Abonneer op het NIW

Het opinietijdschrift en cultureel magazine in één, voor iedereen geïnteresseerd in de Joodse wereld. Abonneer nu »

Binnenland

Evangelisten in de Uilenburgersjoel?

Redactie 21 juli 2023, 06:00
Evangelisten in de Uilenburgersjoel?

De progressieve kehille Beit Ha’Chidush protesteert bij het bestuur van de Uilenburgersjoel in Amsterdam tegen de komst van medehuurders. De evangelische Vineyardbeweging, waarvan onder anderen voormalig CU-Kamerlid Joël Voordewind lid is, heeft daar sinds begin deze maand onderdak gevonden voor de zondagsdiensten. Die zijn een doorn in het oog en oor van Beit Ha’Chidush. De organisatie huurt de sjoel uit 1766 officieel drie dagdelen per maand. 

De kille vindt dat het Joodse karakter van de synagoge in het geding is en beroept zich op een oude afspraak die ooit zou zijn gemaakt met Arnold Heertje. De econoom zette zich begin 2000 in voor het behoud van de sjoel. Ook niet-Joden mogen er sociale, culturele en educatieve activiteiten houden, maar killeleden zijn van mening dat een christelijke dienst daar niet onder valt. Na een verbouwing van anderhalf miljoen euro – waaraan Beit Ha’Chidush niet meebetaalde  – streek de organisatie in de sjoel neer. Oorspronkelijk was het plan dat de kille meer dagdelen zou gaan huren, maar dat is er nooit van gekomen, integendeel. Het ledenaantal is de laatste tijd sterk gedaald. 

Het bestuur van de Uilenburger-sjoel is blij met de komst van de nieuwe huurder, maar de geestelijk leider van Beit Ha’Chidush, rabbijn Tamarah Benima, stuurde de voorganger van Vineyard een emotionele brief waarin zij onder meer een verband legde tussen christenen en de Holocaust. De voorzitter van de Uilenburgersjoel, Maurits Jan Vink: “Daar hebben wij direct ferm afstand van genomen.” Een afspraak met Heertje is hem volstrekt onbekend: “Die afspraken bestaan helemaal niet.” Vink meldt dat er op korte termijn een gesprek met Beit Ha’Chidush zal plaatsvinden. 

Abonneer op het NIW

Abonneer nu!
Opmerkingen (8)
Moshe Azar de Vlieger 21 juli 2023, 09:48
PERSBERICHT Amsterdam 20 juli 2023 “Geen christelijke zending vanuit de synagoge” De joodse gemeente Beit Ha’Chidush (BHC) en haar voorganger rabbijn Tamarah Benima zijn ontsteld door het besluit van de eigenaar van de Uilenburgersjoel om deze synagoge alle zondagochtenden in de komende anderhalf jaar te verhuren aan de Vineyard Church Amsterdam, een christelijke evangelische zendingsgemeente met wortels in de Verenigde Staten. De leden van de BHC hebben tijdens een speciale Algemene Vergadering op 13 juli 2023 uitgesproken de situatie ‘onverenigbaar’ te vinden met alles waar BHC en de joodse gemeenschap voor staat. Zij hebben hun vertrouwen in het Bestuur van BHC uitgesproken in het vinden van een oplossing. De sjoel staat in het hart van de voormalige Amsterdamse jodenbuurt. Beit Ha’Chidush houdt al twintig jaar sjabbatdiensten in de Uilenburgersjoel en viert daar ook de joodse feestdagen. Op 4 mei houdt BHC jaarlijks een speciale Herdenkingsdienst en leest de namen voor van alle 358 joodse inwoners van de Nieuwe Uilenburgerstraat die tijdens de Sjoa werden gedeporteerd en vermoord. Het bestuur van Beit Ha’Chidush werd pas op donderdag 6 juli geïnformeerd over de komst van deze christelijke huurder door de verhuurder, het bestuur van de Stichting Uilenburgersjoel (S.U.S.). Vineyard hield op zondag 9 juli haar eerste dienst in de synagoge. Voor Beit Ha’Chidush is het onverteerbaar dat er in een synagoge wekelijks gepreekt wordt vanuit de zogeheten vervangingstheologie, die stelt dat Christenen de plaats van Joden hebben ingenomen in het Verbond met God. De S.U.S. schendt hiermee haar belofte om het joodse karakter van de Uilenburgersjoel te bewaken. BHC en haar rabbijn beseffen dat de Uilenburgersjoel het financieel zwaar heeft sinds de corona-jaren, maar dat vraagt om een andere oplossing dan verhuur aan Vineyard. Beit Ha’Chidush roept Vineyard en de S.U.S. op om de joodse gemeenschap, haar lotsgeschiedenis, en haar opvattingen en gevoelens over gepast gebruik van een synagoge te respecteren en voor Vineyard een andere plek te zoeken dan de Uilenburgersjoel. Beit Ha’Chidush wil niets liever dan de Uilenburgersjoel te kunnen blijven gebruiken als synagoge. Het Bestuur van BHC en haar rabbijn roepen iedereen op BHC in dit streven bij te staan.
Yonatan 21 juli 2023, 11:02
Waarom wordt er niet uitgezocht wat die Vineyard voor club is? En wat heeft het bestuur van de Uilenburgersjoel voor verklaring dat zij kerkdiensten in een sjoel met een mezoeza aan de deur (dat de Joden aan de wet herinnert), laat houden door christenen die de wet hebben afgezworen en zichzelf als het echte volk van de Eeuwige zien? Als je maar even op internet kijkt zie je dat Vineyard eerder de synagoge in Dieren aangekocht had, en in Amsterdam een pand met Joodse historie aan de Kadijken bezit. Waarom willen zij dan nu per sé hun kerkdiensten in een sjoel houden waar een Joodse kehilla haar diensten houdt? Gaat het om een prestige project, gezien de andere panden? En wat is de noodzaak voor hen? Er staan toch talloze panden leeg, en continu wordt de ene na de andere kerk verbouwd tot woningen of krijgt het andere bestemmingen. Dus waarom juist een sjoel uitkiezen? Dát lijken mij meer voor de hand liggende vragen mét journalistieke waarde, dan ongenuanceerd melden dat het bestuur van de Joodse kehilla en het bestuur van de Uilenburgersjoel op dit punt van mening verschillen.
Bas Fortuin 21 juli 2023, 11:26
Een Blooper van de eerste orde!!! Voormalig CU-Kamerlid Joël Voordewind heeft sinds begin deze maand onderdak gevonden voor de zondagsdiensten van de Vineyard-beweging. Dit is een groep van meer dan 1500 zeer omstreden evangelische kerken, ze komen oorspronkelijk uit Amerika, maar hebben zich inmiddels over de gehele aarde verspreid, inclusief Nederland, in leer en praktijk een voortzetting zijn van de Charismatische beweging uit de jaren 60. Hoe durven ze...Terecht is het Voor Beit Ha’Chidush onverteerbaar dat er in een Synagoge wekelijks gepreekt wordt vanuit de zogeheten vervangingstheologie, die stelt dat Christenen de plaats van Joden hebben ingenomen in het Verbond met God. Deze Valse Leer wordt ook verkondigd in RKK, Protestantse en Evangelische Gemeenten. De Joodse Paulus is woedend op hen. Zie zijn brief aan de Romeinen hfst. 11. IK OOK, en verliet de Ger. Kerk zonder spijt al in 2002. Ja...De S.U.S. schendt hiermee haar belofte om het joodse karakter van de Uilenburgersjoel te bewaken. Er is nog hoop: "Vink meldt dat er op korte termijn een gesprek met Beit Ha’Chidush zal plaatsvinden." Hoop dat er dan spijkers met koppen geslagen worden. Ik was vanaf 1991 4x met mijn vrouw in Israël voor studie, maar heb in Jeruzalem nooit die moskee bezichtigd op de Tempelberg waar Joden 5x per dag uitgevloekt worden in de 5x dagelijkse moslimgebeden. Heb ook nooit die RK zogenaamde Grafkerk van Jeshua bezocht. Allemaal dikkeduim werk volgens Handelingen 1 en Openbaring 1.
Harald van Perlstein 21 juli 2023, 12:30
In het artikel staat ten onrechte vermeld dat Beit Ha'Chidush niet mee heeft betaald aan de verbouwing van de Uilenburgersjoel. Beit Ha'Chidush heeft de (ontbrekende) Aron Hakodesj gefinancierd en daarmee de sjoel zijn hart terug gegeven. Daarnaast heeft Beit Ha'Chidush al ruim een kwart eeuw financieel bijgedragen in de vorm van afdracht van huurpenningen. De Stichting Uilenburgersjoel stelt zich ten doel om het Joodse karakter van het gebouw te behouden en verder in ere te herstellen. Ik kan me dan ook goed voorstellen dat de medeverhuur van het gebouw aan het christelijke Vineyard een klap in het gezicht is voor Beit Ha'Chidush.
Daniel Lipsius 21 juli 2023, 14:37
In plaats van letterlijk over te schrijven wat de SUS beweert, had het NIW wellicht ook de positie van Beit Hachidush wat uitgebreider kunnen uitwerken. Het bestuur van Beit Hachidush heeft nota bene in een bersbericht uitgebreid laten weten dat zij, ondanks jaren hoofdhuurder te zijn bij de SUS, pas een paar dagen voor de eerste dienst van Vineyard in de Uil überhaupt op de hoogte zijn gesteld van dat er evangelische zendingsdiensten in de Uil zouden komen. Niets daarover in dit artikel. Wel schrijft de NIW-redactie hier een heel misleidend verhaal dat BHC weinig zou huren bij de SUS, waarschijnlijk zonder journalistische check overgenomen van de SUS zelf. Dit staat haaks op de keiharde realiteit: maandenlang is BHC in de Coronatijd de SUS huur blijven betalen ondanks dat zij de sjoel niet hebben gebruikt. Dit om de SUS financieel draaiende te houden in een tijd dat de SUS verder geen enkele andere inkomsten had. Als de SUS financiële tegenvallers door de Corona lockdowns probeert te overbruggen, had dat ook op een andere manier gekund, eventueel met hulp van BHC. Ook wordt het "Joodse karakter" van de Uil dat de SUS dient te beschermen in dit artikel wel zeer mager uitgelegd. Niets wordt er geschreven over dat de SUS de Uilenburgersjoel voor een symbolisch laag bedrag heeft gekocht van de gemeente op voorwaarde dat het Joodse gemeenschapsleven in het gebouw zou worden gewaarborgd. In de praktijk organiseert SUS vooral veel niet-Joodse feesten en huwelijken in het gebouw. De huur aan Beit Hachidush is soms praktisch de enige activiteit die aan deze verlichting voldoet. Er is een hele geschiedenis van bemoeilijking van Joodse gemeenschapsleven in de Uil door commerciele beslissingen van de SUS. Beit Hachidush is niet over één nacht ijs gegaan voordat zij zich hebben uitgesproken tegen de evangelische zending in de Uil. Het is een terechte grens aan wat een Joodse gemeenschap kan dragen om leefbaar een synagoge te kunnen gebruiken. Desondanks wordt BHC in dit artikel op schandalige wijze als een clubje onredelijke onverantwoordelijke alternatieve wappies neergezet. (BHC is strikter en serieuzer met coronalockdowns geweest dan alle andere gemeenschappen.) BHC is een kwetsbare kleine gemeenschap, met zelfs enkele leden wiens in de Shoa vermoorde voorouders in de Uilenburgersjoel kwamen. Ik schrijf hier over mijzelf en mijn overgrootouders. En hoe vreemd is het als de rabbijn van een synagoge emotioneel wordt als een synagoge met een zware geschiedenis, totaal gesloopt van binnen door de Nazi's, na decennia naoorlogse pogingen om het gemeenschapsleven her op te bouwen wordt overwoekerd door een omstreden groep ultra conservatieve anti-lhbti evangelisten met zendelingsdrang gefinancierd uit de Verenigde Staten? Niet-evangelistische protestantse gemeenschappen zouden nooit een synagoge huren zonder met de Joodse gemeenschap zelf contact op te nemen. Is het wantrouwen van sommige leden van BHC over de bedoelingen van deze evangelisten echt zo onterecht? Ja, BHC had het gebouw twintig jaar geleden beter zelf kunnen kopen. Ja, sommige leden beschouwen de Uil te veel als hun eigen synagoge ondanks dat BHC er niet de eigenaar van is, noch er financieel voor verantwoordelijk is. Maar maakt dat BHC onredelijk in de huidige situatie? Nee. We hebben nog niet eens de halachische bezwaren tegen evangelistische zending in een actieve synagoge behandeld. Rabbijn Tamarah Benima, heeft deze zeer zorgvuldig uiteen gezet. Niets daarover in dit artikel. Wellicht had het NIW Beit Hachidush zelf ook aan het woord kunnen laten voordat zij een artikel vol halve waarheden of zelfs onwaarheden (over de vermeende daling van het ledenaantal) de wereld in gestuurd hebben. Dit doet meer kwaad dan goed voor het behoud van Joods gemeenschapsleven in de Uilenburgersjoel. Maar helaas lijkt het voor mij bijna alsof persoonlijke rivaliteit uit het verleden en vooringenomenheid tegen de rabbijn, immers een voormalig NIW columniste, belangrijker is voor de redactie van het NIW dan hoor of wederhoor bij Beit Hachidush of de rabbijn zelf. Een schande!
roy g.d. carton 21 juli 2023, 16:56
Wat ook niet klopt in het artikel van het NIW is dat het ledenaantallen de laatste tijd sterk daalt, terwijl het ledenaantallen de laatste tijd juist sterk stijgt.
Peres Yehuda Tieleman Winter 21 juli 2023, 21:23
Absoluut onbegrijpelijk. Van alle gebouwen in Nederland juist dit gebouw. In feite een stap verder om de Joodse identiteit en traditie om zeep te helpen. Hetzelfde als met de zogenaamde messiaanse gemeenten. Zij spelen Jodendom, stelen Joodse gebruiken en tooien zo. Viwten zelfs sjanbbat maar zijn en blijven gristelijke denominaties. Voordewind en politieke partij CU zijn kameleons en als de hazen deze kant op lopen dan snel wegwezen. Dit is een andere vorm van antizionisme maar niet een mindere. Hoe halen ze het in hun hoofd.
Maja Mischke, oud-voorzitter BHC 21 juli 2023, 21:53
Nog een fout in het artikel (als er contact was opgenomen met Beit Ha'Chidish - hoor en wederhoor - hadden die fouten vermeden kunnen worden) betreft het aantal dagdelen dat Beit Ha'Chidush de Uilenburger sjoel huurt. Het gaat om drie diensten per maand, de joodse feesten en soms ook een extra Sjachariet voor een Bar of Bat Mitswa; in totaal minimaal 52 dagdelen per kalenderjaar. Niet alleen het bestuur, de rabbijn en de overgrote grote meerderheid van de leden van BHC vinden het houden van evangelische, christelijke diensten in De Uil onverenigbaar met het houden van joodse diensten en de viering van joodse feesten. Geraadpleegde rabbijnen in binnen- en buitenland, alsmede christelijke voorgangers waren ook geschokt toen ze vernamen wat er momenteel speelt in de Uilenburger sjoel. Er is na de renovatie een mezoeza aangeslagen en daarmee is De Uil een joods huis. Iedereen hoopt van harte dat er snel een oplossing komt voor deze pijnlijke situatie.
Plaats opmerking

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *