De pathologische demonisering van Israël

UN Watch is een mensenrechtenorganisatie die het (stem)gedrag van landen in de Verenigde Naties monitort en onderzoekt. Jurist, diplomaat, auteur en mensenrechtenactivist Hillel Neuer is directeur van deze organisatie. Hij was in Nederland voor een CIDI-symposium. Het NIW interviewde hem na afloop. “We zien onszelf als de stem van het verstand in een gestoorde wereld.”

Kunt u uitleggen hoe het stemmen in de Verenigde Naties precies in z’n werk gaat? Hoe is het bijvoorbeeld mogelijk dat een land als Saoedi-Arabië in de VN-Vrouwenrechtenraad terechtkomt?
Er zijn verschillende systemen, maar veel van de beslissingen worden genomen via een uitwisseling van stemmen, een stemhandel. Onze organisatie heeft onthuld hoe Saoedi-Arabië schriftelijk deals heeft gesloten om stemmen uit te ruilen. Daar kwamen we achter via WikiLeaks. We vonden een brief van een Saoedische ambassadeur
aan de Russische ambassadeur, die luidde: “Hierbij bevestig ik onze afspraak: wij zullen voor u stemmen en u zult voor ons stemmen voor een plek in de Raad.” Wat het cynisch maakt is dat Rusland en Saoedi-Arabië in principe opponenten zijn. Saoedi-Arabië (KSA) maakt deel uit van de westerse coalitie in Syrië, Rusland van de sjiitische, Iraanse coalitie. In principe haten ze elkaar.
Een ander voorbeeld: de Britse ambassadeur vroeg KSA om voor de Britten te stemmen. We hebben een brief van de Saoedische ambassadeur die hij naar Riyad stuurde, waarin hij aandringt op een deal met de Britten: ze moeten dan ook voor ons stemmen. Daarop volgde in het Verenigd Koninkrijk een schandaal, alle kranten openden ermee. De Britse regering reageerde niet, maar zei wel: “Zelfs al hadden we voor de Saoedi’s gestemd, dan nog zou het niets uitmaken, want ze zouden toch zijn gekozen.” Later heeft voormalig premier David Cameron de stem aan de Saoedi’s min of meer toegegeven.

Waren er echt geen andere kandidaten voor die Vrouwenrechtenraad?
Dat is het punt, er was geen competitie. Deze stemming werkte als volgt: de kandidaten moesten komen uit vijf verschillende regionale groepen, zoals Afrika, Europa, Azië. Elke regio hoort een lijst van kandidaten uit verschillende landen aan te leveren waaruit gekozen kan worden. In de Aziatische groep waren vijf posities in de Raad te vergeven. Die groep heeft toen achter gesloten deuren besloten: oké bij de vorige verkiezing kwam Iran erin, deze keer krijgt KSA een plek. Ze hebben vervolgens voor de hele regio maar vijf kandidaten naar voren geschoven voor de vijf posities, onder wie de vertegenwoordiger uit Saoedi- Arabië. Er viel dus niets meer te kiezen. Zo deden ze dat. Het is een heel cynische gang van zaken. Ook omdat in de steminstructies van de Verenigde Naties nota bene staat dat je moet stemmen volgens mensenrechtencriteria. Landen die die rechten aan hun laars lappen, horen uit zo’n Raad te worden verwijderd.
Maar daarmee eindigde het verhaal niet. Iedere kandidaat moet toch met meerderheid van stemmen gekozen worden. Je moet letterlijk de naam van een kandidaat noteren om aan te tonen dat je vóór die kandidaat bent. Als je moreel correct zou willen handelen, lever je dus een blanco stem in. Dat is beter dan stemmen op een vertegenwoordiger uit Saoedi-Arabië. Zeven landen van de 54 stemgerechtigde landen hebben dat inderdaad gedaan. Maar er waren ten minste twaalf Europese landen die toch voorgestemd hebben.

Weet u welke twaalf?
Nee, want het was een geheime stemming. Maar er waren wel landen waarin men vragen begon te stellen, zoals in Ierland, Zweden, Noorwegen en België. Mensen wilden weten hoe hun land had gestemd. Uiteindelijk gaf de Belgische premier toe: Je regrette, ‘ik heb spijt’, zei hij, en als ze het over konden doen, zouden ze anders hebben gestemd. Later kwam de aap uit de mouw: de Belgen hadden niet alleen hun ambassadeur geïnstrueerd om voor de Saoedi’s te stemmen, ze hadden daar zelfs bij gezegd: zorg ervoor dat de Saoedi’s wéten dat we voor ze hebben gestemd. En waarom? België wil toetreden tot de Veiligheidsraad en hoopt zo op een stem van de Saoedi’s.
En het wordt nog erger, de Zweedse politica Margot Wallström verdedigde zichzelf met de verklaring: “Nee, dat soort landen moet juist in die commissies gekozen worden, dat is goed voor ze, daar leren ze van.” Dat allemaal in het kader van dialoog.

Hoe kunnen de Verenigde Naties op deze manier geloofwaardig blijven?
Eerlijk gezegd zijn er veel mensen binnen de VN die zich doodschamen voor dit systeem. Aan de oppervlakte lijkt het een prachtorganisatie, maar daaronder liggen veel immorele, louche zaakjes. Dus vertellen die betrokkenen leugens om de zaak te vergoelijken, wat natuurlijk uiteindelijk niet vol te houden is als je aanhoudend voor de slechtste landen blijft stemmen. Ik noem een Rusland, een Venezuela, een Saoedi-Arabië. Die landen worden regelmatig gekozen. Als het zou zijn dat ze van hun plek in zo’n Raad zouden leren, hoe komt het dan dat Poetin zich alleen maar slechter is gaan gedragen? Dat Venezuela in rap tempo de afgrond inglijdt? En zie wat Saoedi-Arabië in Jemen doet, waar het zonder aanzien des persoons burgers bombardeert. Die vlieger gaat dus niet op. Dialoog werkt niet. In feite gebeuren er verschrikkelijke dingen binnen de VN, maar ze willen niet dat het publiek dat weet.

Hoe werkt dat met de resoluties tegen Israël?
Er komen er ook dit jaar weer twintig aan, het is usance.

Kunt u dat uitleggen? Hoe komen die resoluties er allemaal doorheen?
De Arabische landen en de Palestijnse Autoriteit dienen die resoluties in. Ze gaan over de nederzettingen, over vluchtelingen, Palestijns zelfbeschikkingsrecht, de Golanhoogte, waarvan ze willen dat Israël dat nú teruggeeft aan Syrië, het meest immorele wat je kunt doen. Even voor de goede orde, twintig resoluties is veel, heel veel. Er staan voor de komende tijd verder alleen één resolutie tegen Iran, één tegen Noord-Korea en één tegen Syrië gepland. En alle onderwerpen die over Israël gaan, worden in aparte resoluties uitgesplitst. Bij Syrië hebben ze echt geen aparte resolutie voor een chemische aanval, andere agressie en andere geschonden rechten, nee, dat wordt allemaal gebundeld tot één resolutie. Israël krijgt voor ieder onderwerp een aparte resolutie aan de broek. Dat is deel van de demonisering, de manier waarop Israël op pathologische wijze apart wordt behandeld. Je hebt steeds weer resoluties voor Palestijnse zelfbeschikking, daar zijn er nu al veertig van voorbijgekomen en aangenomen, maar voor de Koerden, die ook echt zo’n resolutie zouden kunnen gebruiken? Geen enkele.

‘ Later heeft voormalig premier David Cameron de stem aan de Saoedi’s min of meer toegegeven’

Wat is daarin de rol van de Europese Unie en Nederland?
Nederland stemt net als de EU in 75 procent van de gevallen voor deze anti-Israël-resoluties. Vijftien van de twintig resoluties zullen worden gesteund en bij de andere vijf zullen ze zich van stemming onthouden. Dat doet de EU ieder jaar, vrijwel unaniem.

In het Nederlands parlement werd vorige week een motie aangenomen die ingaat tegen die eenzijdigheid. Heeft dat zin?
Zeker. Het was een heel belangrijke motie. Het gebeurt niet elke dag dat een parlement zich uitspreekt voor verzet tegen die eenzijdige behandeling, in het bijzonder als Nederland tegelijkertijd van plan is om in 75 procent van de gevallen vóór die resoluties te gaan stemmen. Let wel, geen enkele tegen Hamas, niets tegen de Palestijnse Autoriteit. We zullen deze motie dus wel degelijk gaan gebruiken als basis om de Nederlandse regering ter verantwoording te roepen.

Het gedrag van de Unesco heeft voor veel opschudding gezorgd, maar er lijkt niet veel te veranderen.
De meest kwaadaardige resolutie werd aangenomen in 2016, ingediend door de Arabische landen. De tekst bevatte bewust alleen maar Arabische benamingen voor de Klaagmuur en de Tempelberg, waarin de Joodse band met die plaatsen werd ontkend. Ze beschuldigden Israël er ook van Joodse nepgraven in Jeruzalem te bouwen.
Nepgraven? Ik heb dat opgezocht. Je vindt het nergens terug, behalve op Hamas-sites. En de Unesco heeft het klakkeloos overgenomen. Frankrijk en Zweden hebben voor die resolutie gestemd. Daar was veel verontwaardiging over. De Fransen hebben er later hun excuses voor aangeboden. Sindsdien hebben ze zich onthouden van stemming. Een aantal EU-landen heeft zijn gedrag toen ook aangepast en, behalve Zweden, niet meer voor dat soort resoluties gestemd. Er is dus wel iets van verandering gaande. Let wel, het gaat niet alleen om de historische Joodse band met Jeruzalem, ook om de christelijke: ga naar het Louvre en je ziet daar schilderijen van Jezus die de kramen van de tollenaars bij de Tempelberg omver werpt. Die resolutie is dus ook een ontkenning van de christelijke geschiedenis.
Amerika en Israël hebben nu aangekondigd uit de Unesco te stappen. Als het zover is, is het de beurt aan Europa om de Unesco te hervormen en ze te laten stoppen met dit soort politieke resoluties. Want dat zijn het. De Unesco zou niet over politiek moeten gaan, maar over cultuur. De Europeanen moeten gaan zeggen: we doen daar niet meer aan mee. En als de Europeanen de Arabische landen vertellen dat ze niet meer meestemmen, moet jij kijken, dan worden die resoluties niet eens meer ingediend. Dat zien we nu al veranderen.

‘ Nep-graven? Ik heb dat opgezocht. Je vindt het nergens terug, behalve op Hamas-sites. En de Unesco heeft het klakkeloos overgenomen’

Wat zijn voor u de grootste uitdagingen de komende tijd?
De Mensenrechtenraad is bezig met het samenstellen van een blacklist waarop Israëlische en internationale bedrijven komen te staan die wat voor zaken dan ook doen in gebieden over de Groene lijn van 1967. Let wel, er is nergens een wet die zegt dat je in bezet gebied geen zaken mag doen. De EU bijvoorbeeld doet enorm goede zaken
in bezet Westelijke Sahara en andere gebieden. Het initiatief voor die blacklist komt van de Arabische staten. Dat wordt nu voorbereid. Het is natuurlijk een BDS-database. BDS, dat eropuit is om Israël te isoleren en te boycotten. Een bedrijf dat bijvoorbeeld telefoons verkoopt op de Westbank heeft een brief ontvangen dat het op die lijst komt te staan, en dat wil je als bedrijf natuurlijk niet. Als die lijst er daadwerkelijk komt, zal dat serieuze gevolgen hebben. Voor de VN. Nikky Haley, de ambassadeur bij de VN voor de VS, heeft al aangekondigd zich dan terug te trekken uit de mensenrechtenorganisatie, naast de Israëli’s natuurlijk. Wellicht dat de Britten dat ook zullen doen, dat zal een enorme klap zijn voor die commissie. Deze zaak gaat in december spelen.

Wordt u nooit moe van dit gevecht? Het lijkt er een tegen de bierkaai.
Het is een aanhoudend gevecht, dat is waar. Maar we vechten tegen het kwaad, tegen genocidale landen als Syrië, Soedan, Iran, Noord- Korea. Wij staan in de frontlinie. We zien onszelf als de stem van het gezonde verstand in een gestoorde wereld. Dat hebben we met die verkiezing van de Saoedi’s goed kunnen aantonen. En dat is zeer bemoedigend. En binnenkort is er weer een grote bijeenkomst in Genève, zie daarvoor genevasummit.org. We halen slachtoffers uit allerlei landen die de mensenrechten categorisch schenden, slachtoffers die vaak net uit de gevangenis komen uit bijvoorbeeld Venezuela en Iran, naar Genève. Die zullen tijdens die conferentie spreektijd krijgen. Dan weet je weer dat de moeite loont.