‘Zolang ik al kan denken, ben ik overtuigd van twee zaken. Ten eerste, er is geen Europa zonder Europese Joden. En ten tweede, Europa en Israël zijn voorbeschikt om vrienden en bondgenoten te zijn. Want de geschiedenis van Europa is de geschiedenis van het Joodse volk.’ Prachtige woorden van de voorzitster van de Europese Commissie, de Duitse Ursula von der Leyen. Zij sprak ze uit nadat zij een eredoctoraat had ontvangen van de Ben-Goerion Universiteit in Beër Sjeva. Er waren slechts lachende gezichten te zien toen Von der Leyen besloot met: “Lang leve Europa, am Yisrael chai!”
Maar de vraag die vaak wordt gesteld bij de verhoudingen tussen Brussel en Jeruzalem is: blijft het bij mooie woorden? Daar leek het wel een beetje op, want uiteraard reisde de commissievoorzitster direct door naar Ramallah. Het is usance dat westerse politici die Israël bezoeken, even het stadje net ten noorden van Jeruzalem aandoen om daar hun steun voor de Palestijnen uit te spreken. Meestal gaat dit gepaard met een zak geld, de moderne aflaat voor een goede verhouding met de Joodse staat. Zo ook ditmaal, want Von der Leyen kondigde aan dat de EU 200 miljoen euro aan subsidie zal overmaken aan de Palestijnse Autoriteit. Het bedrag was eerder bevroren vanwege antisemitisme en geweldsverheerlijking in Palestijnse schoolboeken, maar inmiddels heeft Brussel besloten daar niet zo zwaar aan te tillen.

Toch zal Israël uiterst tevreden zijn met het bezoek van Von der Leyen. Waarom? Die 200 miljoen aan de Palestijnen verbleekt bij de miljarden die mogelijk in de kas van de Joodse staat zullen vloeien. Europa is naarstig op zoek naar energieleveranciers die het Russische gas moeten vervangen. Het oog van Brussel is daarbij onder meer op Israël gevallen, dat een enorm gasveld in de Middellandse Zee wil uitbaten. De eerste contracten die moeten zorgen voor Israëlische gasleveranties aan Europa zijn deze week in Cairo getekend. Het enige beletsel voor een lucratieve samenwerking tussen Brussel en Jeruzalem op energiegebied, is een conflict over welk deel van de gevonden gasvelden van Israël en welk deel van buurland Libanon is. Hezbollah heeft al gedreigd Israëlische boorinstallaties aan te vallen, waarna IDF-bevelhebber Aviv Kohavi de Libanezen waarschuwde voor ‘ongekende bombardementen’.
Absolute hoofdprijs
De kogel is door de kerk: Joe Biden zal 13 juli aankomen in Israël. Dat maakte het Witte Huis deze week bekend. De Amerikaanse president krijgt een overvol programma voor de kiezen met bezoeken aan Yad Vashem, de Oude Stad van Jeruzalem, een door de VS gefinancierde Iron Dome-batterij en de dan net begonnen Maccabiade. Net als Von der Leyen zal Biden Ramallah aandoen en ook hij brengt een zak geld: de 500 miljoen dollar die zijn voorganger Donald Trump had bevroren.
Maar de belangrijkste pleisterplaats van Bidens Israëlbezoek is … Riaad. In de Saoedische hoofdstad wordt waarschijnlijk gesproken over normalisering van de betrekkingen tussen het woestijnkoninkrijk en de Joodse staat. Dat zou de absolute hoofdprijs van de Abrahamakkoorden betekenen voor Jeruzalem. In de Israëlische hoofdstad staan de politici te trappelen om de Amerikaanse president te spreken: president Isaac Herzog, premier Naftali Bennett, minister van Buitenlandse Zaken Yair Lapid en minister van Defensie Benny Gantz. Eén probleempje: behalve bij Herzog bestaat bij allen de kans dat zij bij Bidens bezoek niet meer in functie zullen zijn. Of hooguit demissionair.
Op zoek naar nog meer actualiteit? Met een abonnement op het NIW krijgt u toegang tot columns, opinies, analyses, nieuws – en achtergrondverhalen. Kies hier wat het beste bij u past.