De cijfers
Het CIDI (Centrum Informatie en Documentatie Israël) constateert in Monitor antisemitisme incidenten 2019 een toename van 35% ten opzichte van een jaar eerder: van 135 naar 182. Het aantal ‘real life’ uitingen van Jodenhaat is in 2019 meer dan verdubbeld, van 27 naar 61. Het aantal antisemitische uitingen ‘in het publieke domein’ verdubbelde bijna en ging van 26 naar 50. Een groot aantal hiervan kwam op rekening van de tweewekelijkse pro-Palestijnse demonstraties op de Dam in Amsterdam. Ook geschreven antisemitisme en uitingen op het internet namen toe, die laatste categorie zelfs fors. Alleen vandalisme en ‘incidenten in de directe omgeving’ namen af, respectievelijk met 33% en 25%.
Bij dit alles geeft het CIDI duidelijk aan dat het waarschijnlijk om het topje van de ijsberg gaat; de overgrote meerderheid van de antisemitische uitingen wordt niet gerapporteerd en er wordt geen aangifte van gedaan. Zorgelijk is ook het feit dat er in 2019 geen duidelijke aanleiding voor de stijging geconstateerd kan worden, zoals in 2014. In dat jaar werd het hoge aantal meldingen – 171 – mede verklaard door de oorlog in Gaza. Na een forse daling tussen 2014 en 2016, stijgt het aantal geregistreerde antisemitische incidenten ieder jaar. Een soortgelijke trend is waarneembaar in onder meer Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Overigens registreert het CIDI in de Monitor niet de politieke, etnische of religieuze herkomst van de uitingen. Het hele rapport met alle incidenten is te lezen en te downloaden op cidi.nl.
Casus 1: de vluchteling
Een aan zijn rolstoel gekluisterde Oekraïense Jood in het asielzoekerscentrum Ter Apel wordt tot twee keer toe omsingeld door medevluchtelingen, die hem uitschelden voor ‘vuile Jood’ en hem dreigen te vermoorden. Als hij klaagt bij AZC-medewerkers, wordt hij naar de politie verwezen. Als hij daar aangifte wil doen, wordt hij teruggestuurd. De politie weigert zijn aangifte op te nemen omdat het om een interne aangelegenheid van het AZC zou gaan. De man wordt uiteindelijk overgeplaatst.
Casus 2: de Dam
Bij de tweewekelijkse BDS-demonstratie op de Dam in de hoofdstad wordt een tegendemonstrant met Israëlische vlag toegebeten: “Hamas, Hamas, alle Joden aan de gas (sic).” Bij de anti-Israëldemonstraties op de Dam doen zich verschillende malen soortgelijke gevallen voor, de daders zijn zowel demonstranten zelf als sympathiserende voorbijgangers. De Amsterdamse politie en het gemeentebestuur weigeren categorisch op te treden tegen het antisemitisme bij de demonstraties.
Casus 3: de Struikelsteen
Aan de Rotterdamsedijk in Schiedam wordt de struikelsteen ter nagedachtenis aan Abraham Bobbe (1904-1942) uit de grond getrokken en gestolen. Dit is veel werk en de steen van messing is nauwelijks iets waard, waardoor diefstal als motief niet voor de hand ligt. Een positieve noot: buurtbewoners houden een inzamelingsactie om een nieuwe steen te leggen.
Casus 4: de buurman
Op Facebook verschijnt het bericht: “Gezocht een gas bbq voor mijn buren (sic).” De persoon die het bericht plaatst weet dat zijn buren Joods zijn. Als zij aangifte doen bij de politie, beklaagt de buurman zich erover dat dit hem ‘aan bepaalde groeperingen uit 40/45 doet denken’
Casus 5: de school
Een kind op een basisschool in Amstelveen wordt door een klasgenootje verteld dat ‘alle Joden dood moeten’. De geschrokken ouders van het kind melden het incident bij de schoolleiding, die gelukkig snel actie onderneemt door een brief te sturen aan de ouders van alle leerlingen van de klas.
Casus 6: ‘Lodewijk Dijkstra’
Het is een beruchte Facebookgebruiker, de persoon die zich voordoet als ‘Lodewijk Dijkstra’. Ten minste zestien personen van wie bekend is dat zij van Joodse afkomst zijn of affiniteit met het Joodse volk hebben, worden ernstig door hem beledigd of zelfs bedreigd – onder hen drie redacteuren van het NIW. ‘Dijkstra’ stuurt onder andere foto’s van de gaskamers in Auschwitz naar zijn slachtoffers. Hoewel Facebook hem opvallend lang zijn gang liet gaan, is zijn account inmiddels verwijderd.
Als hij met kritiek op zijn karikatuur wordt geconfronteerd, geeft de cartoonist de schuld van de rel aan… ‘de Israëllobby’
Casus 7: Maccabi
Een voetbalteam van de Joodse sportvereniging Maccabi speelt een competitiewedstrijd in Amsterdam. De Maccabispelers worden uitgescholden voor ‘kleine kutjoden’, en het Arabische ‘jahoed, jahoed’, wat ‘Jood’ betekent. Ook wordt hen verteld dat zij ‘aan hun neuzen’ te herkennen zijn. Maccabi maakt melding van de beledigingen bij de KNVB.
Casus 8: de Gele Hesjes
Bij een demonstratie van protestbeweging de ‘gele hesjes’ in Amsterdam wordt een spandoek getoond met daarop: ‘Stop Rothschilds, koop zilver’. Hoewel de tekst wat cryptisch is, blijkt de intentie van de dragers uit de rode bloeddruppels die van de naam druipen. Op Twitter ontkennen vervolgens verschillende rechtspopulistische opiniemakers dat complottheorieën rond de Rothschilds antisemitisch zijn. Tegenwoordig behoort de rijkste telg van de bankiersfamilie, Benjamin de Rothschild, niet eens tot de duizend rijkste personen op aarde.
Casis 6: de neonazi’s
De ‘Racial Volunteer Force’ wil in Den Haag demonstreren ‘tegen de zionistische schaduwmacht’, zoals de neonazigroep het zelf op zijn Facebookpagina verwoordt. Het bericht gaat gepaard met een antisemitische karikatuur. Als de voor 28 september geplande demonstratie wordt afgeblazen, geven de organisatoren hiervan uiteraard de schuld aan beïnvloeding door Israël.
Casus 10: de cartoonist
Ook de media helpen volgens het CIDI soms mee antisemitisch gedachtegoed te verspreiden – een enkele keer zelfs zelfbenoemde kwaliteitskranten. Zo trakteert cartoonist Jos Collignon de Volkskrant-lezer op een spotprent met de strekking dat Benjamin Netanyahu zijn mond moet houden over de Jodenhaat van Labourleider Jeremy Corbyn, omdat de Israëlische premier van corruptie verdacht wordt. Collignon koppelt Bibi’s corruptie-aanklacht aan het niet-gerelateerde antisemitisme binnen Labour én suggereert dat dit een verzinsel is van de ‘Israëllobby’, een onder antisemieten veelgebruikt alternatief voor de niet langer aanvaardbaar geachte term ‘Joodse lobby’. Als hij met kritiek op zijn karikatuur wordt geconfronteerd, geeft de Volkskrant-cartoonist de schuld van de rel aan… ‘de Israëllobby’.
De Amsterdamse politie en het gemeentebestuur weigeren categorisch op te treden tegen het antisemitisme bij de demonstraties
Casus 11: de rapper
Anne van der Does rapt onder haar artiestennaam ‘Anne Frank’. Wanneer zij erop wordt gewezen dat dit krenkend is voor (nabestaanden van) Holocaustslachtoffers. begrijpen Van der Does en haar zaakwaarnemer ‘Lange Frans’ Frederiks daar niets van – het was immers ‘niet slecht bedoeld’. Maar dan blijkt dat de rapper al jaren, en ook recent nog, antisemitische uitspraken op sociale media doet. Voorbeelden: “We janken allemaal als Joden worden vergast, maar er worden elke dag 100.000 kippen vermoord” en “De gaskraan is dichtgedraaid in Groningen. There is a heaven for a Jood”.
Casus 12: ‘Denk’
Politieke partij Denk plaatst op sociale media een video van het bezoek van haar leider Tunahun Kuzu aan Hebron. Zijn ontmoeting met de inwoner van een Israëlische nederzetting leidt tot een storm van antisemitische reacties op de Facebookpagina van de partij. ‘Zyklon B’, ‘Kankerjoden’ en talloze varianten op dit thema, ‘Hitler had gelijk’ en ‘Holocaust nooit bestaan (sic)’ zijn slechts enkele van de talloze reacties, waarbij opvalt dat de afzenders in overgrote meerderheid een islamitische achtergrond lijken te hebben.
Foto: Guido van Nispen
Abonneer op het NIW
