Helaas kunnen we 2018 niet afsluiten met positief nieuws vanuit bestuurlijk Joods Nederland. Vertegenwoordigers van de mediene zijn tot paria gebombardeerd, een vergadering die een verzoening had kunnen inluiden is opnieuw uitgesteld.
De bestuurlijke gebeurtenissen in orthodox-Joods Nederland zijn in 2018 een ondoorzichtige kluwen van rampen. Op 22 mei vond een vergadering plaats in het Joods Cultureel Centrum in Amsterdam waar NIK (het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap) en IPOR elkaar zo in de haren vlogen dat de politie eraan te pas moest komen. Eén kind van de rekening: opperrabbijn Binyomin Jacobs, hét behoudende, religieuze gezicht van Joods Nederland. Na het tumultueuze begin van die vergadering in mei stemde een meerderheid na de vertrokken of verwijderde IPOR-leden voor opdoeking van het IPOR, het Interprovinciaal Opperrabbinaat waarvan Jacobs geestelijk leider is.
De vereffenaars van het IPOR, personen die die ‘liquidatie’ van de organisatie moeten begeleiden, waren Paul Joseph en Max Loewenstein. Joseph had inmiddels het ressort Midden Nederland opgericht, waarmee hij aangaf het eens te zijn met de ‘opheffing’ van het IPOR. Omdat Loewenstein zich als IPOR-penningmeester loyaal verklaarde aan zijn organisatie, werd hij door het NIK vervangen door ‘een externe’, Rien van Dieren, meldt voorzitter van de Permanente Commissie (PC), David Goudsmit. Van Dieren en Joseph wilden vervolgens de IPOR-bankrekening confisqueren, maar omdat het IPOR de legaliteit van de stemming na de rellen in mei aanvecht met een bodemprocedure, besloot de bank zich niet in dit wespennest te mengen. De bank blokkeerde de IPOR-rekening, waardoor NIK noch IPOR er vooralsnog over kan beschikken. Voor het NIK, dat dit jaar al duizenden euro’s uitgaf aan advocatenkosten, is dat niet zo’n probleem, voor het IPOR des te meer. Opperrabbijn Jacobs, die alleen nog onkosten aan het IPOR declareert omdat hij officieel met emeritaat is, kon niet meer worden gecompenseerd. Een aantal getrouwen richtten daarom Stichting beheerfonds Opperrabbijn Jacobs op, waardoor hij zijn activiteiten kan voortzetten.
Meer leed
In de rest van Joods Nederland zijn de onderlinge verhoudingen evenmin optimaal. Waar David Goudsmit de aangewezen persoon was om Ron van der Wieken op te volgen als voorzitter van het Centraal Joods Overleg (CJO), was de weerstand tegen hem zo groot dat er ‘een list’ werd verzonnen. De historische haat-liefdeverhouding tussen het CJO en het CIDI werd ter zijde geschoven, CIDI-bestuurslid Eddo Verdoner werd voorzitter van het CJO. Dit was een paar jaar geleden nog ondenkbaar geweest. Voormalig CIDI-directeur Ronny Naftaniel, voorheen groot criticus van het CJO, werd namens de liberalen vicevoorzitter. Sindsdien heeft vooral Naftaniel zich als woordvoerder van het CJO geprofileerd, Verdoner blijft vooralsnog relatief onzichtbaar. Dat personen van een jongere generatie zich niet als woordvoerder wensen op te werpen, toont de huidige armoede in onze gemeenschap. Verdoner meldt overigens dat het CJO 2018 zal afsluiten met een begrotingstekort van zo’n 30.000 euro.
David Goudsmit, lid van het dagelijks bestuur van het CJO, meldt dat hij ‘een stapje terug wil doen’ als voorzitter van de PC (lees: ‘de regering’ van orthodox-Joods Nederland, red.), het NIK. “Ook ben ik lid van de Centrale Commissie (CC, lees: ‘de Tweede Kamer van orthodox-Joods Nederland’, red.). Het is niet ondenkbaar dat ik ook uit de CC zal stappen en dan zal ik mijn positie bij het CJO ter beschikking stellen.”
Lichtpuntje
De CC-vergadering die deels orde in de chaos had kunnen brengen is dus opnieuw uitgesteld. Ook omdat de groepen geen nieuwe kandidaten naar voren hebben geschoven, meldt Goudsmit. Naar het waarom laat zich raden. Daarnaast geven Paul Joseph en NIK-secretaris Ruben Vis, in een brief naar ‘NIK-getrouwe’ vertegenwoordigers, als reden op: “Enig uitstel zou ook kunnen helpen bij een verzoeningspoging met de mediene, vooral ook om discussies op de aangekondigde vergadering te voorkomen.” Maar de vertegenwoordigers van die ‘mediene’ (lees IPOR-getrouwen) hebben deze brief niet ontvangen.
Is er dan helemaal geen lichtpuntje? Jawel, tussen opperrabbijn Jacobs, zijn adviseur Hans Knoop en vertegenwoordigers van het ressort Amsterdam, David Brilleslijper en Ruben Troostwijk, heeft een verhelderend gesprek plaatsgevonden. Knoop: “Er is in ieder geval wat kou uit de lucht gehaald.” Maar tijdens de laatste vergadering van de NIHS (lees: ressort Amsterdam) heeft David Brilleslijper al aangegeven ook de pijp aan Maarten te willen geven. Zo gaat Joods Nederland 2019 in. Mooier kunnen we het niet maken.
Abonneer op het NIW
