Kijken naar een televisieserie die zich in Iran afspeelt was tot voor kort een onderdompeling in dictatoriale ellende ver van je bed. Als zo’n serie goed is, maakt die het onbegrijpelijke inzichtelijk: hoe een terreurregime burgers verandert in onmensen. Wat je niet verwacht, is dat zo’n serie tegenwoordig ook iets anders blootlegt: de psychologische mechanismes achter maatschappelijke kwaadaardigheid in een vrij Westers land sinds 7 oktober. De bloeddorst van medeburgers in Nederland.
Prisoner 951, die vorige week op de BBC begon, is zo’n serie. Het verhaal is gebaseerd op het leven van de Brits-Iraanse Nazanin Zaghari-Ratcliffe, die met haar baby haar ouders in Teheran ging opzoeken en gearresteerd werd op basis van valse beschuldigingen. Ze zat er zes jaar gevangen voordat ze naar Engeland mocht terugkeren. Natuurlijk, het persoonlijk drama is aangrijpend. Maar wat mij nog het meest naar de keel greep, was de machteloosheid van de onschuldige burger tegenover de leugens die de Revolutionaire Garde verzint en als psychologische terreur inzet.
Korset van leugens
Vanaf het moment van haar arrestatie wordt Nazanin voorgelogen dat ze een spionne is die haar land verried. Als ze niet in een ranzige cel op de kale grond ligt, wordt ze verhoord door ongure mannen die haar kleineren, intimideren en ernstige delicten verwijten. Omdat ze niet bekent, halen ze perverse spelletjes met haar uit die haar geestelijk moeten breken. Behalve in vreselijke cachotten zit ze ook gevangen in een verwurgend korset van leugens dat haar opgedrongen is door beulen die er plezier in scheppen genadeloos te kwellen.
Dit onredelijke ‘antizionisme’ lijkt uitsluitend voor eigen glorie te worden uitgevent
Nederlanders leven niet onder een horrorregime en zijn niet onderworpen aan staatsterreur. Nederlandse Joden hoeven niet te vrezen voor politieke processen en totale rechteloosheid. Maar ze staan wel voor andere tribunalen: die van een losgeslagen deel van het culturele establish-ment dat zich verlustigt in het bestrijden van Israël en willekeurige Joden uit binnen- en buitenland. Ook deze doelwitten zijn gevangen in een web van leugens, gebaseerd op kwaadaardig fake news over Israël. Ook zij worden als ‘zionisten’ beschuldigd van misdaden die ze nooit pleegden. Ook zij zijn onderwerp van zuivering, weliswaar niet door opsluiting, maar door maatschappelijke isolatie, canceling, intimidatie en kwaadsprekerij. Universiteiten en universitaire ziekenhuizen, filmfestivals, theater- en concertpodia wedijveren in ‘antizionistische’ deugzucht. Gedreven door een ‘hogere moraliteit’ die losgezongen is van de werkelijkheid doen ze anderen kwaad. Met het waas van de eigen deugdelijkheid voor ogen, lijken ze met elkaar te concurreren in het verzinnen van nieuwe manieren om ‘zionisten’ te bestraffen.
Zwelgen
Dit is een maatschappelijk proces met een sneeuwbaleffect. Het bevredigt velen in hun haatzucht tegen Joden en Israël en in het zwelgen in een zichzelf toegedichte rechtschapenheid. Het lijkt wel een gedragsverslaving: eenmaal in de greep ervan, weet je niet meer te stoppen, kan niets voldoende bevredigen. Hoe het werkelijk zit met Israël en Joden daar en hier, met het leed en de perspectieven voor Gaza, doet er niet meer toe. Dit ‘antizionisme’ is niet voor rede vatbaar en lijkt uitsluitend voor eigen glorie te worden uitgevent.
De verzinsels verdringen de werkelijkheid en een mogelijke verzoening, het zelfbedrog geeft iedereen een vrijbrief als politie in een terreurstaat te opereren. Vandaar dat de tactieken van de onmensen bij de Iraanse Revolutionaire Garde in een televisieserie mij deden denken aan de Joden-uitsluiters hier: ze hebben uiteraard niet evenveel bloed aan hun handen, maar een vergelijkbare bloeddorst. Ze kennen geen genade.
