
Foto: Dirk P.H. Spits/ DPHOTO
Het bestuur van de Portugees Israëlitische Gemeente (PIG) is opgestapt nadat een meerderheid van de leden stemde tegen het begrotingsvoorstel van het bestuur.
Het voltallige College van Parnassim is afgelopen zondag afgetreden tijdens een tumultueus verlopen algemene ledenvergadering. Bijna 90 van de ongeveer 650 zielen tellende gemeente waren aanwezig. „Wij hebben gevraagd om het vertrouwen van de leden door goedkeuring van het beleidsplan en de begroting te vragen,” verklaart Dennis Dresden namens het bestuur per e-mail. „Het beleidsplan is goedgekeurd, maar de begroting niet. Hieruit hebben wij de conclusie getrokken niet over voldoende steun van de leden te beschikken, waarop we besloten af te treden.” Onder de afgetreden bestuursleden bevindt zich ook voorzitter Bram Palache, die relatief kortgeleden, in maart 2014, aantrad. Hij volgde Jacques Coronel op, die gedurende tien jaar de voorzittershamer hanteerde.
Uitdagingen
Voorafgaand aan de ALV stuurde het bestuur een brief aan de leden. Daarin staat dat het financieel en organisatorisch al lange tijd niet goed gaat met de gemeente: ‘Wij verkeren als gemeente al jaren in zwaar weer. Financieel is het lastig (tekorten), het aantal leden is min of meer stabiel, bestuursleden of andere vrijwilligers met voldoende tijd zijn moeilijk te vinden en het aantal jongeren dat onze gemeente als een gemeenschapsplaats ziet is beperkt. Kortom, er zijn enorme uitdagingen.’
Arthur Vis, een goed ingevoerd PIG-lid, diende uit zorg over de wijze waarop de financiën worden beheerd een alternatieve begroting in. In de toelichting bij deze begroting schetst hij dat de PIG financieel aan de rand van de afgrond staat: ‘Het werkkapitaal is geslonken tot minder dan ¤300.000. Bij ongewijzigd beleid (dus zoals het de afgelopen jaren is gegaan) betekent dit, dat er nog voor circa 7 jaar geld is om de bekende tekorten van ¤30.000 tot ¤50.000 op te vangen.’ Ook schrijft hij dat de eens zo ‘rijke’ PIG-gemeente niet meer bestaat. Het College van Parnassim veegde het voorstel direct van tafel. Volgens het bestuur klopt de schets van de werkelijkheid door Vis niet. „De gemeente zit niet in zwaarder weer dan in alle voorafgaande jaren. Het tekort valt op zich mee,” zegt Dresden. „Volgens de begroting rond de 25.000 euro. Niettemin zijn er elk jaar wel enige financiële tegenvallers.” Om die reden moet ‘oppassend’ met het vermogen worden omgegaan, schetst Dresden.
Onvrede
De afgelopen jaren zijn er al ingrijpende maatregelen getroffen om ook het cultureel erfgoed van de in problemen verkerende Portugese gemeente veilig te stellen. De Snoge, de wereldberoemde bibliotheek, de kunstschatten en het onderhoud van de begraafplaats werden ondergebracht in een speciale stichting – Cultureel Erfgoed Portugees-Israelitische Gemeente (CEPIG). Het Joods Historisch Museum is verantwoordelijk voor het museale gedeelte. De PIG is verantwoordelijk voor de religieuze activiteiten.
Naast de financiële problemen is er ook sprake van onvrede over de bestuursstijl van het huidige bestuur. Er zou niet goed worden gecommuniceerd met leden, onder andere door een gebrek aan transparantie, en bovendien bestaat er onduidelijkheid over de onderbouwing van de begroting van het bestuur, aldus verklaren diverse ontevreden leden tegenover het NIW (namen bij de redactie bekend). Diverse keren stonden sjoelgangers voor een dichte deur van de Snoge terwijl er een dienst zou zijn. Onderwijs zou praktische stilliggen en de begraafplaats in Ouderkerk zou geen beheerder meer hebben. Het voormalig bestuur erkent op de hoogte te zijn van de klachten over onder andere de onprettige bestuursstijl. „Ja dat is ons bekend,” schrijft Dresden. „Respect moet echter van twee kanten komen. Bij het bestuur bestaat onvrede over hoe sommige leden zich tijdens een ledenvergadering gedragen. Hierdoor ontstaat er over en weer irritatie.”
Sfeer
Hoe groot de interne tegenstellingen zijn, bleek al tijdens een ALV die afgelopen december plaatsvond. De gemoederen liepen toen zo hoog op dat Dresden uiteindelijk de kloof tussen bestuur en leden schetste door uit te roepen: „Wij proberen hier wat op te bouwen en jullie, de leden, breken het af.” Dresden schrijft terugblikkend: „Er is een groep leden die op diverse gebieden heel andere ideeën heeft dan wij. Die groep leden is nadrukkelijk aanwezig tijdens een ALV en bepaalt de sfeer. Over en weer is er vervolgens irritatie ontstaan, waardoor er van respectvol gedrag geen sprake meer was en wij besloten hebben de vergadering te beëindigen.”
In reactie hierop kwam het bestuur tijdens de laatste ALV-vergadering met een opmerkelijk voorstel: de komende twee jaar zouden er geen ledenvergaderingen meer worden belegd. De leden moesten voor die periode het volledige vertrouwen schenken aan het bestuur. Dit voorstel viel afgelopen zondag – niet helemaal onverwacht – niet in goede aarde en werd verworpen. Dresden geeft aan dat de voorzitter van de ledenvergadering, die geen bestuurslid is, al met ‘wijze leden’ in gesprek is over het vormen van een nieuw bestuur, dat door de ALV wordt benoemd. Tot die tijd blijft het huidige bestuur demissionair aan om lopende zaken af te handelen. Dat de afgetreden bestuurders weer herkozen worden sluit Dresden niet uit. „Het is jammer dat er onder de leden zo’n grote verdeeldheid bestaat over de koers van de gemeente. Wij hopen dat een nieuw bestuur in staat is deze verdeeldheid ongedaan te maken en wij zullen daar graag aan meewerken.” Over de termijn waarbinnen een nieuw bestuur zal aantreden valt nog niets te zeggen.