Auteur: Jigal Krant
Misschien is het wel het interessantste gerecht van Pesach. En – indien goed klaargemaakt– nog lekker ook. Toch eten maar weinigen vaker dan één keer per jaar charoset. Dat is vast de reden dat er van de zoete mix van noten en fruit nauwelijks fabrieksversies verkrijgbaar zijn. De gemiddelde consumptie van twee eetlepels per jaar maakt de productie niet bepaald commercieel interessant. Maar mede dankzij de afwezigheid van een gestandaardiseerde fabriekssmaak, is de verscheidenheid in receptuur tot op de dag van vandaag welhaast oneindig.
In het standaardwerk De Joodse Keuken geeft Claudia Roden maar liefst zeven verschillende recepten voor charoset. Het hadden er gemakkelijk zeventig kunnen zijn. Zo onderscheidt Joyce Goldstein in Cucina Ebraica alleen al vier Italiaanse versies. Afhankelijk van het lokale aanbod van vruchten en noten wordt er wereldwijd naar hartenlust gevarieerd met de ingrediënten. Grote gemene delers: appels, walnoten, rozijnen, zoete rode wijn, kaneel en in warmere landen ook dadels. Maar wie een beetje bekend is met de Italiaanse keuken, zal zich niet verbazen dat ze in Toscane net zo lief pijnboompitten en amandelen gebruiken als walnoten. Of tamme kastanjes in Padua en Venetië. De Surinaamse Joden, op hun beurt, mixen kokos door hun charoset. Terwijl een Algerijns recept spreekt van dadels, vijgen, kaneel en nootmuskaat. We kunnen het ons nu nauwelijks meer voorstellen, maar veel van deze producten waren voor onze grootmoeders nog uitgesproken exotisch. Hier was charoset, zowel voor asjkenazische als sefardische Joden, een appel, walnoten, rozijnen, suiker en een scheut zoete wijn. Tegenwoordig hoef je voor de meest excentrieke uitheemse producten vaak niet verder te zoeken dat de supermarkt. Wees daarom eens avontuurlijk en stel je eigen, spannende charoset samen. Wat dacht je van pistachenoten, abrikozen, gedroogde bananen, pruimen, vijgen, gember, mango of appelstroop? De mogelijkheden zijn eindeloos.
Welke ingrediënten je ook kiest, het uiteindelijke resultaat moet een bruinige pasta zijn, die niet te glad is, maar ook niet uit elkaar valt. Alleen dan doet charoset ons op de eerste avond van Pesach herinneren aan de slavernij in Egypte. De structuur is zo belangrijk omdat die het cement symboliseert waarmee de Joodse slaven aan de piramides bouwden. Een zoet symbool voor een bittere herinnering.
Voor wie toch niet al te veel moeite wil doen voor die twee happen charoset op de seideravond, is er dit jaar toch een kant-en-klare oplossing. De marketeers van de Israëlische jamproducent Aunt Berta’s waren zo slim om hun dadeljam voor Pesach om te dopen tot charoset. En toegeven, de geconserveerde pasta van dadels, suiker, appel, walnoot, rode wijn en kaneel is lang niet slecht. Eigenlijk best goed zelfs. Op matse én op brood.
Abonneer op het NIW
