Afgelopen week verscheen op de populaire opiniepagina Joop.nl een stuk van mijn hand. Naar aanleiding van de aanslagen in Kopenhagen en Parijs en mijn inmiddels niet meer op één hand te tellen ervaringen met antisemitisme in het onderwijs, had ik driftig een stuk van ruim veertienhonderd woorden op het papier gelazerd en het in een opwelling naar de redactie van het opinieplatform gestuurd.
Ik schreef onder andere over islamitisch antisemitisme en complotdenken en lichtte dit toe met concrete voorbeelden uit mijn lespraktijk als theaterdocent, die mij regelmatig in contact brengt met leerlingen van Noord-Afrikaanse en Midden-Oosterse komaf. Bovenal was mijn stuk een oproep aan mijn islamitische collega’s, buren en landgenoten om krachtig afstand te nemen van antisemitisme en zodoende Joden en andere minderheden weer hoop te geven op een toekomst in hun thuisland.
Het stuk werd binnen korte tijd 20.000 keer gelezen, en naast de vele begripvolle reacties blijven bij mij vooral kreten hangen als: ‘Als u vindt dat moslims afstand moeten nemen van ISIS, moeten Joden maar eerst eens afstand nemen van Israël voordat ze gaan lopen zeuren!’ Of: ‘Lekker zo’n docent die z’n leerlingen de bezettingspolitiek van Israël door de strot duwt.’ En: ‘Ja, er zijn onschuldige Joden in Nederland en Europa. Misschien 10 procent van de Joden. De rest is medeplichtig aan de daden van Israël. […] Laten de Joden eens ophouden met anti-gojiem-isme. Als niet-Jood vind ik het niet acceptabel om te worden afgeschilderd als half-mens.’
Mijn stuk trok een virtueel blik van Jodenhaat open, onder keurige autochtone Nederlanders met hun buik vol van Joden en de Joodse staat, zo bleek. Dat Joden die in Europa wonen niets te maken hebben met de politiek van een staat waar zij geen burgers van zijn, of dat het überhaupt belachelijk is om de moord op Joden in Europese straten te rechtvaardigen door met een vingertje naar Israël te wijzen, gaat er bij steeds meer mensen gewoonweg niet in. Dat maakt ons kennelijk niet alleen een legitiem doelwit in het boekje van de gemiddelde jihadi, maar ook in de ogen van een groeiende groep mensen die gewoon gestudeerd hebben en af en toe een goed boek lezen. Als ik had geschreven over het feit dat ik als homo niet uit de kast kan komen voor sommige groepen die ik lesgeef, waren de reacties dan hetzelfde geweest?
Ik beschouw mezelf als een links, progressief mens, maar zodra ik in de openbaarheid mijn zorgen uit over antisemitisme, zijn het diezelfde linkse, progressieve mensen waar ik me bij thuis zou moeten voelen die zich van mij afwenden en luidkeels hun plek in het immer groeiende anti-Israëlregiment opeisen. Als ik probeer aan te kaarten dat ik het belangrijk vind dat ‘onze’ moslims afstand nemen van jihadistisch geweld om ons een gevoel van hoop en vertrouwen te geven, moet ik eerst beloven zelf afstand te doen van Israël. Tot die tijd is antisemitisme vooral onze eigen schuld en moeten we er maar niet te veel over praten.
De vraag dringt zich op: waar zijn wij als Joden dan nog thuis? De PVV met haar rechts-nationalisme en antisemitische bondgenoten zou toch geen vriend van de Joden mogen heten? De ChristenUnie met haar dubieuze messianistische agenda dan? Als de linkse en progressieve partijen en kiezers in dit land de Joodse gemeenschap voor de leeuwen werpen en haar links laten liggen… waar horen wij dan nog thuis?
Zou ik me moeten wenden tot Netanyahu, die met zijn zelfingenomen oproep massaal te ‘angst-emigreren’ naar Israël handig inspeelt op de situatie en reeds droomt van wat aangename nieuwe nederzettingen? Ik begin het soms stiekem heus te overwegen, hoor, dat angst-emigreren. Lekker luieren op het strand in Tel Aviv, waar ik als Jood en als homo gewoon kan zijn wie ik ben. Maar als ik dan denk aan Iraanse atoombommen, Hezbollah, Hamas, Bennett, Lieberman en miljoenen boze, onderdrukte Palestijnen en kwade Arabieren als directe buren… Dan weet ik werkelijk niet meer waar ik nog naartoe kan gaan, waar ik als linkse, progressieve, Joodse jongen nog thuis ben.
Om die reden heb ik besloten nog maar een poosje te blijven. We leven hier immers in een vrij land en ik heb de bijna onbegrensde mogelijkheid om mijn stem te laten horen en te laten gelden. Als burger heb ik wel degelijk de macht om verandering te bewerkstelligen en ik ben niet van plan op te geven. Het antwoord op polarisatie moet komen van de gematigde partijen, maar allereerst zullen deze het probleem moeten durven erkennen en benoemen. Ik ben van plan ze daar een handje bij te helpen en te vechten voor mijn plek in een land dat ik met liefde mijn thuis wil blijven noemen. Netanyahu zit toch niet te wachten op nog zo’n $leftist asshole$. Ik blijf.
Jelle Zijlstra is theaterdocent en regisseur en bestuurslid van EXODAYS, een organisatie voor Joodse LHBT’s (Lesbisch, Homoseksueel, Biseksueel, Transgender).
Abonneer op het NIW
