door opperrabbijn Binyomin Jacobs
Bij mij thuis was zondagavond minjan gemaakt, een kleine synagogedienst, vanwege een jaartijd. Op de sterfdag van een eerstegraads bloedverwant heeft men de gewoonte kaddiesj te zeggen. Niets van doen met politiek, maar al mijn gasten, die met tussenpozen arriveerden, werden door de op de speelplaats aanwezige jongeren van niet-Nederlandse afkomst ‘verwelkomd’ met een luid Free Palestine. Ja, ik heb een politieke mening over een heleboel mondiale kwesties, waaronder de situatie in Israël, en dat moet mogen. Ik ben momenteel echt voor Netanyahu, misschien morgen tegen. Tegen Poetin, maar misschien morgen voor. Wie ik zou moeten steunen of bestrijden in Afrika, kan ik nog geheel niet overzien, omdat ik me niet heb verdiept in wat zich daar afspeelt. Maar hier in Nederland, dat ons allen bindt, moeten we willen samenleven met wederzijds respect. Het is onacceptabel dat als ik beleefd op straat groet – goedemorgen, goedemiddag, goedenavond – de moskeebezoekers weigeren terug te groeten. Onbeschoft en on-Nederlands. Wat kost het om gewoon beleefd te groeten?
Toen er enige weken geleden in de Utrechtse Dom een bijeenkomst plaatsvond met drie sprekers, georganiseerd om de Joodse gemeenschap in de stad een hart onder de riem te steken, werd tegen mijn aanwezigheid als bruggenbouwer buiten de Dom en op social media geprotesteerd, want ik ben ‘een man die consistent vreedzame demonstranten criminaliseert en vergelijkt met nazicollaborateurs. Onbegrijpelijk dat hij als verbinder werd aangekondigd’. Dat dit soort berichten op social media worden gebracht, begrijp ik, maar wat ik niet kan vatten is het volgende: tijdens een bijeenkomst, enige tijd geleden, die georganiseerd was door een burgemeester met vertegenwoordigers van alle geloven binnen zijn stad, stond de vertegenwoordiger van de Turkse gemeenschap op en deelt zijn ergernis ‘dat opperrabbijn Binyomin Jacobs (dat ben ik dus!) publiekelijk zou hebben verklaard dat hij achter Netanyahu staat’. Het kan zeker kloppen, maar doet hier niet ter zake. Ik weet zeker dat die klagende vertegenwoordiger van de Turkse gemeenschap vóór Erdogan is. So what? In ons huizenrijtje woont een uit Turkije afkomstige familie. We groeten elkaar altijd en als ik heel sporadisch een sjabbesgoj nodig heb …
De problematiek van elders moeten we elders laten. Hier in Nederland moeten we met respect voor elkaar als Nederlanders leven, met wat we gemeen hebben en met wat ons bindt. Mijn kinderen hebben nog nooit een andersdenkende uitgescholden en vanuit de synagoge is en zal nooit een niet-Jood worden vervloekt. Voor mij, voor het traditionele jodendom, is het gezin de hoeksteen van de samenleving. Maar geeft mij dat het recht anderen, die daar anders bewust of onbewust tegenaan kijken, te haten of te doden?
Meer dan veertig jaar geleden werd er een nieuwe geneesheer-directeur gezocht bij de Joods geestelijke gezondheidszorg, het Sinai Centrum, waaraan ik als geestelijk verzorger verbonden was. Een bestuurslid van het Sinai Centrum, dat toen nog gewoon Sinai-kliniek mocht heten, had een belangrijke vraag. Men had een goede kandidaat gevonden, maar daaraan kleefde een probleem: hij was homoseksueel. Als de dag van gisteren herinner ik mijn vragende antwoord: wordt hij aangesteld als homoseksueel of als geneesheer-directeur? Hij werd een geweldige geneesheer-directeur. Leerde Hebreeuws, Jiddisj, Joodse ethiek, huwelijkswetten … alles om zijn patiënten beter te kunnen begrijpen. Harry, zijn partner, en hij kwamen regelmatig bij ons thuis en wij bij hen. Omdat toentertijd homoseksualiteit niet tot het ‘normaal’ behoorde en wij het te ingewikkeld vonden om onze toen nog kleine kinderen uitleg te geven over seksualiteit, hebben we verteld dat Lansen de dokter is en Harry zijn butler.
Mijn gasten van zondagavond moesten dus worden nagescholden met Free Palestine. Schelden doet geen pijn, maar: wat doen die snotaapjes over vijf jaar? Kijk om je heen: haat! Vraag: wat doen we hieraan? Antwoord: we zien het en laten het gebeuren. China heeft nu te kampen met een gigantisch vergrijzingsprobleem. Oorzaak: het verbod van tig jaar geleden om meer dan één kind te baren. Ieder weldenkende Chinees had toentertijd dit probleem kunnen voorspellen. Hetzelfde geldt voor het vergrijzingsprobleem in ons eigen land. We keken toen weg. En we kijken nu weer weg. Want de snotaapjes van nu …
Blouma en ik kregen vandaag een rondleiding op het Cheider, een van de twee Joodse dagscholen in Amsterdam. Uiteraard kennen we beiden de school op ons duimpje. Blouma heeft daar lesgegeven, ik zat meer dan 30 jaar in het bestuur. Een van onze dochters geeft er les. Een kleindochter geeft er les. Kleinkinderen en achterkleinkinderen zijn leerlingen. En toch een rondleiding, omdat de beveiliging die izich aanvankelijk beperkte tot een gewoon doorzichtig tuinhek, inmiddels moest worden opgevoerd tot een kogelvrije bunker die bij wijze van spreken zelfs een luchtaanval kan doorstaan.
Welkom in ons vredige en groene landje. Wat doen we eraan? Leunen we achterover omdat het uiteindelijk wel zal meevallen, terwijl we allen wel beter weten? Kunnen mijn gasten niet meer gewoon via de voordeur bij ons op bezoek komen? Laten we het op z’n beloop?
