De oorlog gewonnen, maar de vrede?

‘De oorlog is afgelopen,’ zei Donald Trump al tegen journalisten aan boord van zijn presidentiële vliegtuig Air Force One, maandagochtend op weg naar Israël. Het is de vraag of dat waar is, maar als we de woorden van de Amerikaanse president voor waar mogen aannemen, is de volgende vraag: wie heeft er gewonnen?

Het antwoord daarop in militair opzicht is duidelijk: Israël. Hamas is onthoofd, de leiding van de terreurbeweging in Gaza en daarbuiten is niet dezelfde als twee jaar geleden om de simpele reden dat de belangrijkste poppetjes het tijdelijke met het eeuwige gewisseld hebben. Dat geldt voor Ismail Haniyeh, dat geldt voor zijn nummer 2 Saleh al-Arouri, dat geldt voor de architecten van het bloedbad van 7 oktober 2023: Yahya Sinwar (en zijn broer en opvolger Mohammed) en Mohammed Deif.

Hamas heeft wind gezaaid en storm geoogst,  ten koste van de eigen Palestijnse bevolking in Gaza. Dat was altijd acceptabel voor de terreurbeweging, zo niet van het begin af aan haar plan. Het aantal gedode terroristen is moeilijk te schatten, maar loopt in de tienduizenden: 30 duizend lijkt een realistisch getal. 

Nobelprijs

Daarmee heeft Israël een indrukwekkend wapenfeit verricht. Want zelfs wie het door Hamas en alleen door Hamas geleverde totale aantal van 67 duizend gedode Gazanen gelooft – en niemand kan dat naar eer en geweten doen – moet toegeven dat een verhouding van bijna één gedode terrorist voor elk burgerslachtoffer een ongelofelijke prestatie is. Zeker in een dichtbevolkt gebied en al helemaal in de strijd met een tegenstander die geen uniform draagt en de burgerbevolking consequent als menselijk schild gebruikt.

Het gaat misschien wat ver de IDF voor te dragen voor de Nobelprijs voor de Vrede, die deze week aan de Venezolaanse María Corina Machado en niet aan Donald Trump werd toegekend. Maar feit is dat de IDF erin slaagde relatief minder burgerslachtoffers te maken dan de Iraaks-Amerikaanse coalitie bij de bevrijding van Mosoel op ISIS in 2017 of bij de verdrijving van diezelfde terreurbeweging uit het Syrische Deir ez-Zor twee jaar later. 

‘Jullie hebben de oorlog gewonnen,’ zei Trump

In historisch perspectief is de prestatie van de IDF nog indrukwekkender. Wist u bijvoorbeeld dat bij de bevrijding van de Filipijnse hoofdstad Manila door de Amerikanen in 1945 naar schatting tienmaal zoveel burgers dan soldaten omkwamen? Donald Trump beweerde vorige week zelfs dat onder de 67 duizend volgens Hamas gedode Gazanen er 58 duizend terroristen waren. 

De nekslag

Israël is erin geslaagd Hamas militair te breken. Net als het met Hezbollah deed. En met de Iraanse luchtverdediging, wat de Islamitische Republiek voor het oog van de wereld ontmaskerde als een papieren tijger. Nu is het aan de internationale gemeenschap Hamas de nekslag te geven door te voorkomen dat deze genocidale, racistische en extreemconservatieve organisatie een rol gaat spelen in de toekomst van Gaza. 

Het duurde veel langer dan men had durven vermoeden voor alle – levende – gijzelaars vrij waren. Israël betaalde een hoge prijs voor de concentratie van schaarse middelen op de Westelijke Jordaanoever voor 7 oktober 2023. Daardoor verloor zowel de IDF als inlichtingendienst Shin Bet Gaza uit het oog. Dat was het gevolg van een politieke keuze van opeenvolgende rechtse regeringen van Benjamin Netanyahu, die de prioriteit legde bij het uitbreiden en beschermen van de nederzettingen in Judea en Samaria, ten koste van de kibboetsen langs de grens met Gaza. Niet toevallig stemmen de Israëli’s op de Westoever – ‘kolonisten’ in het internationale jargon – rechts, terwijl de kibboetsbewoners meer links georiënteerd zijn. 

Het betekende een dubbele klap. Niet alleen kon Hamas zo de wegkijkende regering in Jeruzalem om de tuin leiden en in relatieve rust het bloedbad van 7 oktober voorbereiden. Maar ook betekende het een gebrek aan inlichtingen over de situatie in Gaza, met als gevolg dat er de afgelopen twee jaar nauwelijks geslaagde reddingsoperaties waren. De binnenlandse inlichtingendienst Shin Bet slaagde op geen enkel moment erin grote successen in de Strook te behalen, zoals de voor buitenlandse inlichtingen en operaties verantwoordelijke Mossad dat wel deed met de pieperactie in Libanon, de eliminatie van Hezbollahleider Hassan Nasrallah en de liquidatie van Hamasbaas Ismail Haniyeh in Teheran.

Harde kern

“Jullie hebben de oorlog gewonnen,” zei Trump maandag in zijn nu eens hilarische, dan weer bizarre rede in de Knesset. “Nu is het tijd voor vrede.” Op die eerste constatering is wel wat af te dingen. De Joodse staat is nog nooit zo geïsoleerd geweest als nu. Dankzij het gretig in de Westerse pers verspreide valse narratief over genocides en hongersnoden – waar zijn de massagraven? – hebben Europese regeringen zich en bloc afgewend van Israël, net als de linkerhelft van de Amerikaanse samenleving. 

De harde kern van de antizionistische activisten en politici heeft al aangekondigd niet te stoppen, zelfs niet als het vredesakkoord standhoudt en de oorlog niet voortgezet wordt. Twee jaar lang plengden zij krokodillentranen voor de Palestijnen en riepen ze op tot een wapenstilstand; nu de wapens eindelijk zwijgen, zijn zij opvallend weinig enthousiast. Waaruit blijkt dat het hen nooit ging om het welzijn van de Gazanen, maar om de ontmanteling van de Joodse staat. Ironisch genoeg maakt dat van de genocideroepers juist genocidewensers. Maar alles is geoorloofd in de strijd tegen het ‘kolonialistische, imperialistische en racistische’ – u kent de ronkende retoriek inmiddels – project Israël. Een treffend voorbeeld, zij het van minimaal belang, is de ‘Nederlandse’ boycot van het Eurovisiesongfestival waaraan omroep Avrotros blijft vasthouden.

Netanyahu is niet de man om Israëls geschonden blazoen op te poetsen

De vraag wat Israël kan doen om na de oorlog ook de vrede te winnen, is er een die onmogelijk door de huidige regering in Jeruzalem beantwoord kan worden, maar waarover een meer centristische zich zal moeten buigen. Want Benjamin Netanyahu is het wereldwijde symbool geworden van de demonisering van de Joodse staat. Dat is deels onterecht, in veel van zijn beslissingen over de oorlog had de premier nauwelijks een andere keuze. Hij had eerder kunnen toegeven aan de eisen van Hamas waardoor mogelijk de gijzelaars sneller vrijgekomen waren, maar door dat niet te doen heeft hij de terreurbeweging zware slagen toegebracht.

Weigering

Netanyahu, wereldwijd – zij het onterecht – beschouwd als oorlogsmisdadiger, is niet de aangewezen persoon om nu vrede te sluiten met de Arabische buurstaten, laat staan met de Palestijnen. En de vraag is of hij dat wel wil. Hoezeer Trump ook aandringt op uitbreiding van de Abrahamakkoorden, Bibi lijkt daarbij steeds meer een sta-in-de-weg, vooral om zijn afhankelijkheid van extreemrechtse en ultranationalistische bondgenoten. Een treffend voorbeeld hiervan was Netanyahu’s weigering naar Sharm el-Sheikh te gaan. Aanvankelijk was hij niet eens uitgenodigd voor de plechtige ondertekening van Trumps vredesplan voor Gaza.

De ene ‘genocide’ is nu eenmaal de andere niet

Maar een telefoontje van The Donald, hoe je het ook wendt of keert de leider van de vrije wereld, overtuigde de Egyptische president Al-Sisi er alsnog van Netanyahu uit te nodigen. Eind goed al goed, ware het niet dat de Israëlische premier weigerde. Hij vermoedde dat zijn rechtse coalitiepartners het hem kwalijk zouden nemen als hij handen zou schudden met Arabische leiders die zij als vijand beschouwen. Als die leiders zich over hun aversie tegen de Joodse staat kunnen zetten, mag je toch verwachten dat de Israëlische regeringsleider slim genoeg is hetzelfde te doen.

Quod non, wat bewijst dat Benjamin Netanyahu niet de aangewezen man is om Israëls geschonden blazoen in de internationale gemeenschap op te poetsen. Niet dat de andere kant staat te trappelen om Israël aan de islamitische boezem te drukken. Iran ging zoals verwacht niet in op een uitnodiging naar Sharm el-Sheikh te komen en kroonprins Mohammed bin Salman van Saoedi-Arabië, de machtigste man van het Midden-Oosten, stuurde slechts zijn minister van Buitenlandse Zaken. 

Woede en frustratie

Treffend was ook dat de Indonesische president Prabowo Subianto, die de afgelopen weken pleitte voor veiligheidsgaranties voor en niet alleen van Israël, het plan zou hebben opgevat de Joodse staat te bezoeken. Maar toen dat uitlekte, zag de leider van het land met de meeste islamitische inwoners zich spoorslags gedwongen van zijn voornemen af te zien. Er zal nog heel wat water from the river to the sea moeten stromen voordat de moslimwereld zijn relatie met de Joodse staat zal normaliseren.

Eerst zal echter Trumps vredesplan de weerbarstige werkelijkheid in Gaza moeten overleven. De tekenen zijn niet direct hoopgevend. Ja, Hamas liet binnen de gestelde termijn alle levende gijzelaars vrij, maar bij de overdracht van de 28 lichamen van vermoorde Israëli’s stokte het al meteen. Bij het ter perse gaan van dit NIW op dinsdagmiddag waren er slechts vier overgedragen, dit tot grote woede en frustratie van de nabestaanden. 

Heeft Israël zijn troeven te snel uitgespeeld? Het liet maandag 250 tot levenslang veroordeelde terroristen vrij en nog eens 1738 andere Palestijnse ‘veiligheidsgevangenen’. Als Hamas de afspraken over de lichamen van gedode gijzelaars niet wil of kan nakomen, wat doet Jeruzalem dan? Het is ondenkbaar dat Donald Trump, nu universeel gevierd als de grote vredestichter, Netanyahu zal toestaan de oorlog te hervatten om een klein aantal lichamen, want verwacht wordt dat Hamas de komende dagen en weken er nog tien tot vijftien zal vrijgeven.

Afrekening

Dat is nog maar het begin. Niets wijst erop dat Hamas van plan is haar machtspositie in Gaza op te geven, laat staan zich te ontwapenen. Terwijl de IDF achter de bestandslijn zijn wapens zoveel mogelijk stilhoudt, is in de Strook de grote afrekening begonnen. In de eerste dag van het bestand executeerden Hamasterroristen al 32 dissidenten, met als voorwendsel dat zij collaborateurs zouden zijn. In werkelijkheid willen de jihadi’s afrekenen met eenieder die zij als concurrent beschouwen. Dan gaat het vooral om Palestijnse clans die zich tegen Hamas gekeerd hebben. 

Let wel, er is in twee jaar oorlog geen enkel bewijs geleverd dat Israëlische soldaten (massa-)executies op Palestijnse burgers of zelfs terroristen hebben uitgevoerd, en Hamas doet dit al de eerste dag! Let ook op de oorverdovende stilte in de Westerse media, politiek en universiteiten hierover. De ene ‘genocide’ is nu eenmaal de andere niet.

Naïef

Op termijn zal deze afrekening met alle oppositie in Gaza enorme repercussies kunnen hebben. Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten hebben al laten weten dat zij de beloofde miljarden voor de wederopbouw van de Gazastrook niet zullen ophoesten zolang Hamas er de scepter blijft zwaaien. Naïeve Europese regeringen zullen hier minder problemen mee hebben en gretig over de brug komen, maar de ervaring leert waar dat geld terecht zal komen: in de zakken van de Hamasleiders in Qatar, nu al meervoudig miljardairs, en in een nieuw stelsel van terreurtunnels.

En dat terwijl sowieso getwijfeld mag worden aan de wil van de Arabische landen Gaza te herbouwen. In de praktijk wordt de liefde voor ‘Palestina’ vooral met de mond beleden, niet met de portemonnee. Je mag je afvragen of de Palestijnen deze hypocrisie niet voor een groot deel aan zichzelf te danken hebben. Want waar Israël maandag massaal uitliep om de vrijlating van zijn gijzelaars – in meerderheid onschuldige burgers en enkele dienstplichtige soldaten – waardig te vieren, liepen de bewoners van de Gazastrook en Westelijke Jordaanoever uit om hun vrijgelaten geloofsgenoten aan de boezem te drukken. Alleen ging het daarbij om honderden terroristen, moordenaars en verkrachters.