Een paar jaar geleden kwam mijn zusje een kledingwinkel in Tel Aviv uitgewandeld met een Pink Floydshirt. Wij zijn grote fans van rockmuziek, dus ik snapte niet waarom mijn vader perplex stond van mijn zusjes nieuwste aanwinst. Het is nu eenmaal lastig aan je kinderen uit te leggen waarom iemand het enige Joodse land en de enige democratie in het Midden-Oosten vergelijkt met het regime dat hun grootouders tachtig jaar geleden vermoordde. Pas later werd ik mij bewust van de ironie dat deze kleding juist in Israël verkocht wordt. Het voormalige gezicht van de band, Roger Waters, claimt dat Israëli’s constant bedrogen worden door hun overheid en gooit zelfs de naam van de naziminister van propaganda Goebbels in de mix. Zal Waters zich nooit afvragen hoe het toch mogelijk is dat in dat abjecte Israël die shirts gewoon worden verkocht, waar hij zelf aan verdient?
Roger Waters is de medeoprichter van Pink Floyd, waarin hij bas speelde en zong. Na zijn vertrek uit de groep begon hij in 1985 een solocarrière, die sinds 2000 gekleurd wordt door openlijk antisemitische uitspraken die hij af en toe als antizionisme vermomt. Terwijl hij begon met kritiek op de Israëlische regering en een concert in Neve Shalom, een collectief dorp in Israël opgericht door Joden en Arabieren, ontwikkelde Waters zich tot een BDS ondersteunende, haatdragende complotdenker.
Naziuniform
Op concerten in Duitsland verscheen hij in een kostuum dat lijkt op een naziuniform met een geweer in zijn hand. Ook projecteerde hij de naam van Anne Frank bij een ‘in memoriam’ voor mensen die vermoord zijn door regeringstroepen en vergeleek daarbij haar moord met de dood van de Palestijnse journaliste Shireen Abu Akleh. Daarnaast gebruikt hij nog altijd het opblaasvarken dat de hoes sierde van het Pink Floydalbum Animals (1977) in zijn shows, zij het nu beschilderd met een davidster. Extra wrang als je weet dat zijn Duitse concerten vrijwel allemaal in arena’s plaatsvonden waar in de Holocaust duizenden Joden zijn weggevoerd.
Uiteindelijk oordeelde de rechtbank dat de show weliswaar smakeloos is, maar geïnterpreteerd moet worden als kunst
De shows in Duitsland werden in april bijna afgelast, omdat er zorgen waren over Waters antisemitisme. Uiteindelijk oordeelde de rechtbank dat de show weliswaar smakeloos is, maar geïnterpreteerd moet worden als kunst. Maar waar stopt kunst? Mag je zomaar elke bevolkingsgroep beledigen onder het motto ‘dit is kunst’? Worden kunstkijkers geacht racisme en discriminatie zomaar te accepteren?
Open brief
We hebben gezien waar het antisemitisme van de Amerikaanse rapper Kanye West toe leidde, namelijk een toename van Jodenhaat op sociale media en niet te vergeten de overname van zijn haatdragende standpunten door zijn fans. Niet alleen kiest Waters ervoor zich op deze manier te uiten, ook probeert hij andere artiesten ertoe aan te zetten hun optredens in Israël te annuleren. Zo schreef hij in 2014 een open brief aan de Rolling Stones. Die gaven geen gehoor aan zijn verzoek en lieten zelfs hun concert drie kwartier later beginnen, zodat mensen de show na Sjavoeot konden bijwonen.
Als artiesten concerten in Israël afzeggen, volgt er dikwijls een statement dat de annulering nodig is omdat Palestijnen het evenement niet kunnen bijwonen. Jammer dat er wordt gedaan alsof dit om andere redenen dan veiligheid gebeurt, maar dat terzijde. In 2017 blies de Nieuw-Zeelandse zangeres Lorde haar concert in Israël af onder druk van een online campagne. Ze eindigde haar verklaring met de slotzin “I hope one day we can all dance.”
Als je wilt optreden voor twee volkeren die in conflict zijn met elkaar, kom je al gauw uit op twee verschillende concerten. Zouden er ooit westerse artiesten hebben opgetreden in de Palestijnse gebieden? Ik typ ‘concert in Gaza’ in de zoekbalk en het eerste resultaat dat naar boven komt is een artikel over Palestijnse terreurgroepen die bijna twee jaar geleden een hotel in Gaza bombardeerden. Waarom? Omdat daar een concert zou worden gehouden waar zowel mannen als vrouwen gemengd aanwezig mochten zijn.
Ik denk dat ik niet hoef uit te leggen waarom westerse artiesten niet denken: hé, laat ik eens een concert geven in Jenin, Ramallah of Gaza Stad.