In NIW 43 stond een artikel over de kosten die de Nederlandse Joodse gemeenschap jaarlijks maakt om zichzelf te beveiligen. Het gaat om zo’n acht ton. Het artikel maakte veel los, tot in politiek Den Haag. Deze week een aantal voorbeelden van incidenten waaruit blijkt dat die beveiliging geen overdreven luxe is.
Waarover gaat het wanneer we het hebben over serieuze dreiging? Dat is een niet gemakkelijk te beantwoorden vraag. Naar aanleiding van het artikel over de beveiling in het NIW werd diverse malen de vraag ‘Waarom? Is dat nodig?’ gesteld door collega-journalisten. Het gemakkelijkste antwoord was: ‘Denk je dat we dit bedrag voor niets zouden uitgeven?’ En dat is de nette versie. Deze week deed Rosa van der Wieken, bestuurslid van de Joodse beveiligingsorganisatie Bij Leven en Welzijn, het NIW een rapport toekomen over antisemitische incidenten in Nederland, vergeleken met incidenten in Europa en de wereld. Daarnaast zocht het NIW gedetailleerde informatie over ernstige dreiging ten opzichte van Joodse instellingen binnen de Nederlandse grenzen. Het CIDI schoot te hulp en stelde een lijst samen van de meest serieuze dreigingen van de afgelopen tien jaar en stelde die dinsdag aan ons ter beschikking. Dreigingen naar privépersonen zijn daarin buiten beschouwing gelaten. Het gaat in deze lijst uitsluitend om serieuze schendingen aan Joodse gebouwen en/of instellingen over een periode van elf jaar: van 2000 tot 2010.
Strenge eisen
Het merendeel van de acht ton die per jaar wordt geïnvesteerd gaat op aan beveiliging van gebouwen en instellingen. In totaal gaat het om 29 incidenten. Daarbij moet worden aangetekend dat het CIDI zeer strenge eisen stelt aan de beoordeling van schendingen als daadwerkelijk antisemitisch en werden bijvoorbeeld eenmalige bekladdingen van synagogen of het toebrengen van schade aan monumenten niet meegerekend „Die laatste vallen ook niet te bewaken,” aldus CIDIdirecteur Ronny Naftaniel. De organisatie stelt: „Het is duidelijk dat er een toename van schendingen te bespeuren valt als er veel negatieve berichtgeving over Israël is. In 2002 ging dat om de operatie ‘Defensive Shield’, waarbij Israël ten onrechte van massamoord in Jenin werd beschuldigd, in 2006 om de Israëlische inval in Libanon en eind 2008/begin 2009 om de operatie ‘Cast Lead’ in Gaza. Deze correlatie kan wijzen op (verkeerd gerichte) uitbarstingen van woede of op een gevoel onder een deel van de bevolking dat er nu ruimte is om een dieper liggende Jodenhaat te kunnen spuien. Door de negatieve publiciteit rondom Israël valt als het ware een taboe op antisemitisme weg. Voor de schendingen in 2010 is minder gemakkelijk een verklaring te vinden.”
Bescherming Joodse scholen
Het CIDI vervolgt: „Voorts is van belang te constateren dat incidenten tegen Joodse scholen in dit overzicht ontbreken. Er is wel sprake van het lastigvallen van individuele leerlingen, maar de gebouwen van de scholen in Amsterdam zijn zodanig met hekken, apparatuur en bewakers beschermd dat het heel moeilijk is er vernielingen van buitenaf aan te brengen. De Joodse gemeenschap moet hiervoor grote bedragen ter beschikking stellen, terwijl de vrijheid van onderwijs, ook van bijzonder onderwijs, toch een door de regering gewaarborgd recht is (art. 23 Grondwet).” Daarnaast is het opmerkelijk om te zien dat een significant aantal serieuze dreigingen, waarschijnlijk vanwege de strenge bewaking bij Joodse instellingen in Amsterdam, niet in de hoofdstad plaatsvinden, maar juist daarbuiten. Hieronder, integraal overgenomen, de CIDI-lijst.
2000
14 april Op de Joodse begraafplaats in Putte worden de ruiten van de gebedsruimte op de begraafplaats ingegooid.
7/8 oktober In Oss worden op Grote Verzoendag ruiten ingegooid van een synagoge en een dienst verstoord met kreten als ‘Heil Hitler’.
8 oktober In Emmen vindt in de synagoge brandstichting plaats. De politie treft bij nader onderzoek in het uit 1909 stammende gebouw resten van kranten en een sterke benzinelucht aan. De politie zegt niet in eerste instantie van een extreemrechtse aanslag uit te gaan.
2001
Geen
2002
10 maart Mensen horen in een van de zalen van de Liberaal Joodse Gemeente (LJG) in Amsterdam een harde klap tegen het raam. Buiten staat een groep van 15 vermoedelijk Marokkaanse jongens tussen 14 en 16 jaar. Zij zijn kennelijk in afwachting van een reactie. Maar die komt niet. Niet duidelijk is of dit hetzelfde groepje is dat vaker bezoekers van de LJG uitscheldt. Er wordt aangifte gedaan.
4 april Het achterraam van de Lekstraatsynagoge in Amsterdam wordt tussen 12.00 en 17.00 uur, vermoedelijk met een knuppel, beschadigd. De politie neemt het incident op als een melding.
juli
Een synagoge in Amsterdam en de buurt rondom de synagoge wordt beplakt met stickers met de tekst ‘Destroy ZOG’ (ZOG betekent Zionist Occupation Gouvernment. Dit is een term waarmee extreem-rechts Joden over de gehele wereld bedoelt, maar ook alle westerse, imperialistische regeringen die ‘immers’ gemanipuleerd worden door Joden. De term duikt ook regelmatig op binnen extreem-links).
1 juli Het Joods verzorgingshuis in Osdorp ondervindt al jaren last van, volgens de politie, jongeren van Noord-Afrikaanse afkomst. De politie duidt het als extreem baldadig gedrag. Het betreft bekladdingen en het gooien van stenen. Op deze dag wordt er brand gesticht.
2003
26 februari ’s Nachts wordt er een steen gegooid door de ruit van de Liberaal Joodse Gemeente in Amsterdam. Er wordt aangifte gedaan. De politie start een onderzoek.
4 augustus Het glas van een van de veiligheidscamera’s van de Liberaal Joodse Gemeente Amsterdam is ingeslagen. De camera werkt nog wel.
24-25 september ’s Nachts worden de ruiten ingegooid van de juist gerestaureerde synagoge in Delft. Het is niet de eerste keer dat dit gebeurt. Er wordt aangifte gedaan.
9 november Opnieuw worden er ruiten van de Delftse synagoge vernield. De politie gaat het gebouw extra bewaken. Het is vandaag de herdenking van de Kristallnacht
2004
27 juli Politie arresteert twee mannen in Den Haag die de Amerikaanse ambassade, de Israelische ambassade en de Liberale synagoge hebben gefilmd. Beide ambassades waren op de hoogte van de gebeurtenissen, maar de synagoge werd hierover niet geinformeerd door de politie. Dit incident lekt later uit via WikiLeaks.
11 september Op 10 september proberen onbekenden met molotovcocktails brand te stichten in de synagoge van Aalten en in de voormalige rabbijnenwoning daarnaast. Doordat de ramen van de synagoge afgeschermd zijn met gaas, lukt het niet om de brandbommen naar binnen te gooien. Daarop wordt de woning het doelwit. Er wordt aangifte gedaan. De politie spoort een verdachte op, maar deze ontkent. Hierop staakt de politie het onderzoek.
2005
18 april Bij de dijksynagoge in Sliedrecht worden drie mannen van 19 en 20 jaar aangehouden die zich verdacht gedragen. Een getuige heeft gezien dat de mannen bivakmutsen opzetten en informeert meteen de politie. Twee van hen hebben een mes bij zich. Vlak bij de Dijksynagoge treft men een tas met brandbaar materiaal aan. Burgemeester en politie nemen de zaak hoog op. De politie gaat de synagoge extra in de gaten houden. De zaak komt 11 juli voor. De voorlopige hechtenis van het drietal wordt verlengd, omdat zij nog een persoonlijkheidsonderzoek moeten ondergaan. Volgens het OM zijn de racistische bekladdingen het werk van een van de drie verdachten. Hem wordt naast poging tot brandstichting op de synagoge als enige van de drie ook het ‘opzettelijk beledigen’ van Joden en buitenlanders ten laste gelegd. Tegen een van de daders wordt 16 maanden cel geĎist.
27 mei Melding bij CIDI: Er wordt een grote strijker met een brandende sigaret in de brievenbus van de Dijksynagoge in Sliedrecht ontdekt. Het was de bedoeling de brievenbus te laten ontploffen.
2006
13-15 januari en februari Het clubgebouw van een Joodse jongerenorganisatie in Amsterdam is op de kozijnen van de ingang, de ramen en de deurbel beklad. Naast hakenkruizen, werden leuzen aangetroffen als ‘strafkampf = mijn kampf’, ‘de jodenverdelger’. Na het doen van aangifte neemt de politie foto’s. De bekladdingen worden weggehaald. Daarna, op zondag 15 januari, wordt het clubhuis opnieuw beschadigd. De dader heeft de deurbel verbrand. In de periode tot halverwege februari vindt er ook een inbraak plaats in een aanhangwagen van de vereniging, waarbij een televisie wordt vernield. Er zijn geen aanwijzingen wie de daders zijn, al heeft het clubgebouw wel al langer last van hangjongeren. Er is aangifte bij de politie gedaan en er is een afspraak dat hangjongeren worden weggestuurd. De daaropvolgende weken vinden er geen incidenten meer plaats.
17 februari Opnieuw leuzen gekalkt op de Dijksynagoge in Sliedrecht. De bekladding is aangebracht aan de achterzijde van de synagoge. De daders hebben zich daartoe een weg moeten banen door een buxushaag van ongeveer 1 meter, waar gewoon ijzerdraad doorheen zit. De bekladding betreft naast een hakenkruis ook leuzen als ‘Skins 88’, ‘It Veld’, ‘NA’ en ‘BP’ met daaronder een cirkel met een kruis erdoor, en daaronder de letters WW. De Stichting Synagoge Sliedrecht doet aangifte.
18 april Drie mannen proberen brand te stichten in de Dijksynagoge in Sliedrecht. Zij worden op heterdaad betrapt terwijl zij een ruit van de synagoge proberen in te slaan en drie molotovcocktails bij zich dragen. In de buurt van de synagoge vinden agenten een plastic tas met daarin drie flessen gevuld met wasbenzine.
4 augustus ’s Nachts wordt de glasplaat aan de gevel van de synagoge in de Zutphense Dieserstraat vernield. De glasplaat hoort bij de herdenkingsplaquette over de stichting van de synagoge. Volgens de politie hebben getuigen een groepje jongeren zien wegrennen. Het opsporingsonderzoek van de politie levert niets op. Er worden geen verdachten achterhaald.
2007-2008
Geen
2009
Begin januari Brandstichting bij de synagoge van Arnhem.
januari Tweemaal worden de ramen van de leegstaande synagoge in Oss ingegooid.
januari De synagoge in de Lekstraat in Amsterdam krijgt te maken met poging tot brandstichting. De aanvallers kiezen hiervoor een verkeerde deur (van het veilinghuis dat in hetzelfde synagogegebouw zit). Gelukkig gaat de rookmelder af en gaat het vuur vanzelf uit. Er wordt een bordje met Hebreeuwse letters van de deur van de synagoge gesloopt.
4 februari Beschieting van de Joodse psychiatrische instelling Sinai kliniek te Amstelveen.
Geheel 2009 De synagoge in Haaksbergen heeft bij drie verschillende gelegenheden straatstenen door de ramen gegooid gekregen. Het bestuur doet aangifte van slechts een van deze gelegenheden. De daders worden half maart aangehouden. Het blijken vier jongens over wie de politie volgens de plaatselijke media verklaart dat zij dit ‘vanuit baldadigheid deden en niet vanuit antisemitisch oogpunt’; gezien de gerichtheid van deze vernieling en de twee herhalingen een vreemde uitspraak. De burgemeester gaat op bezoek bij de moskee die de jongens bezoeken.
2010
21 april Twee jongeren, tussen de 15-20 jaar, bekogelen het gebouw van de zionistisch-Joodse jeugdbeweging Haboniem-Dror met eieren. De twee fietsen eerst rondjes om het gebouw en bestuderen de voordeur waar het logo met een davidster op staat. Daarna worden de eieren gegooid en fietsen de twee hard weg. Van dit incident is aangifte gedaan bij de politie.
19 mei Er worden gaten gemeld in een ruit van de nieuwe synagoge van de Liberaal Joodse Gemeente aan de Zuidelijke Wandelweg in Amsterdam. Onderzoek wijst uit dat het vermoedelijk gaat om steentjes die vanaf een katapult zijn afgeschoten.
1 juni De synagoge in Amersfoort wordt met rode verf beklad, direct na de IsraĎlische actie tegen de ‘Gazaflotilla’. De vernielingen lijken een reactie.
7 juni Een week na de synagoge in Amersfoort wordt die in Utrecht ook beklad met rode verf. Dit bevestigt een bestuurslid desgevraagd aan ATV Utrecht. Het bestuur wil hier geen aandacht aan geven uit vrees voor copycat incidenten. Overigens wordt niet het gebouw van de synagoge zelf beklad, maar een bijgebouw dat niet langer eigendom is van de Joodse Gemeente
19 oktober Twee keer in korte tijd wordt een poging gedaan de ramen van het huis van opperrabbijn Jacobs in Amersfoort te vernielen. Als hij naar buiten gaat om poolshoogte te nemen, vliegt een steen rakelings langs hem. De politie stelt een onderzoek in.
Abonneer op het NIW
