Paulinka Kreisberg-Wiesenthal, dochter van nazijager Simon Wiesenthal, heeft een missie. Met een team van vijftien maatschappelijk werkers helpt zij Nederlandse Holocaustoverlevenden in Israël. “We willen eenzame mensen een reden geven om ’s ochtends op te staan.”
Het leven van Paulinka Kreisberg-Wiesenthal staat in het teken van hulp aan Shoa-overlevenden. Ze werd in 1946 geboren in Oostenrijk, trouwde met een Nederlander en was sinds de jaren tachtig werkzaam bij de Wet Uitkeringen Vervolgingsslachtoffers (WUV), waar ze Nederlandse overlevenden van de Shoa ondersteunde. Sinds 2013 is ze voorzitter van Stichting Nini Czopp, een organisatie die financieel gesteund wordt door de Stichting Collectieve Maror-gelden Israël en de Collectieve Israel Actie. Nini Czopp, vernoemd naar de oprichtster, helpt mensen met allerlei problemen, van medisch tot financieel, maar ook met dementie en procedures voor uitkeringen en vergoedingen waar zij als Holocaustoverlevenden recht op hebben. Kreisberg-Wiesenthal, die tegenwoordig in het Israëlische Herzlia woont, helpt met Nini Czopp duizend van de 1400 Nederlandse Holocaustoverlevenden in Israël. “Vooral de bezoekjes aan huis hebben een groot voordeel, omdat we zo de mensen en hun gezin leren kennen,” vertelt ze het NIW. “Dat maakt onze aanpak intiem en persoonlijk.”
Een van die mensen is een 92-jarige weduwnaar, die geïsoleerd leeft. In de oorlog is zijn hele familie uitgeroeid. Hij woont nog thuis en verzorgt zichzelf zo goed als hij kan. Af en toe nodigen zijn buren hem uit op vrijdagavond te komen eten, maar verder is er geen sociaal contact. Kreisberg-Wiesenthal: “Toen hij met onze organisatie in contact kwam merkten we al snel dat de situatie problematisch was, hij vereenzaamde en had moeite met praktische zaken binnens- en buitenshuis.” Toen de man vanwege een ziekte moest worden opgenomen, bezocht een maatschappelijk werker van Nini Czopp hem iedere dag. Nadat hij uit het ziekenhuis werd ontslagen, bleef de maatschappelijk werker voor hem zorgen. De facto nam hij zo de plaats in van de familie die er niet meer is.
‘Mijn vader richtte zich op misdadigers en hun massamoorden, ik op de overlevenden’
Voor de overlevenden
Paulinka’s vader Simon Wiesenthal (1908–2005), zelf een overlevende van de Holocaust, spoorde oorlogsmisdadigers op, onder wie de architect van de Shoa, Adolf Eichmann. Hij was de drijvende kracht achter de arrestatie van Eichmann in Argentinië, zodat die in Jeruzalem kon worden berecht. Paulinka: “Mijn vader heeft uiteraard veel invloed op me gehad. In mijn ouderlijk huis stond de Shoa centraal.” Het komt vaker voor dat tweedegeneratiekinderen die in dergelijke gezinnen zijn opgegroeid, hulp willen bieden aan oorlogsslachtoffers, volgens Kreisberg-Wiesenthal. “Voor mij is het iets wat met het hart gaat, ik leef met de slachtoffers mee. Natuurlijk ben ik daar door mijn achtergrond sensitiever voor geworden. Maar mijn werk is heel anders dan dat van mijn vader. Hij richtte zich op misdadigers en hun massamoorden, op de vernietiging en de doden. Ik richt me echt op de overlevenden. Een voortzetting van het werk van mijn vader wordt door anderen gedaan.”
Cruciale aanvulling
De hulp die de Israëlische overheid biedt is niet toereikend om de steeds ouder wordende overlevenden volledig te helpen. Daarom is Stichting Nini Czopp een cruciale aanvulling. “Wij benaderen de mensen op een manier waarop de Israëlische overheid dat niet kan. Mensen die bejaard en deels immobiel zijn hebben persoonlijke, individuele hulp nodig, zeker als het om eenzaamheid gaat. Die hulp bieden wij.” De stichting kampt echter met een voortdurend tekort aan financiële middelen, ondanks subsidies van onder meer het Israëlische ministerie van Financiën. “Maar,” zegt Paulinka Kreisberg-Wiesenthal, “wij voelen een morele en ethische verplichting om met ons werk door te gaan.”
Abonneer op het NIW
