Op initiatief van Dilan Yesilgoz (VVD) en Gert-Jan Segers (CU) vond woensdag in de Tweede Kamer een rondetafelgesprek plaats over antisemitisme. De meeste aanwezige partijen waren het eens: antisemitisme is een groeiend probleem. Daarbij moet worden gezegd, de partijen die aanwezig waren, want een aantal, zoals de PvdA en de SP schitterden door afwezigheid.
Op de vraag van PVV-fractielid hoe de Joodse gemeenschap keek naar het warme onthaal van de Engelse Labourleider Jeremy Corbyn door de Partij van de Arbeid, antwoordde CJO-voorzitter Ron van der Wieken dat dit voor de Joodse gemeenschap nog steeds moeilijk te verteren is omdat Corbyn “een echte antisemiet is,” en dat het binnen Joodse gelederen wordt gevoeld dat de PvdA niet duidelijk afstand heeft genomen van de leider van die zusterpartij. De PvdA kon hierop echter niet reageren, die was afwezig. Net als de SP, de Partij voor de Dieren, Forum voor Democratie en 50plus. Het NIW vroeg PvdA-voorman Lodewijk Asscher over het waarom van de afwezigheid. Hij antwoordt: Het is misgegaan in de agenda van woordvoerder veiligheid Atje Kuiken. Heel vervelend.
Maar er werd deze middag, die was verdeeld in drie blokken, meer besproken. In het eerste blok waren onderzoekers aan het woord, van de Anne Frank Stichting tot Ruud Koopmans, die Europese antisemitische sentimenten onderzocht en daarbij, in tegenstelling tot andere instellingen, ook de achtergronden van de respondenten meenam in zijn bevindingen. Daaruit bleek dat burgers met een niet-Westerse achtergrond er duidelijk meer antisemitische denkbeelden op nahouden dan andere groeperingen. De algemene conclusie was dat Nederland het in vergelijking met andere landen ‘goed doet’ maar dat er wel degelijk reden tot zorg is. Ook Friso Roscam Abbing van de FRA was aanwezig. De FRA (European Union Agency for Fundamental Human Rights) zal in december een groot Europees onderzoek presenteren waaraan ook Joodse Nederlanders, naar aanleiding van een oproep in onder meer het NIW, massaal gehoor hebben gegeven.
Aanbevelingen
In het tweede blok kwam onder anderen CJO-voorzitter Ron van der Wieken aan het woord. Hij kwam met de aanbeveling om vooral de Europese werkdefinitie antisemitisme, opgesteld door de IHRA, aan te nemen, zodat voor partijen duidelijk is wat antisemitisch is en wat niet. Daarnaast kwam hij met een aanbeveling om een Nationaal Coördinator Antisemitisme aan te stellen. De reden waarom werd ook deze middag weer duidelijk. Er zijn veel onderzoeken, veel cijfertjes, die elkaar overlappen of juist niet. En wat de ene onderzoeker als antisemitisch beschouwt, is voor de ander ‘legitieme kritiek op Israël’. Het CJO beveelt daarom een functie aan die alle relevante gegevens kan verzamelen, doublures en onjuiste cijfers kan analyseren en in gesprek kan gaan met alle relevante partijen.
Het NIW, dat met de benen in de Nederlands-Joodse klei staat, vertelde hoe veel Joden zich met de huidige ontwikkelingen zorgen maken over de toekomst van Joods Nederland en Europa, zoals duidelijk wordt uit de rubriek ‘Mensch’ die wekelijks in het NIW verschijnt en waar Joden van allerlei pluimage aan het woord komen. Over de hele linie wordt die angst gevoeld.
Op de vraag van PVV-Kamerlid Gidi Markuszower waarom nog zo veel Joden ‘gematigd’ stemmen (zie het stemgedrag-onderzoek dat het NIW vorig jaar publiceerde in samenwerking met de VU en Kieskompas) en niet op partijen die tegen immigratie zijn, is er dan geen angst voor immigratie? antwoordde het NIW dat er wel degelijk angst heerst onder een groot aantal Joodse Nederlanders, maar dat velen vanwege de eigen historie ook een morele verplichting zien om echte vluchtelingen een veilige haven te bieden. Dat is de spagaat is waarin veel Nederlandse Joden zich bevinden. Ook vroeg het NIW aandacht voor de invloed die sociale media hebben op het maatschappelijk debat. Vanaf veelal anonieme accounts worden vrijelijk antisemitische posts geplaatst, uit extreem linkse, extreem rechtse en islamitische hoek, die elkaar versterken. “Daarmee wordt een steeds vijandiger wordende sfeer geschapen,” aldus het NIW. Ook werd duidelijk dat sociale media bij de onderzoekers nog steeds een ondergeschoven kindje is.
Aanvaring
In het derde blok kwamen instellingen aan het woord zoals het CIDI en Katharina von Schnurbein, de Europese coördinator Antisemitisme. Naast aanbevelingen die ook al eerder waren gedaan, zoals het aannemen van de werkdefinitie antisemitisme van de IHRA, was er een aanvaring tussen CIDI-directeur Hanna Luden en DENK-Kamerlid Tunahan Kuzu. Kuzu wilde weten wat het onderscheid was tussen legitieme kritiek op Israël en antisemitisme. Luden wilde daarop een voorbeeld geven die door DENK-politici waren geuit, waarop Kuzu heftig begon te protesteren en van de voorzitter eiste dat hij Luden tot de orde riep. Dat gebeurde niet, de bijeenkomst, die nog steeds ruim over de aangegeven tijd gaande was, werd beëindigd.
Dit rondetafelgesprek is het resultaat van een vertrouwelijk gesprek dat Dilan Yesilgoz en Gert-Jan Segers hadden met Joodse jongeren in restaurant HaCarmel en waarbij het NIW aanwezig was, na de aanval op dat restaurant door een Syrisch-Palestijnse vluchteling In deze vertrouwelijke setting durfden jongeren te praten over het antisemitisme dat ze in het dagelijks leven tegenkomen. Er is woensdag afgesproken om jaarlijks, in eenzelfde vertrouwelijke setting, zo’n gesprek met Joodse jongeren uit alle gelederen, te herhalen.
Abonneer op het NIW
