‘Wij worden weggepest’

Hoezeer de oorlog tussen Israël en Hamas ingrijpt in het dagelijks leven in Nederland, bewijst het relaas van Sofia en Eitan. Het stel dacht met hun twee jonge kinderen in Haarlem een fijne woonplek te hebben gevonden. Nu willen ze zo snel mogelijk weg. De Duitse Sofia is juriste en de Israëlische Eitan is artdirector. Omdat ze beiden vanuit huis werken, hebben ze hun domicilie voor het uitkiezen. Tot vorig jaar was dat in een dorpje in Zuidwest-Duitsland. “Maar na 7 oktober 2023 merkten we hoe geïsoleerd we eigenlijk zaten. We konden met niemand over onze angsten en verdriet praten. Er was in de wijde omtrek geen Israëli of Jood te bekennen. We voelden ons eenzaam en hadden behoefte aan contact met een gemeenschap, aan mensen die begrepen hoe 7 oktober er ook bij ons had ingehakt,” vertelt Eitan.

Hun oog viel op Haarlem. Ze kochten een eerste en tweede etage van een hoekpand in Kleverpark, op een steenworp afstand van het station. Schiphol is dichtbij, ideaal voor reisjes van en naar Tel Aviv. Het was hevig verwaarloosd, maar Sofia en Eitan zagen de potentie. Ze kochten de bovenwoning en begonnen samen met de koper van de benedenwoning aan een grondige renovatie. De buurt was blij. Het pand is beeldbepalend voor de straat en eindelijk werd er iets aan gedaan.

Warm contact

De verbouwing nam een klein jaar in beslag en eind september betrokken Sofia en Eitan met hun zoontjes van één en vier jaar in het tot een paleisje omgetoverde pand. Met hun directe buren hadden ze een goede verhouding. Sofia: “Tijdens de verbouwing hielpen we elkaar als we even een oppas voor de kinderen nodig hadden. Eitan hielp een lekkage bij ze te stoppen, en wij konden af en toe bij hen douchen. Als wij materiaal overhadden dat zij konden gebruiken, gaven we dat. De buurman heeft ons zelfs nog geholpen met het sjouwen van dozen tijdens onze verhuizing. De eerste weken dat we er woonden, was het contact warm.” 

Alles leek dus koek en ei. De buurman, van Libanese komaf, is werkzaam bij de belastingdienst. Zijn partner is lerares communicatie aan een hogeschool. Appberichten bevestigen de goede verstandhouding. Tot de buurman een avondje bij zijn buren aan de eettafel aanschoof. Eitan: “Zelf drinken we amper, maar op dit avondje haalde de buurman zelfs een extra fles wijn omdat hij meer wilde. Het gesprek kwam op Gaza en de remmen gingen los. Wij waren babymoordenaars, en de Palestijnen lieverdjes. Ik werd boos, probeerde de Israëlische kant van de zaak te laten zien, maar daar was geen oor voor.”

Uitgelokt

De relatie bekoelde daarna aanmerkelijk. Sofia en Eitan waren niet meer welkom op de veertigste verjaardag van de buurman en vlak na de gebeurtenissen in Amsterdam in de nacht van 7 op 8 november, ging het weer mis. Ditmaal tussen Sofia en de buurvrouw. “Onderweg met onze kinderen naar de speeltuin, zei zij dat de Maccabifans die vechtpartijen zelf hadden uitgelokt, het was ‘hun verdiende loon’. Er knapte iets in me.”

‘Het gesprek kwam op Gaza en de remmen gingen los’

Eitan: “We hebben wel vaker discussies, we zijn erg van let’s agree to disagree, maar bij hen was daar geen sprake meer van.” De twee besloten dat ze wat adem nodig hadden en annuleerden een vergadering over een daklijst die een paar centimeter over die van de buurman hing. Eitan: “Na het verwijt dat wij dode kinderen in Gaza zouden toejuichen, hadden we geen zin meer bij hen aan tafel aan te schuiven. We voelden ons niet meer welkom.” Noodzakelijk contact vond vanaf toen via de gemeenschappelijke app plaats. 

Maar in de maanden daarna volgde de ene onaangename situatie de andere op. De buren bleken een Free Palestine-sticker op het achterraam van hun auto te hebben geplakt. Een paar weken later kreeg Sofia een telefoontje van de bank. “Die wilde controleren of er belastingfraude was gepleegd bij de verbouwing. Konden wij de facturen overleggen? Nou, dat kon ik uiteraard,” aldus Sofia 

Niet veel later stond er een politieagent voor de deur. “Ze hadden een telefoontje gekregen. Waarom had onze auto nog steeds een Duits kenteken, moest dat niet al lang zijn overgeschreven? We zijn hier in september komen wonen en hebben officieel tot maart om dat over te laten zetten. Loos alarm dus. Maar je staat wel even te kijken als er een agent voor je deur staat,” vertelt Eitan.

Eierschalen

Ook een gemeenteambtenaar belde bij hen aan. Er zou iets niet aan hun daklijst deugen, die was tot een paar centimeter doorgetrokken over het boeideel van de buren heen. De inspecteur achtte dat volgens Eitan juist geen probleem. Het gezin had inmiddels voor hun gevoel van veiligheid aan de voor- en achtergevel een camera bevestigd. “Opnieuw een gemeenteambtenaar aan de deur. Die zei dat de buren daar maar over bleven klagen. Die camera’s zouden hun privacy schenden. Dus moest hij een kijkje komen nemen. Maar ze hingen keurig volgens de regels.” Volgens Eitan en Sofie liet de buurman het daar niet bij zitten. Zij tonen het dakterras onder de achtergevel. Daar liggen langs de gevelrand eierschalen en er zit eierschaal tegen de gevel aangeplakt. Eitan vermoedt dat die van de buurman afkomstig zijn: “Die zag ik van de week laat in de avond rare gooibewegingen maken.” De camera aan de achtergevel lijkt het doelwit te zijn geweest.

‘Je staat wel even te kijken als er een agent voor je deur staat’

We nemen contact op met de buren. De buurman ontkent in alle toonaarden de beschuldigingen, behalve het feit dat hij de gemeente heeft afgestuurd op de camera’s en de onenigheid over de daklijst. “We hebben ze geholpen, ze mochten zelfs bij ons douchen,” zegt hij. Gevraagd naar de sticker op hun auto, antwoordt hij dat in de hele straat die symbolen te vinden zijn. Wij vinden alleen een auto van een andere buurtbewoner heeft ook zo’n sticker, op de hoedenplank ligt zelfs een Palestijnse vlag en een kaffiya. Eitan haast zich te zeggen dat hij met Palestijnse buurtbewoners gewoon goed contact heeft. 

‘Bedreigingen’ 

Daags na ons bezoek verschijnen er op de auto van de buurman boven de eerder aangebrachte sticker op de achterruit nog drie extra stickers met ‘Boycot Israeli apartheid’. De vrouw van de buurman neemt schriftelijk contact op met het NIW. De politie Haarlem heeft haar getipt dat wij naar hen hebben geïnformeerd, zegt zij. De vrouw schrijft: “Onze buren zijn al enige tijd op basis van valse beschuldigingen bezig ons te bedreigen. Ik zou hier graag contact over hebben.” Maar als dat contact tot stand komt en haar wordt gevraagd waaruit die bedreigingen bestaan, antwoordt ze dat ‘bedreigingen’ wellicht wat te sterk is gesteld. Ze vindt het eerder ‘geen veilige situatie’, verwijst naar de woorden van haar levensgezel en verbreekt het contact. Navraag bij de politie Haarlem leert ons dat de zaak bij de politie bekend is, dat die de situatie ernstig opneemt en actie onderneemt. Maar het is de woordvoerder niet bekend dat de politie de buren zou hebben ‘ingelicht’: “Ik vind daar ook nergens een aantekening over.” 

Al met al is het voor Sofia en Eitan eigenlijk al te laat. Het gezin leeft al maanden onder hoogspanning. Eitan: “Zelfs ons zoontje van vier zegt nu hier niet langer te willen wonen. We gaan serieus op zoek naar een andere plek.”

De namen in dit artikel zijn om privacyredenen fictief. Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Koen van Eijk, verslaggever bij De Telegraaf.