Censuur

Op Twitter verscheen een bericht van Jessica Durlacher met screenshots van tweets van Leon de Winter die waren verwijderd onder het mom: ‘deze tweet is niet beschikbaar omdat hij mogelijk gevoelige inhoud bevat’. Durlacher stelde: “Je kunt het niet altijd met Leon de Winter eens zijn, maar hij onderzoekt zijn bronnen en is onafhankelijk en kritisch, wat vondsten en inzichten oplevert die botsen met de mainstream. Maar dat mag niet van Twitter en hij wordt geshadowbanned… heette dat niet censuur?”

Nu weet ik niet wat De Winter wereldkundig had willen maken maar we kunnen echt wel stellen dat hij niet aanzet tot haat of geweld. Dus inderdaad, wat had Twitter bewogen? Algehele verontwaardiging bleef in ieder geval (opvallend) uit.

Zo vaak heb ik antisemitische tweets en Facebookberichten gemeld, maar die toch werden toegestaan. Dan zeiden sociale media niets onrechtmatigs te hebben gevonden, dus pech gehad.

De vraag is welke criteria worden gehanteerd. Ligt de grens bij het oproepen tot haat en geweld of is het: hoe meer klagers hoe sneller weg? Bannen ze ook meldingen die je kunt scharen onder groepsbelediging zoals wordt omschreven in artikel 137c van het Wetboek van Strafrecht: ‘Hij die zich in het openbaar, mondeling of bij geschrift of afbeelding, opzettelijk beledigend uitlaat over een groep mensen wegens hun ras, hun godsdienst of levensovertuiging, hun hetero- of homoseksuele gerichtheid of hun lichamelijke, psychische of verstandelijke handicap, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van de derde categorie’?

Hoewel bijvoorbeeld Holocaustontkenning niet in het Wetboek wordt genoemd, is in het verleden menig Holocaustontkenner op dit artikel veroordeeld. Is het ook belediging wanneer er sprake is van ‘onwelgevallige’ statistische feiten?

De vraag hoe te interpreteren doet mij denken aan een situatie bij de overheidsinstantie MiND, meldpunt internetdiscriminatie. Een duidelijk antisemitische uiting door een moslim werd in eerste instantie niet als dusdanig beschouwd, want de discriminatie moest worden gezien in het kader van vrijheid van godsdienst (oftewel: moslim = antisemiet?).

Het lijkt erop dat veel instanties, ook Twitter en Facebook, eerder hun oren laten hangen naar het aantal klagers dan het sec beoordelen van de tweet zelf. Worden onwelgevallige meningen, als er maar met voldoende klagers tegen te hoop wordt gelopen – of wellicht op instructie van een overheid zelf – verwijderd, terwijl anderen vrolijk hun gang kunnen blijven gaan? Ja. Dat is inderdaad censuur.