De wereld staat volledig op z’n kop. Het Verenigd Koninkrijk in isolement. Mijn kleinzoon, woonachtig in Londen maar studerend aan een Talmoed Hogeschool in Israël, komt dadelijk bij ons. Hij was voor een week vanuit Israël naar Londen gevlogen om aanwezig te zijn bij de Choepa-bruiloft van zijn oudere broer, maar kan nu niet meer terug. En dus is hij gisternacht via Dover naar Calais gereisd, bevindt zich nu in België en komt dadelijk hier in de hoop/verwachting dat hij vanuit Nederland nog wel naar Israëll kan vliegen. Overigens is hij getest op corona en is hij volgens de test in het bezit van een zeer groot aantal antibody’s en hoeven wij ons over besmetting geen zorgen te maken, hoewel we natuurlijk wel de 1½ meter in acht zullen nemen.
We zijn Chanoeka toch nog redelijk doorgekomen, maar onzekerheden beginnen meer en meer te knagen en dus wordt de beperktheid van het menselijk kunnen steeds meer zichtbaar. Maar ondertussen verspreid dat andere virus zich ook: in het ND, het Nederlands Dagblad word ik geciteerd:
Opperrabbijn Jacobs: ‘Verbod koosjer slachten was door de eeuwen heen voorloper van Jodenvervolging’. ‘Wij willen uiteraard meewerken aan het welzijn van dieren’, benadrukt opperrabbijn Binyomin Jacobs. ‘Welzijn gaat niet alleen over slachten, maar ook over alles daarvoor: de stallen, het transport. Men concentreert zich nu op één punt: de slacht. Ik wil graag met de PvdD samen zitten, maar dan voor het totale welzijn.’ Jacobs is geraakt door de uitspraak van het Europees Hof. ‘Als ze zich echt zorgen maken over dierenwelzijn, laten ze dan dierenmishandeling en sadisme in slachthuizen en de grote vleesindustrie bespreekbaar maken.’ De opperrabbijn ziet de wil om koosjer slachten te verbieden als een teken van opkomend antisemitisme. ‘Het eerste verbod dat Hitler in Nederland uitvaardigde was dat op koosjer slachten. Het is absoluut niet zo dat ik de mensen die nu voor een verbod pleiten beschuldig van antisemitisme. Maar het fenomeen is wel altijd voorloper geweest van opkomende Jodenvervolging. Dat baart me grote zorgen.’ ‘Dierenwelzijn staat heel hoog in het Joodse vaandel’, vervolgt hij. ‘Koosjer slachten gaat juist om het welzijn der dieren. En ook als het dier verdoofd is, verlamd dus, weet niemand of het beest lijdt als het in stukken wordt gesneden. De wetenschap geeft hierover geen duidelijkheid.’ Jacobs voorziet grote consequenties als Nederland, net als Vlaanderen, een verbod instelt op on-verdoofd koosjer slachten. ‘Dan kunnen we geen vlees meer eten. Of we moeten het importeren. Het zou consequenter zijn als de Partij voor de Dieren een algemeen verbod op vlees bepleit. Dan zou ik vegetariër worden.’ De gevolgen zijn volgens hem nog verstrekkender: ‘Orthodoxe Joodse mensen zullen wegtrekken uit Nederland. En het orthodox-joodse leven is al zo schraal. Zij vormen de kern van de Joodse gemeenschap. Als die verdwijnt, verdwijnt de periferie van de Joodse gemeenschap ook.’ Het Europees Hof voor Justitie steunt voor haar oordeel mede op de wetenschap. Die is volgens Jacobs echter niet eenduidig. Een verbod op ritueel slachten is voor de Joodse gemeenschap ingrijpend. ‘Het is een uitholling van de geloofsgemeenschap.’
En in het RD, het Reformatorisch Dagblad, zegt rabbijn v.d. Kamp woorden van soortgelijke strekking en elders zag ik ook dat Loonstein dezelfde zorg uitte. Mooi is wel dat juist door een aanval op een religieus aspect van het Jodendom iets heel unieks zichtbaar wordt, iets waarop ik onder andere werd geattendeerd door een niet Joodse medewerker van Joods bij de EO. Ik was namelijk enige dagen geleden bij de EO voor de opname van een podcast voor de Joodse Omroep. Na afloop praat je dan nog even na. Als een lid van een van de PKN Gemeenten het geloof niet meer ziet zitten, schrijft hij zich uit en is dus niet meer protestant. Maar de Jood blijft altijd Jood, legde hij mij uit! Ik herinner mij een zekere mijnheer Cohen uit Schin op Geul. Hij was atheïst, anti-zionist, fel tegen de Israëlische politiek en wilde met Jodendom niets te maken hebben. Uiteraard wilde hij niet met mij spreken, legde hij mij uit middels een gloedvol betoog van minstens een half uur. Maar toen enige jaren later de lokale predikant hem verzocht om een lezing te geven voor zijn kerk over de bijzondere positie van Israël in het Midden-Oosten en hem dus eigenlijk gevraagd werd om Israëls politiek te verdedigen en voor de onaantastbare verbintenis tussen Joden en het heilige Land op te komen, belde hij mij met het verzoek hem te helpen bij de voorbereiding van zijn lezing.
En datzelfde zien we nu ook. Want ook Joden die echt geen enkel belang hechten aan koosjer eten en al helemaal niet aan koosjer vlees, voor wie het koosjer slachten geen enkele waarde heeft en die van geen kant gedupeerd worden indien er een verbod komt op de koosjere slacht, staan hand in hand met mij in de strijd tegen de uitspraak van het Europese Hof. Waarom? Omdat ook zij voelen dat het hier niet primair gaat over dierenwelzijn, maar over het voortbestaan van de Joodse Gemeenschap in Europa. Maar heeft de ongelovige Jood (als die al bestaat) dan behoefte aan het voortbestaan van het religieuze Jodendom? En dan citeer ik maar even die niet-Joodse medewerker van de EO: het Jood-zijn gaat dieper dan alleen het geloof en is al helemaal niet gekoppeld aan het lidmaatschap van de Joodse gemeente.
Ik vind die mijnheer Cohen uit Schin op Geul hiervan toch wel een exemplarisch voorbeeld.
Dit is een persoonlijk dagboek van de opperrabbijn en valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactie.
Abonneer op het NIW
