Zij beweren niet dat er geen honger is in Gaza. Wel wijzen Olivia Reingold en Tanya Lukyanova op basis van de voedselprijzen in Gaza erop dat sinds Israël vanaf juli meer voedselhulp toelaat, de honger in de Strook logischerwijze juist afneemt. Of er Palestijnen zijn omgekomen door voedselgebrek laten de twee journalisten van The Free Press in het midden, maar het is duidelijk dat er geen sprake is van massale sterfte. Hoe dan ook, daar ging hun spraakmakende artikel niet over.
Hun werk illustreert de reden waarom voormalig New York Times-journaliste Bari Weiss The Free Press oprichtte. Weiss kwam tot de conclusie dat de ooit meest gerespecteerde krant van de VS (en wellicht ter wereld) zijn kernwaarden van neutraliteit en objectiviteit had laten varen. Die hebben plaatsgemaakt voor woke activisme, waarin de waarheid niet langer een doel op zich is, maar een middel voor het realiseren van politieke agenda’s. Een van de meest in het oog springende agenda’s is de demonisering van Israël, zeker sinds 7 oktober 2023.
Dus gaf Weiss opdracht twaalf foto’s van hongerende Gazanen te onderzoeken, die de afgelopen weken en maanden zowel de sociale media als de voorpagina’s van de grote kranten in het Westen domineerden. Wat bleek? Alle twaalf ‘verhongerende’ kinderen op de foto’s leden aan andere ziekten die mogelijk door ondervoeding verergerd konden zijn. Maar voedselgebrek was zeker niet de enige of de belangrijkste reden van hun gezondheidsproblemen.
Niet eens een rectificatie
Het meest recente voorbeeld in het artikel van Reingold en Lukyanova betrof The New York Times, Bari Weiss’ voormalige werkgever. Het achttien maanden oude jongetje Mohammed Zakaria al-Mutawaq werd de afgelopen weken het symbool van de ‘hongersnood’ in Gaza door een hartverscheurende foto waarin zijn moeder hem vasthoudt en zijn ruggengraat door zijn huid steekt. Maar … wat The New York Times verzweeg voor zijn lezers is dat Al-Mutawaq aan een aangeboren spierziekte lijdt.
De krant kwam vier dagen na verschijnen van het voorpagina-artikel met een aanvullende noot (niet eens een rectificatie) waarin werd gemeld dat zijn journalisten niet wisten van de spierziekte en als dat wel zo was geweest, zij dit vermeld hadden. Het was diezelfde verslaggevers blijkbaar niet opgevallen dat het broertje van de kleine Muhammad weldoorvoed op verschillende foto’s stond.
The New York Times ging minstens tweemaal de fout in, de Britse Guardian zeker driemaal
Natuurlijk worden rectificaties bij lange na niet zo veel gelezen als artikelen op de voorpagina. In het stuk op The Free Press schetsen de journalisten een duidelijke trend. Grote media komen met nieuws dat slecht uitpakt voor Israël en als dat gerectificeerd of genuanceerd moet worden, gebeurt dat niet, of laat, of bijna onvindbaar. Daarbij blijken die ‘fouten’ in vrijwel alle gevallen in het nadeel van de Joodse staat uit te vallen en vrijwel nooit in dat van Hamas. Hetzelfde was de afgelopen jaren – en tot op de dag van vandaag – waar te nemen bij de NOS en de BBC.
Ontmaskerd
Het leidt tot zo’n ernstige demonisering van Israël dat je je mag afvragen of er niet sprake is van een bewuste campagne. In het geval van Al Jazeera zal dat zeker het geval zijn. De Qatarese staatszender publiceerde een van de zaken die The Free Press onderzocht. Daarin zou een 27-jarige gezonde man zijn doodgehongerd. In werkelijkheid leed Karem Khaled Al-Jamal aan spieratrofie en gedeeltelijke verlamming sinds zijn kinderjaren, waardoor zijn lichaam niet in staat was voedsel af te breken.
Erger is de lijst van – vaak zelfbenoemde – kwaliteitsmedia die Reingold en Lukyanova in hun artikel ontmaskerden. The New York Times ging minstens tweemaal de fout in, de Britse Guardian zeker driemaal. Andere onderzochte media die foto’s van zieke kinderen gebruikten om de vermeende hongersnood in Gaza te illustreren waren de Los Angeles Times, CNN, de Amerikaanse publieke omroep NPR, de BBC, persbureau Reuters en The Washington Post. Opvallend daarbij is dat het in vrijwel alle gevallen gaat om media met een progressieve of pro-Palestijnse signatuur.
Wat de auteurs van het Free Press-artikel verder opviel, was het gemak waarmee zij erachter kwamen dat er veel meer aan de hand was dan ondervoeding of dat die veroorzaakt was door andere factoren dan voedselgebrek. Zo berichtten The Guardian, de CBC (de Canadese variant van de BBC), Al Jazeera, The Financial Times en de Engelstalige versie van het Turkse persbureau Anadolu over de vijf jaar oude Osama al-Raqab, zonder te vermelden dat het jongetje aan taaislijmziekte lijdt. “Een detail waar men achter had kunnen komen zonder Arabisch te hoeven lezen,” schrijven Reingold en Lukyanova, omdat dit ‘detail’ te vinden was in een Engelstalig bericht over Osama van persbureau AP.
Moedwillige manipulatie
Maar ook zonder dat, kostte het de twee verslaggeefsters geen enkele moeite achter de door hen onthulde feiten te komen. Zij hoefden slechts de namen van de Gazaanse ‘hongersnoodslachtoffers’ in de Google-zoekfunctie te typen en de resultaten te vertalen. Zo kwamen zij op hun medische details in artikelen in de Arabische pers, die blijkbaar meer waarde hecht aan de waarheid dan de Westerse kwaliteitsmedia.
Dit komt overeen met het sinds 7 oktober 2023 gegroeide beeld dat anti-Israëlische sentimenten inmiddels sterker zijn onder progressieve en pro-islamitische Europeanen en Amerikanen dan in grote delen van de Arabische wereld, waar Hamas, Hezbollah en de Houthi’s nog gewoon gezien worden als religieuze extremisten en terroristen.
Welke zelfbenoemde kwaliteitsmedia kunnen we nog geloven?
Je zou verwachten dat Reingold en Lukyanova overladen worden met lof en prijzen voor hun onthullingen. Dat het ontmaskeren van zo’n opvallend gebrek aan journalistieke integriteit of de moedwillige manipulatie van de waarheid om politieke, mogelijk zelfs racistische anti-Joodse redenen, de Westerse pers op haar grondvesten doet trillen en de genoemde media de hand diep in eigen boezem doet steken. Niets blijkt minder waar.
‘Walgelijk’
Zo weigerde The Guardian, vaak gezien als het geweten van links Groot-Brittannië, met officiële correcties te komen. De krant plakte de nieuwe informatie wel zonder uitleg in een van zijn artikelen, blijkbaar in de hoop dat de lezers dit niet zouden merken. The Washington Post gaf toe een foto van een jaar geleden gebruikt te hebben om de vermeende hongersnood nu te illustreren. Zoals eerder geconstateerd: de correcties die er waren, kwamen laat of waren nauwelijks te vinden op websites of achterafpagina’s in kranten.
Tegelijkertijd vielen collega’s de twee journalisten van The Free Press aan. De makers van de internetnieuwsshow Breaking points noemden het werk van Reingold en Lukyanova ‘walgelijk’ en vergeleken het met Holocaustontkenning. De anti-Israëlische sterverslaggever Glenn Greenwald vond zelfs dat de journalisten van The Free Press ‘voor de rechter in Den Haag’ zouden moeten verschijnen.
De conclusie mag getrokken worden dat de anti-Israëlische boodschap over de verzonnen genocide en de twijfelachtige hongersnood in Gaza veel belangrijker is dan de feiten. En dat in media die wij geacht worden te vertrouwen: kranten en omroepen die zichzelf op de borst kloppen over hun journalistieke integriteit en onbuigzame ambitie hun lezers en kijkers betrouwbaar te informeren. De vraag die rijst: als de zogenaamde kwaliteitsmedia de demonisering van de Joodse staat voorrang geven boven waarheid en werkelijkheid, wie kunnen we dan nog geloven?
