Ja ja ja, ik hoor jullie alweer denken en zuchten, toch niet weer zo’n uitgemolken column over Chanoeka, hè? Over hoe erg het was in de ballingschap en hoe fijn dat “we” konden terugkeren naar Eretz Israël en mozes kriebel, dat die enorme menora – die alweer 2000 jaar in de kruipruimte onder de deurmat van het Vaticaan ligt te schimmelen – maar liefst acht hele dagen bleef branden op dat ene kruikje olie dat we nog aantroffen bij terugkomst in den Tempel des Heeren.
Maak je geen zorgen, dit gaat daar G’de zij dank absoluut niet over. Wat dacht je van een allegorische uitleg van het Chanoekaverhaal, een symbolische les? Mmh? Nou? Zit natuurlijk niemand op te wachten, hè? Heel jammer weer. Je krijgt hem toch. Misschien wel goed ook, herkenbaar, tenzij je leven gevuld is met de voetbaluitslagen in de PTT Telecompetitie, bier, kroketten en de familieberichten in eender welke krant. Heerlijk lijkt me dat, geen last van overkokende hersenen, alleen een rokende frituurpan en doodgeslagen bier.
Ik schat in dat de meesten van u helaas behept zijn met een overgevoelig brein en dat u dus wel wat zult herkennen in wat volgt. Verbaas u niet, verwonder u slechts. Komt-ie: hoe staat het met uw persoonlijke Chanoeka? Of persoonlijke Chnouke? Dat kun je zo lekker nasaal blaten, probeer het maar es. Uw persoonlijke Chnouke dus. Bent u al bevrijd? Hoevelen van ons zitten niet vast, vast in hoofd en onderbuik, aan de heerlijk bekende vastgeroeste gevoelens en gewoontes?
Op een al dan niet goede dag wordt u geconfronteerd met een verandering in de wereld die u kende en die u veilig was. Uw dochter blijkt homoseksueel. Uw voet blijkt een amputatie te behoeven. Uw man wil zich aanmelden bij de Odd Fellows. Uw zoon wordt niet alleen balletdanser maar hult zich de ganse dag in een oud-roze tutu. U ontdekt dat u zélf niet langer gelukkig bent met het leventje dat u leidde, u zou wel sumoworstelaar willen worden, iemand die kan jongleren met zes fietsen of erger nog: een Trabantrijder..… Een grote omslag. U krijgt de bibberaties. Wat te doen? (Sto delatj, zou Lenin zeggen.) Vasthouden aan wat was? Uw dochter is ondanks haar zorgvuldig gekweekte snor, tuinbroek en blauwe stekeltjescoiffure geen homo, uw man blijft gewoon alleen maar gezellig op korfbal? Of omarmt u de verandering? Ziet u dat het goed is wat er gebeurt en gaat u mee in de nieuwe stroom, in uw kleine kano?
Van Chanoeka kunnen we leren dat het soms tijd is om je veilige plek aan de rivier te verlaten, om Boney M er maar even bij te slepen, om op te staan en een nieuwe horizon op te zoeken. Vaak met pijn in je buik. Het kan een grote verandering zijn, maar het is niet altijd een verslechtering. Durf te stap te wagen, durf je naasten in de ogen te kijken, gun ze hun zelfgekozen plek onder het azuren gewelf, het uitspansel, en steek samen de menora aan; ze zal wel es kunnen blijven branden. Als je dat samen doet werkt dat bevrijdend en kun je met opgeheven hoofd en desnoods vochtige ogen samen stappen zetten. Om de befaamde dichteres Inge Klumper te citeren: “zeven armen – donker – zonder warmte – daar op het Tempelplein – het volk is bang en dan gebeurt heel bijzonder – een wonder – de olie raakt niet op – het licht blijft branden acht dagen lang – en hoop vlamt op, laat verwondering leven: toekomstgericht.”
Abonneer op het NIW
