Bij de controverse rond de beschuldigingen van seksueel misbruik door rolmodellen binnen Joods Nederland lijkt de focus zich te verleggen. Landelijke media en ook het NIK concentreren zich nu op rol die opperrabbijn Binyomin Jacobs heeft gespeeld. Er ontstaat een splitsing: pro- en anti-Jacobs.
Esther Voet
‘Opperrabbijn wankelt’ was de kop die op vrijdag 12 januari een artikel in De Telegraaf sierde. De opperrabbijn zou verdenkingen van seksueel misbruik op zowel de orthodox-Joodse school het Cheider als door een rabbijn in Nijmegen hebben willen verdoezelen (zie NIW 13). Over deze laatste zaak zegt de Amerikaanse officier van justitie en hoogleraar Benny Forer zelfs in De Telegraaf dat Jacobs ‘liegt over de feiten’. Het artikel verschijnt daags na het artikel in het NIW over de zaak, dat al op donderdag naar belanghebbenden is gestuurd. In dat NIW artikel meldt Jacobs dat hij hoopt dat er ook een onafhankelijk onderzoek naar zijn functioneren in deze zaak zal worden opgestart. Inmiddels doen stellige, aanhoudende geruchten de ronde, dat het NIK de opperrabbijn onder druk zet om zijn functie neer te leggen. Woensdagavond 10 januari al krijgt de opperrabbijn op een laat tijdstip te horen dat de volgende dag, daags voor de publicatie in De Telegraaf, NIK-secretaris Ruben Vis naar de opperrabbijn wordt gestuurd voor een ernstig gesprek. De volgende ochtend staat Vis bij de opperrabbijn op de stoep. Hij krijgt van Jacobs vrouw een kopje koffie, maar keert onverrichter zake terug naar Amsterdam. Het NIW beschikt over een ‘strikt vertrouwelijke’ conceptmail, gedateerd een dag later, vrijdag 12 januari, gericht aan de opperrabbijn en geschreven door Jonathan Soesman. Daarin staat: ‘In datzelfde gesprek is door onze adviseur nadrukkelijk aangegeven dat het onverstandig is dat u zelf actief in de media reageert en dat u dat ook al meerdere malen is afgeraden door hem. Tevens is daarbij geadviseerd dat het beter is dat u hangende het lopende onderzoek, uw werkzaamheden ten bate van IPOR/NIK tijdelijk neerlegt.’ De e-mail wordt echter niet naar de opperrabbijn verstuurd.
Want naar aanleiding van geruchten over een op non-actief stellen van de opperrabbijn, stuurt een advocaat op advies van communicatiedeskundige Hans Knoop en in opdracht van de opperrabbijn een sommatie uit, waarbij alle eventuele schade die de opperrabbijn mocht ondervinden uit de handelswijze van het NIK, op die organisatie zal worden verhaald. Het NIW stelt over die geruchten vragen aan NIK-secretaris Ruben Vis, met een afschrift naar PC-voorzitter David Goudsmit en vicevoorzitter Jonathan Soesman, die zich intensief met de zaak bezighouden.
Geen schorsing
Er komt bij afwezigheid van voorzitter David Goudsmit een e-mail van Jonathan Soesman terug: “Er was en is geen sprake van schorsing! Het NIK kan in dit geval niet eens schorsen. NIK en IPOR-voorzitters hebben samengewerkt in het managen van deze kwestie. En worden daarbij ook ondersteund door een adviseur. Externe communicatie wordt zoveel mogelijk afgestemd. Met opzet kopieer ik daarom de voorzitter van het IPOR en alle PC-leden in de mail (bij uitzondering doe ik dat, want in principe doet de voorzitter de woordvoering). Ik denk dat het goed is dat beide voorzitters eventueel nog eennadere toelichting geven.” Op vragen aan het adres van het IPOR-bestuur of zij achter een eventuele schorsing van opperrabbijn Jacobs staat, antwoordt voorzitter Ellen van Praagh schriftelijk negatief. Verder onthoudt zij zich van commentaar, want: “Ik mag niets zeggen, dat is zo afgesproken.”
Christenen voor Israël (CvI), een organisatie waarmee Jacobs nauwe banden onderhoudt, schrijft een e-mail naar het NIK en laat in niet mis te verstane bewoordingen weten vierkant achter de opperrabbijn te staan. Vanuit het NIK wordt in evenmin mis te verstane bewoordingen geantwoord dat deze ‘eenzijdige aanval’ op de organisatie niet wordt gewaardeerd.
‘Ongefundeerd’
Het NIK schrijft die aanval van CvI te betreuren: “Het getuigt niet van fijnzinnigheid noch van sympathie om zonder enige onderbouwing een lid van onze Permanente Commissie [Vis bedoelt hier David Goudsmit, red.] te beschuldigen van ‘aantijgingen en verdraaiingen naar De Telegraaf’. Zo zouden we niet met elkaar moeten omgaan.” Maar Jonathan Soesman gaat verder. Hij dreigt in een app-conversatie met de CvI-directeur Roger van Oordt de ambassadeur van Israël en vicepremier Carola Schouten te bellen en hen te vertellen dat de voorzitter van Christenen voor Israël ongefundeerde beschuldigingen naar de Joodse koepel doet, als Van Oordt zijn beschuldigingen aan adres van het NIK en diens voorzitter niet terugneemt.
De brief van Christenen voor Israël wordt dagenlang niet met de Centrale Commissie van het NIK gedeeld, wat wel usance is. CC-leden én PC-leden vragen het NIK de brief van CvI alsnog met hen te delen. Dat gebeurt pas op dinsdag- avond 16 januari. Mails vanuit het NIK, gericht aan de opperrabbijn, worden inmiddels niet meer voorzien van de aanhef ‘opperrabbijn’, maar ‘rabbijn’.
Abonneer op het NIW
