Mijn moeder heeft in Japanse krijgsgevangenschap anderhalf jaar lang grote honger geleden. Ze woog minder dan veertig kilo toen ze uit het kamp kwam en had door het voedseltekort geheugenverlies opgelopen. Ze kon niet meer op haar eigen naam komen en mijn zusje noemde ze bij haar bijnaam, Tikoes, dat muisje betekent. Hoe mijn zusje werkelijk heette, was ze vergeten. Het duurde enkele weken voordat haar eigen naam en die van mijn zusje haar te binnen schoten. Mijn vader – pakweg duizend kilometer verderop in Singapore – keek elke dag op de lijsten met overlevenden en meende na verloop van tijd dat mijn moeder was gestorven.
Honger. Mijn hele leven hadden mijn ouders een obsessie met eten. “Schimmel op kaas en brood leidt niet tot de dood!” rijmde mijn vader. “Onthoud deze wijze les, schraap de schimmel met een mes. Kaas en brood, zo moet je weten, is dan weer om op te vreten.”
Misdaden
Kortom: ik weet wat honger vermag. “Maar vind jij, met name jij, het dan niet erg dat Israël de Palestijnse bevolking in Gaza eten onthoudt? Dat is een oorlogsmisdaad.” Inderdaad was er sprake van voedseltekort. Dat was inderdaad een oorlogsmisdaad. Volgens verschillende bronnen – maar welke bron kun je in oorlogstijd vertrouwen – is er geen voedseltekort meer in Gaza.
Oorlogsmisdaden zijn inherent aan een oorlog. In oorlogen wordt gemarteld, worden mensen in tunnels opgesloten, meisjes verkracht, bejaarden ontvoerd, burgers zomaar neergeschoten terwijl ze aan het feesten zijn, baby’s zomaar van hun moeder weggenomen en gekeeld. Er worden zelfs oorlogen uitgelokt door bijvoorbeeld zomaar, zonder oorlogsverklaring, vanuit de lucht een land binnen te dringen om vervolgens zomaar, zonder enige waarschuwing, vooral jongeren neer te schieten. Dat zijn ook oorlogsmisdaden.
Oorlog voeren is strijden tegen de menselijkheid
En je kunt je afvragen – het zal vast wel ergens in een verdrag staan – of je je vijand, die net je kinderen en kleinkinderen heeft vermoord, die keer op keer herhaalt dat hij jou ook wil pakken en zelfs je hele land wil vernietigen, die de ontvoerde gevangenen weigert goed te behandelen, ook nog eens genoeg te eten moet geven. Ja, het is humaan om dat te doen. Maar het is eveneens begrijpelijk dat je degenen die je land willen vernietigen geen voedsel wil geven. Oorlog voeren is strijden tegen de menselijkheid.
Er is ook een verschil met mijn ouders die in de Japanse kampen honger leden. Mijn ouders in Nederlands-Indië waren Japan niet zomaar binnengevallen. Het was Japan dat Nederlands-Indië binnenviel in 1942.
Honger zou geen wapen moeten zijn, maar is het wel. Altijd al geweest, door de hele geschiedenis heen.
Democratie
Nog iets: het Israëlische hooggerechtshof bepaalde op 8 september dat de regering tekortschiet in het voorzien van voedsel aan Palestijnse gevangenen om in hun basisbehoeften te voorzien. De gevangenen zouden structureel te weinig eten krijgen. De rechters hebben vervolgens de autoriteiten opgedragen hun voedingsbeleid te verbeteren. Of dat is gebeurd, weet ik niet. Maar zo werkt een democratie. Welk hooggerechtshof in het Midden Oosten zou tot zo’n besluit komen over zijn eigen leger? Mijn ouders konden overigens, als gevangenen, niet terecht bij het Japanse hooggerechtshof. Ook niet na de oorlog.
Ik zucht wat terwijl ik dit schrijf en ga mijn kleinkinderen die op vakantie in Japan waren nu van Schiphol halen. “Opa en oma waren destijds niet te spreken over het Japanse eten,” appte ik aan mijn dochter toen ze in Japan aan haar vakantie begon. “Het eten is juist heerlijk,” kreeg ik terug.
De tijd lacht ons altijd uit.
Eén reactie
Laat ik proberen uit te leggen waarom Moslims in tegenstelling tot anderen geen oorlogsmisdaden plegen. Niet in het Midden Oosten, Afghanistan, Bangladesh, Pakistan, Thailand en de Filippijnen, noch in zo’n 15 Afrikaanse landen en helemaal nergens in de hele wereld. Moslims zich ermee bezighouden voeren slechts de dwingende en gedetailleerde instructies uit van een boek dat overal volkomen legaal mag worden verkocht ( voor 23:59 besteld – morgen in huis ) en waarvan het in de meeste landen, in tegenstelling tot bijvoorbeeld een Tanach of een Bijbel, strafbaar is om het in het openbaar te verbranden of te verscheuren of te bezoedelen of op enige andere manier te beschadigen. Als dat boek dat, in tegenstelling tot de definities van oorlogsmisdaden van de V.N., wereldwijd bekend is bij en gerespecteerd wordt door zo’n twee miljard mensen niet alleen volkomen legaal is, maar zelfs beschermd, dan kunnen moord, roof en verkrachtingen gepleegd volgens de preciese instructies van dit bij wet beschermde en alom gerespecteerde boek toch nooit onder oorlogsmisdaden vallen ?