In de jaren nul woonden mijn vrouw en ik drie jaar lang in het centrum van Parijs. Op een prachtige plek: Port Royal, waar drie arrondissementen – 5, 6 en 14 – samenkomen. Toegegeven, in een onooglijk studiootje van nog geen 30 vierkante meter, tegenover een brandweerkazerne. Hoe arm wij en onze medestraatbewoners ook waren, één fenomeen zagen we zelden in de wijk: jongeren uit de banlieue. En als zij zich er al waagden, werden de (Noord-)Afrikaanse jongeren steevast geschaduwd door politieagenten in burger. De elite van Parijs beschermde zich zo tegen de jeugd uit plaatsen als Clichy-sous-Bois of Bondy.
Die bescherming viel weg de afgelopen week, want de woede na het doodschieten van de 17-jarige Nahel Merzouk door een politieagent, was zo groot dat geen politiemacht deze kon beteugelen. Althans, dat is het discours dat veel kranten en nieuwszenders verspreidden. Rechts Frankrijk ziet een generatie immigrantenkinderen die geen enkele band met hun geboorteland hebben, die hun identiteit halen uit criminaliteit of de islam – en soms uit beide. De dood van Nahel is voor hen een excuus om te plunderen, brand te stichten en geweld te plegen.
Daarbij valt op dat hun woede zich mede richt op een groep die werkelijk niets met politiegeweld te maken heeft: de Franse Joden. Een Holocaustmonument in Nanterre werd beklad met de woorden ‘Chiennes, we gaan een nieuwe Shoa maken’. Misschien werd de politie bedoeld met de ‘teven’ in dit dreigement, maar de Joodse gemeenschap ziet de bui alweer hangen. Die is de pogrom van 2014 niet vergeten, toen haar eigen jongeren in Parijs een synagoge moesten verdedigen tegen de razernij van Palestijnse sympathisanten, die opvallend leken op de relschoppers van nu.
Ook is niet vergeten dat de woede van de inmiddels bijna vergeten ‘gele hesjes’ zich eveneens op de Franse Joden richtte. Wat te doen? Een half miljoen Joden op bijna zeventig miljoen Fransen zijn er te weinig om het advies van de Marseillaise op te volgen, de wapens op te pakken en bataljons te formeren. Op de vlucht naar Israël dan maar? Hans Knoop, die een welhaast miraculeus herstel van zijn gezondheid achter de rug heeft, denkt daar deze week bij zijn comeback het zijne van. Hij ziet eerder een omgekeerde vluchtelingenstroom op komst. Maar ergens zullen de Joden voor hun vrijheid en veiligheid moeten vechten. Laat dat dan in vredesnaam maar in Israël zijn.