De sabra is de Hebreeuwse naam van de Opuntia, een vijgencactus die groeit in het Midden-Oosten. Zo’n honderd jaar geleden begonnen Joden in het Britse mandaatgebied de term voor zichzelf te gebruiken vanwege de karakteristieken van de gelijknamige vrucht: hard en stekelig aan de buitenkant, zacht en zoet vanbinnen. Sabra wordt gebruikt voor in Israël geboren Joden, in tegenstelling tot immigranten uit Europa en het Midden-Oosten.
Gezien het bijna-monopolie dat Joodse artiesten hadden in het superheldengenre is het verrassend dat de Israëlische heldin Sabra werd gecreëerd door de gojse Bill Mantlo en Steve Buscema. Hoewel, de echte bedenker zou Belinda Glass zijn, de Joodse vrouw van striptekenaar Mark Gruenwald. Ruth Bat-Seraph, zoals Sabra’s alter-ego heette, maakte haar debuut in het Marveluniversum in 1981 in een aflevering van The incredible Hulk. Bat-Seraph is een in Jeruzalem geboren mutant met superkracht, -snelheid en -uithoudingsvermogen. Zij is een soort Israëlische Captain America en werkt voor de Mossad. Haar echtgenoot is vermoord door Palestijnse terroristen.
Inclusiviteit
De timing van Sabra’s filmdebuut is opvallend te noemen. Zij speelt een rol in de nieuwste Captain America-film Brave new world. En dat op een moment dat Israël niet bepaald de favoriet is van het bioscooppubliek en al helemaal niet van het überwoke Hollywood. Die politieke correctheid is ook te zien in Brave new world. Niet alleen is de nieuwe Captain America zwart en zijn rechterhand Falcon latino, ook is Sabra grotendeels ontdaan van haar Israëlische achtergrond. Inclusiviteit sluit immers zeker sinds 7 oktober 2023 Joden expliciet uit, zoals we onder meer op de Amerikaanse campussen gezien hebben.
Sabra is niet de enige Joodse superheldin
Maar omdat Brave new world al voor de oorlog in Gaza het licht zag en de contracten getekend waren, kon Sabra niet helemaal uit de film geschreven worden. Dat komt vooral omdat zij gespeeld wordt door Shira Haas, de Israëlische actrice die u kent als Ruchami Weiss in Shtisel en Esty Shapiro in Unorthodox. Haas is snel op weg Gal Gadot in te halen als de succesvolste Israëlische actrice in Hollywood, als we de volledig veramerikaniseerde Natalie Portman niet meerekenen.
Toetsenbordridders
Ondanks het politiek correcte wegmoffelen van Sabra’s Israëlische identiteit, waren de kleuters van de pro-Palestijnse lobby des duivels over Haas’ rol in Captain America: Brave new world. De film werd op de BDS-lijst geplaatst, activisten demonstreerden bij de première in Hollywood en natuurlijk wordt Haas ernstig bedreigd door al die ‘vreedzame’ Hamasaanhangers in de VS, Europa en de islamitische wereld.
Maar Shira is een echte sabra, die krijgen toetsenbordridders en palliewappies er niet zo een-twee-drie onder. Bij de première droeg zij oorbellen in de vorm van het gele strikje dat aandacht vraagt voor het lot van de gijzelaars in Gaza. Dat maakt wat mij betreft van Haas in het echte leven nog meer een superheldin dan op het witte doek. Gezien de afkeer van controverses in Hollywood lijkt de kans klein dat we nog veel van Sabra te zien zullen krijgen in het Marveluniversum, maar Shira Haas heeft in ieder geval haar stempel erop achtergelaten.
Tot slot voor de leuk nog een weetje. Sabra is niet de enige Joodse superheldin. Bat Woman, de vrouwelijke tegenhanger van, is het alter ego van Kate Kane en zo Joods als kibbesoep. Wanda Maximoff, beter bekend als de Scarlet Witch, is een Russische Jodin, en Kitty Pryde alias Shadow Cat draagt in de stripboeken een grote davidster om haar hals. Mijn favoriet is Masada (Deborah Konigsberg), een Israëlische strijdster die haar superkrachten verkrijgt van de geesten van de martelaren van het bergfort waarnaar haar personage is vernoemd. Meer sabra dan dat kun je niet worden.