Een moderne Marie Antoinette

Afgelopen zondag was het druk bij het Old Ship Hotel in Brighton. Tweehonderd mensen verzamelden zich daar, de een verkleed als Marie Antoinette, de ander als kamermeisje. Op de tafels stonden kandelaars versierd met parels, taarten, champagne en etagères met macarons. Op de achtergrond klonk de wals uit The Godfather. Nee, dit was geen conventie van Coppolafans, maar een protest tegen de Netanyahu’s. Sara Netanyahu woonde daar namelijk de eerste verklaring bij van de hoofdgetuige in de fraudezaak tegen haar man, de Israëlische premier Benjamin Netanyahu. 

De reden waarom het proces in het Verenigd Koninkrijk plaatsvond? De hoofdgetuige, Arnon Milchan, wilde niet naar Israël komen voor de zitting vanwege zijn slechte gezondheid. Hij bezocht zijn moederland voor het laatst in 2016 en keerde niet meer terug nadat de politie hem daar had ondervraagd over zijn relatie met de Netanyahu’s.

“Schaam je,” riepen de demonstranten tegen Sara Netanyahu. De taart op tafel refereerde aan de taart die Sara in 2020 bakte in een filmpje dat viraal ging. De champagne, sieraden en andere luxeartikelen stonden voor de cadeaus die de Netanyahu’s zouden hebben ontvangen en de muziek zou de toeschouwers moeten herinneren aan het extravagante leven van het echtpaar. 

Op de tafels stonden rijkversierde kandelaars, taarten, champagne en etagères met macarons

Als er een Joodse manier zou zijn om te protesteren, zou die er zo uitzien. Het leek wel een seider met al die symboliek. In plaats van te ruziën met de media, wat we in Nederland nogal vaak op filmpjes van Powned zien, legden de demonstranten de journalisten haarfijn uit waarom ze hier stonden. 

Codewoorden

De rechtszaak betrof een van de drie zaken die momenteel tegen premier Netanyahu lopen, zaaknummer 1000. Netanyahu en zijn vrouw worden ervan beschuldigd peperdure cadeaus te hebben aangenomen van de Israëlische filmproducent Arnon Milchan en diens vriend, miljardair James Packer. Milchan produceerde Amerikaanse kaskrakers, waaronder Pretty woman, JFK, Fight club en 12 Years a slave. Hij zou de cadeaus gegeven hebben in ruil voor gunsten van Netanyahu, waaronder inschakeling van zijn contacten om de Amerikaanse visa van Milchan te verlengen. Ook stelde de premier een wet voor waardoor nieuwe immigranten of Israëli’s die langdurig in het buitenland hebben gewoond, tien jaar lang belastingvrijstelling op in het buitenland verdiende inkomsten genieten. Van die wet, die de Knesset in 2008 aannam, kon Milchan natuurlijk flink profiteren. 

In zijn verklaring bekende Milchan dat er codewoorden waren afgesproken waarmee de Netanyahu’s verzoeken konden doen voor specifieke cadeaus. Hij zag de premier als een goede vriend. Toen hij Netanyahu via Zoom de rechtbank in Jeruzalem zag binnenlopen, groette hij hem met “Shalom, Bibi.” Even later klaagde officier van justitie Liat Ben-Ari over het gedrag van Sara Netanyahu, die zij ervan beschuldigde gezichten te trekken naar Milchan. De getuige beloofde haar niet meer aan te kijken en grapte dat de situatie in een goede film of tv-show zou passen. 

Sjoftiem

Kortom, zelfs in de rechtbank werd er een spektakel van gemaakt. Als Netanyahu schuldig bevonden wordt aan de aanklachten, zou dat op zijn zachtst gezegd niet prettig zijn voor de internationale reputatie van Israëlische politici, zeker niet waar het integriteit betreft. 

Een parasja die mij hieraan deed denken en die de hoop van velen voor de Israëlische politiek reflecteert, is Sjoftiem. Die Torapassage wordt pas in augustus gelezen, maar het is een opsomming van de ethiek die bij een rechtsstaat hoort. De eerste alinea vertelt dat Mosjee het Joodse volk de opdracht geeft rechters en functionarissen aan te stellen voor hun stammen, om het volk met gerechtigheid, onpartijdigheid en zonder omkoperij te regeren. Hierna volgt een van de bekendste zinnen uit de Tora: “Tsedek tsedek tirdof”: rechtvaardigheid, rechtvaardigheid, dat moet je nastreven. 

Die woorden worden vaak gebruikt in de context van activisme, maar dat is niet wat ik er in dit geval mee bedoel. Ik zie het juist als een referentie aan de alinea die eraan voorafgaat. In essentie is waar we allemaal naar streven in dit soort belangrijke kwesties onbevooroordeelde gerechtigheid.