Het gezegde ‘Ledigheid is des duivels oorkussen’ beschrijft mijns inziens het best het niet-Joodse ‘Rosj Hasjana’, Nieuwjaar. Daar waar op Rosj Hasjana, het Joodse Nieuwjaar, de sjofar centraal staat en de mens oproept om tot inkeer te komen, houden we op oud en nieuw ons hart vast voor de mogelijke gevolgen van destructief vuurwerk dat totaal inhoudsloos is en nog gevaarlijk ook. Omdat Nederland begrijpt dat vuurwerk verbannen moet worden komt er volgend jaar een vuurwerkverbod. Ik ben waarschijnlijk te naïef om dit te begrijpen. Ik zie in gedachten een brug die twee kanten van een diep ravijn met elkaar verbindt. Het is inmiddels door deskundigen bewezen dat die brug op instorten staat en daarom moet er aan weerskanten van de brug een rond wit verkeersbord met een rode rand komen die de toegang tot de brug weerhoudt. Het verkeersbord is al geplaatst, maar voorzien van het onderschrift dat het verbod pas over 24 uur in werking treedt. Het is duidelijk dat het betreden van de brug levensgevaarlijk is, maar om te voorkomen dat de goegemeente het verbod als negatief zal ervaren, is er besloten om het verbod vooral geleidelijk in te voeren en dus pas van kracht te laten zijn na een educatief gedoogbeleid. Natuurlijk heeft vuurwerk ook iets moois en gezelligs gelijk Rosj Hasjana zijn zoete appeltjes met honing kent. Maar de zoete appeltjes van oud en nieuwzijn dusdanig in de criminaliteit beland, dat het zoete en mooie volledig is ondergesneeuwd. Maar, maakt u zich vandaag vooral geen zorgen, want morgen zal de brug definitief worden gesloten…
Met deze gedachten zit ik tegen vanavond, oudejaarsavond, aan te hikken. Uiteraard blijf ik wakker zolang dat nodig zal zijn en heb ik het brandblusapparaat in gereedheid gebracht voor het geval dat. Die paraatheid is overigens niet van vandaag. Herinneringen aan mijn jeugdjaren brengt mij naar de Pijp, de buurt rondom de Albert Cuypmarkt in Amsterdam, waar ik geboren en getogen ben. De herinnering uit mijn prille kinderjaren toont grote vuren die de trambaan van lijn 25 in lichterlaaie zetten en ik zie mijn vader die probeerde te voorkomen dat het vuur zou overslaan naar onze winkel. Maar ik hoef niet zover terug te duiken in mijn herinnering. Precies twintig jaar geleden stond er voor ons huis een groep jongeren (geen moslims!) die hadden besloten om het nieuwe jaar in te luiden met het vernielen van ons houten tuinhek onder het luid uitroepen van: Joden, Joden! Inmiddels is het vernielde hek vervangen door een metalen en ons huis omringd met camera’s, die natuurlijk niet kunnen voorkomen en al helemaal niet genezen. Ga ik het Joodse Nieuwjaar in met geestelijke voorbereiding, het niet-Joodse Nieuwjaar zal ik betreden met voorzorgsmaatregelen hoe bij eventuele brand te blussen en te zorgen voor een vluchtroute als het blussen niet lukt.
Op politie en brandweer mogen we niet te veel rekenen, want die kampen met een groot personeelstekort vanwege de vergrijzing. Die vergrijzing komt natuurlijk niet uit de lucht vallen (gelijk het vuurwerk) en was zelfs door mij een halve eeuw geleden voorspelbaar. Als het gezin met veel kinderen (meer dan een of twee) toen moest verdwijnen, dan zou een eenvoudig rekensommetje toentertijd de huidige vergrijzing van nu vlekkeloos hebben voorspeld. Eenzelfde soort sommetje leert ons heden ten dage dat bepaalde groeperingen in ons land aanzienlijk grotere gezinnen hebben dan het gemiddelde Nederlandse papa, mama, kind en hond … vult u zelf de rest maar in.
“Wie is wijs?” wordt er in de Spreuken der Vaderen gevraagd. En het antwoord luidt: “Hij die de gevolgen kan overzien” of, populair gezegd “hij die verder kan kijken dan zijn neus lang is”.
Omdat het usance is om niet alleen met oud en nieuw voorspellingen te doen, maar ook nabeschouwingen te leveren, wil ik met u niet over Israël spreken, maar over Rusland-Oekraïne en waarschuwen voor het zwart-witdenken. Rusland is de slechte en Oekraïne de goede. En dus juichen we als er een Russische tank wordt opgeblazen en raakt het ons diep als een tank van het Oekraïense leger door eenzelfde lot wordt getroffen. We vergeten dat de soldaten van de Russische tank ook vaders, echtgenoten en zonen zijn en dat ook zij niet hebben gekozen om in die tank te zitten. En dat er in Oekraïne met Chanoeka menora’s werden vernield als uitvloeisel van het ook daar alom aanwezige antisemitisme, wordt bijna nergens vermeld om vooral het zwart-witdenken te bevorderen en de nuance te elimineren. Er bestaat zwart en wit, maar ook heel veel grijs!
Ik wens u een goed en zoet 2026, met wijsheid, nuance en sjalom!