‘Wij houden even pauze,’ verklaart Patricia Galit Bakker, voorzitster van het Joods Politie Netwerk (JPN). “De reden is Gaza. Het gaat alleen nog maar over Gaza.” Bakker doelt op het overleg onder de noemer Netwerk Divers Vakmanschap (NDV). Naast het JPN zijn er tal van netwerken actief binnen de politie. Die behartigen de belangen van minderheden als Marokkanen, Turken, lhbt’ers (‘Roze in blauw’), christenen en Molukkers. Volgens Bakker wordt het JPN voortdurend aangesproken op de oorlog in Gaza: “Wij hebben geen zin meer in politiek en willen ons bezighouden met waar wij voor zijn: informatie verschaffen over onze gemeenschap, over onze feestdagen en tradities. Natuurlijk zijn wij er ook om het sentiment te peilen bij onze achterban, waarover wij het NDV informatie verschaffen.”
Schrijver en psycholoog Keyvan Shahbazi gaf tussen 2017 en 2021 aan de politieacademie les in sociale en culturele psychologie. Over de verschillende netwerken zegt hij: “Die zijn ontstaan vanwege een gebrek aan kennis en expertise over de betreffende groepen. Later zijn sommige verworden tot een soort lobbygroepen binnen de politie.”
Bar laat
Dat laatste wordt treffend geïllustreerd door het socialmediagedrag van de Haagse politieofficier Mohammed El Arrag, voorzitter van het Marokkaans-Nederlands netwerk. Deze zomer deelde hij op LinkedIn een oud filmpje van het voormalige praatprogramma Bar laat waarin Raoul Heertje losgaat over Israël onder de goedkeurende blik van acteur Ramsey Nasr. Dat bericht leidde tot een reactie van Max Engelander, oud-inspecteur en oprichter van het JPN: “Weer deel je een stuk waarin Israël wordt weggezet als dader van misdaden tegen de menselijkheid. […] Jij repost dat met instemming. Niet als privépersoon maar als politieman, met naam, rang en functie.” El Arrag reageert direct: “Ik ben echt blij met je reacties, Max Engelander. Elke keer weer weet je perfect te bewijzen dat die zogenaamde ‘neutraliteit’ waar jij en je clubje zo hard voor zeggen te staan, gewoon niet bestaat. […] Jij grijpt je kans weer om te laten zien dat jouw loyaliteit niet alleen bij de Joodse gemeenschap ligt, maar vooral bij de staat Israël. En eerlijk, dat is ook precies wat je altijd hebt gedaan, zelfs in politie-uniform. Hypocrisie in haar puurste vorm.”
Aanvallen
Het is een discussie over essentiële normen en waarden zoals neutraliteit, integriteit en onpartijdigheid, die regelmatig ontaardt in persoonlijke aanvallen. Inspecteur Max Engelander is inmiddels met pensioen. Mohammed El Arrag daarentegen is nog volop in functie als hoofdinspecteur. Daarnaast is hij teamleider Diverse instroom bij de politie Haaglanden. Op zijn profielfoto is hij in uniform met rang te zien.
Aanleiding voor de discussie is een LinkedIn-bericht van het sectorhoofd bij de politie Flevoland, Ben Nassir Bouayad. Naar aanleiding van de rodelijndemonstratie in Den Haag in mei van dit jaar schrijft hij: “Stil zijn is geen optie meer. Wanneer mensenrechten, humanitair en internationaal recht in het geding komen, raakt dat ook mijn opdracht. Niet alleen als professional, maar ook als mens.” Zijn tekst leidt tot vragen in de Almeerse gemeenteraad, maar krijgt ook bijval van collega’s. En niet van de minsten. Bijvoorbeeld van Neeltje Geldermans, hoofd Operatiën bij de politie Midden-Nederland: “Wat mooi gezegd Ben Nassir.” En van Inge Zwagers, teamleider het NDV waaronder de verschillende netwerken vallen: “Ben Nassir, het feit dat jij openlijk staat voor dit standpunt helpt anderen om dit ook te doen. Hierin past zwijgen in een poging neutraal te blijven niet!”
Ook Mourad Chejjar, plaatsvervangend districtshoofd in Amsterdam-West, doet een duit in het zakje met een heel betoog onder de titel: ‘Neutraliteit is geen stilzwijgen bij onrecht’. De eerdergenoemde El Arrag schrijft ter ondersteuning van Bouayad: “Wie jouw integriteit in twijfel trekt of zich achter de ‘leugen’ van neutraliteit verschuilt om de eigen positie te beschermen, weet diep van binnen dat hún ‘neutraliteit’ niet neutraal is.” El Arrag beweert daarentegen wel in ‘professionaliteit en objectiviteit’ te geloven’.
Adviesorgaan
Er bestaan ook zorgen over de afkalvende neutraliteit. Zo reageert politie-informatieanalist Ilhami Yanmaz: “Politisering van het politieambt hangt nu in een willekeurig grijs gebied en dat moet stoppen. Ook ik heb zo mijn mening over lopende zaken, maar houd dat voor me vanwege mijn ambt. Dit wordt vroeg of laat een barst in de rechtsstaat; misschien is dat het al.”
‘Jij grijpt je kans weer om te laten zien dat jouw loyaliteit niet alleen bij de Joodse gemeenschap ligt, maar vooral bij de staat Israël’ – Mohammed El Arrag
Opvallend is de reactie van voormalig hoofdcommissaris Bernard Welten. Hij is tegenwoordig lid van de Wetenschappelijke Adviesraad Politie, het ‘onafhankelijk adviesorgaan’ voor de korpschef: “Het is een misverstand dat wij, de politie, de opdracht dragen tot neutraliteit. Wij staan voor vrijheid, gelijkwaardigheid en rechtvaardigheid en dat betekent per definitie dat wij niet neutraal zijn.” Welten ziet de politie als bruggenbouwer in de gepolariseerde samenleving en de opstelling van Nassir Bouayad past daar volgens hem precies in. Ook met andere berichten op LinkedIn valt de oud-korpschef op met zijn uitspraken. Over het beleid van de Nederlandse regering ten aanzien van Gaza, waar volgens hem een genocide plaatsvindt, schrijft hij: “De uitgesproken obligate zinnen moeten de lafheid en het gebrek aan moed verhullen. Ik voel als Nederlander plaatsvervangende schaamte.”
Tatoeage
Wat weten we over het begrip ‘neutraliteit’ bij de politie? Het NIW zocht het op. In de gedragscode komt het woord niet voor. Kernwoorden zijn ‘integer, betrouwbaar, moedig en verbindend’. Maar neutraliteit is wel een harde toelatingseis bij de wervingscampagne Kom bij de politie waarin El Arrag als teamleider Diverse instroom een belangrijke rol vervult. Daarin lezen we deze verklaring, die haaks lijkt te staan op de bijdragen van El Arrag aan de hiervoor beschreven discussie: “Als persoon heb je een mening, kun je ergens voor of tegen zijn, maar als agent ben je neutraal. In hoe je handelt en in wat je uitstraalt. Dat betekent bijvoorbeeld dat je geen tatoeage mag hebben in het aangezicht. Ook mag je als agent geen zichtbare verwijzingen dragen naar religie, levensovertuiging en dergelijke. En als politieman of -vrouw handel je vanuit de normen en waarden van de politieorganisatie, je dient je eigen mening en vooroordelen opzij te zetten.”
‘Wij staan voor vrijheid, gelijkwaardigheid en rechtvaardigheid en dat betekent per definitie dat wij niet neutraal zijn’ – Bernard Welten
Voor het gebruik van sociale media geldt een aanvullende gedragscode, Die verzoekt agenten terughoudend te zijn met hun eigen mening op hun privéaccounts. Daarnaast wordt benadrukt dat medewerkers op hun persoonlijke socialemedia-accounts geen profielfoto mogen hebben waarin zij hun uniform dragen. Hoofdinspecteur El Arrag laat zich daardoor niet weerhouden. Oud-inspecteur Engelander ziet het openlijk uitdragen van religieuze en politieke overtuigingen door politieagenten in functie als een serieuze ondermijning van de rechtsstaat en de democratie. Keyvan Shahbazi zegt erover: “De politie heeft door een verwarrend diversiteitsbeleid van alles binnengehaald. Tegelijkertijd is de opleiding ingekort om personeelstekort op te vangen. Ze hebben helaas het lef niet om de neutraliteit en seculariteit van hun positie te handhaven. Dit is pas het begin van de problemen.”
Seideravond
El Arrag was spreker bij een speciale seideravond in het voorjaar. De avond was georganiseerd door enkele leden van het Joods Politie Netwerk in samenwerking met de LJG Den Haag, waar vertegenwoordigers van alle Haagse politienetwerken aanwezig waren. Zijn toespraak in de sjoel, die tal van Korancitaten bevatte, plaatste hij daarna op LinkedIn. “Moedig Mohammed,” reageerde ene Bachir: “maar gezien de stilte van je luisteraars over de gaande genocide door Israël, kunnen we niet anders concluderen dat zij pal achter deze grootste moordpartij sinds de Cambodjaanse killing fields staan.”
De reactie van de politie op onze vragen kwam vanwege, naar hun zeggen ‘andere actualiteiten en zorgvuldigheid’, na de deadline voor de geprinte versie van het NIW. Maar hieronder integraal het antwoord op de vragen die wij de korpsleiding stelden.
––––––––––––––––––––
Reactie korpsleiding
Is het wenselijk dat uw medewerkers zich als politieagent over dergelijke polariserende onderwerpen in het openbaar uitspraken doen?
Deelname aan het publieke debat is goed mogelijk, maar onder voorwaarden. De beroepscode van de politie biedt daarvoor handvatten en dat geldt ook voor de gedragscode social media. Deze geven richting aan de hand van onze kernwaarden (integer, betrouwbaar, moedig en verbindend) en missie: waakzaam en dienstbaar aan de waarden van de rechtsstaat.
Is de gedragscode voor gedrag op sociale media inmiddels versoepeld?
We zien in de praktijk dat de gedragscode niet meer volledig aansluit op de huidige behoefte. Deze besteedt bijvoorbeeld relatief veel aandacht aan het beheer en de inrichting van accounts, maar minder aan dilemma’s waar je op social media mee te maken kan krijgen. We werken daarom op dit moment aan een update van dit document, dat politiemensen meer houvast moet bieden. Bijvoorbeeld aan de hand van controlevragen die je kan stellen, zoals: spreek ik feitelijk en professioneel of uit emotie? Of: past mijn uiting bij de missie van de politie?
Intern stimuleren we actief het gesprek hierover. Zeker waar het gaat over gepolariseerde onderwerpen zoals Israël en Gaza kunnen de emoties hoog oplopen. Het is belangrijk dat wij ons bewust blijven van onze rol. Daaruit volgt dus niet automatisch dat je als politiemedewerker niets over zo’n onderwerp kan zeggen. Wel dat je je woorden extra zorgvuldig moet wegen.
Veel politieagenten die in de aangehaalde discussie op LinkedIn betrokken zijn, staan duidelijk zichtbaar in hun uniform op hun profielfoto. Is dat volgens u niet in strijd met de bovenstaande gedragscode voor sociale media?
LinkedIn komt niet specifiek aan bod in de gedragscode, terwijl voor LinkedIn in het bijzonder geldt dat de scheidslijn tussen privé en politie hier weleens onduidelijk is. Je bent er actief met een privéprofiel, maar het platform heeft een zakelijk karakter. Dat behoeft aanscherping. Het betekent niet collega’s op hun profielfoto geen uniform kunnen dragen, maar wel dat zij zich – nog meer dan voor eenieder van ons al geldt – bewust moeten zijn van dat zij gezien zullen worden als vertegenwoordigers van de politieorganisatie.
Het Joods Politie Netwerk (JPN) zou ‘een pauze’ hebben ingesteld in het netwerkoverleg, omdat zij het gevoel hebben alleen en voortdurend op Gaza te worden aangesproken. Klopt dat?
In juni 2025 heeft het Joods Politie Netwerk (JPN) inderdaad besloten om tijdelijk niet meer te willen deelnemen aan de overleggen, omdat zij in het korps aangesproken worden op de ‘situatie in het Midden-Oosten’, zoals zij het zelf omschrijven. Goed om te benadrukken dat er hierover sprake is van wederzijds begrip tussen het JPN en het NDV, zo hebben beiden laten weten.
Wat bent u van plan aan deze ‘pauze’ te doen?
Allereerst begrijpen en respecteren we de keuze van het JPN. Het is pijnlijk en niet goed dat collega’s worden bevraagd op politieke opvattingen of internationale ontwikkelingen in plaats van op hun kennis, expertise en vakmanschap. We hebben veelvuldig contact gehad met alle netwerken in het NDV en er hebben waardevolle gesprekken plaatsgevonden. Wij ondersteunen de oproep van het JPN om bevraagd te worden op hun vakmanschap en hen niet verantwoordelijk te houden voor wat er elders in de wereld gebeurt. In overleg met het JPN en het NDV zullen we daar de komende tijd verder invulling aan geven.
Onderneemt de korpsleiding actie om deze spanningen te overbruggen en het vertrouwen van de Joodse gemeenschap te behouden?
Als politie werken we elke dag aan dat vertrouwen. Wij zetten ons elke dag in voor ieders veiligheid en zijn aanspreekbaar op hoe we dat doen. We zijn ons ervan bewust dat door de situatie in het Midden-Oosten en toenemend antisemitisme, de druk op de Joodse gemeenschap erg groot is. Er is gevoel van onveiligheid en het vertrouwen is broos. We zijn blij met de rol die het JPN vervult in ons contact met de gemeenschap en hun bijdragen aan ons bewustzijn van wat daar leeft. Zo kunnen we daar als politie zo goed mogelijk rekening mee houden, zoals we dat ook doen met andere netwerken en gemeenschappen.
Eén reactie
Wat ik maar niet kan begrijpen is dat de gigantische instroom van mohammedanen in de bestuurs kolom van Nederland niet wordt benoemt. Ook dus de instroom in de politie organisatie is nu een probleem.
vele moslims die in allerlei netwerken zitten en hun “gedachten goed” verspreiden!
Het wordt niet benoemt NERGENS!
De verspreiding van leugens door mohammedanen is problematisch en de rest van Nederland trapt erin!