Ajuinen, de bijnaam voor de inwoners van de Oost-Vlaamse stad Aalst, hadden dit jaar extra hun best gedaan. De cultuurorganisatie van de Verenigde Naties, Unesco, had ze hun status van ‘immaterieel werelderfgoed’ afgenomen, vanwege de grotesk antisemitische poppen die de carnavalsoptocht van vorig jaar sierden – of ontsierden. Uit misplaatste trots hadden de Aalstenaren al aangekondigd dit jaar te laten zien dat zij niet buigen voor de VN, of voor de roep om een minimum aan fatsoen of beschaving.
Dat lukte. Alle antisemitische stereotypen waren aanwezig in de optocht die afgelopen zondag door het centrum van Aalst trok: grote haakneuzen, verwijzingen naar gierigheid en zelfs een gekruisigde Jezus werd opgetrommeld om de Ajuinen eraan te herinneren wie hun heiland vermoord zouden hebben. Maar de carnavalsvierders gingen verder, veel verder. Als Chassidische Joden uitgedoste Aalstenaren bleken ook gelede poten te hebben, want ze waren mieren, insecten dus. Er zat er een vergezochte connectie met ‘klaagmieren’ achter, want ‘Klaagmuur’, begrijpt u hem? Humor! Ook werd er een lijst met ‘regels getoond van het ‘Joeds fiesjcomitee’. Een daarvan luidde: ‘zeker niet de waarheid spreken over de Jood’, een ander ‘wat de Jood wil, zal gebeuren’ en een derde ‘drugs- en ander zwart geld is voor ons’.
Er werden afbeeldingen meegevoerd van handenwrijvende Joden met enorme neuzen, die zo uit Iraanse cartoons of Der ewige Jude leken te komen. Verschillende groepen feestvierders gingen verkleed als SS’ers; zij werden luid toegejuicht door de toeschouwers. Op hun rode armbanden geen hakenkruis, maar ‘Unesco’, want u begrijpt dat wat de VN Aalst hebben aangedaan minstens zo erg is als het lot van de Joden tijdens de Shoa. En ja, sommigen droegen Davidsterren op de zwarte nazi-uniformen.
‘Een schande’
De internationale reacties waren een mengeling van woede en ongeloof. Irina Bokova, directeur-generaal van Unesco, sprak van een ‘onaanvaardbaar schouwspel dat een belediging vormt voor de herinnering van de zes miljoen Joden die werden vermoord tijdens de Holocaust’. Margarítis Schinás, vicevoorzitter van de Europese Commissie, noemde de vertoning in Aalst ‘een schande’: “Het moet stoppen. Hier is geen plaats voor in Europa.” Katharina von Schnurbein, Europees coördinator voor antisemitismebestrijding, deed ‘het normaliseren van antisemitisme op de Europese straten’ denken aan ‘ons donkerste verleden’.
In Nederland noemde PvdA-leider Lodewijk Asscher de beelden uit Aalst ‘misselijkmakend’. Minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus (CDA) hield zich nog in toen hij sprak van ‘een zweem van antisemitisme’ die om de carnavalsoptocht hing. Grapperhaus vond de karikaturen van Joden ‘smakeloos, beneden alle peil en totaal niet deugen’. “Dit past niet in onze samenleving,” vindt de minister. CJO-voorzitter Eddo Verdoner ‘dacht vorig jaar nog aan een mislukte grap’, maar vraagt zich nu af of ‘carnaval hier niet wordt gebruikt om ongestraft antisemitische uitingen te doen.’
Vlaams Belang Het verleden van Aalst doet dit laatste zeker vermoeden. Tijdens de oorlogsjaren was de stad een bolwerk van het met de nazi’s collaborerende Vlaamsch Nationaal Verbond. Ook nu haasten Vlaamse nationalisten zich de antisemitische uitingen te bagatelliseren of te rechtvaardigen. Filip Dewinter, leider van het extreemrechtse Vlaams Belang, spoedde zich naar de stad om de carnavalsvierders een hart onder de riem te steken. De burgemeester van Aalst, Christophe D’Haese van de eveneens nationalistische N-VA, liet via een woordvoerder weten dat de uitingen tijdens de optocht ‘200 procent geen antisemitisme’ zijn.
Dat de burgemeester Jodenhaat in zijn stad toejuicht, bevestigt Verdoners vermoeden dat er meer aan de hand is dan ‘alleen maar lol’, zoals D’Haeses woordvoerder het noemde. Daarom hoopt de CJO-voorzitter op verdere stappen. De Israëlische ambassade wil samen met het CIDI een brief sturen aan de Belgische ambassadeur in ons land en op initiatief van Tweede Kamerlid Gidi Markuszower (PVV) gaan opperrabbijn Benjamin Jacobs en oud-CIDI-directeur Ronny Naftaniel naar Oss om te kijken of de Noord-Brabantse gemeente haar stedenband met Aalst wil verbreken.
Overigens was Aalst niet de enige Europese stad die deze week antisemitische uitingen in haar carnavalsoptocht toestond. In het Spaanse Campo de Criptana gingen de feestvierders verkleed als nazi’s en dansende concentratiekampgevangenen met Israëlische vlaggen over straat, compleet met een praalwagen met verbrandingsoven en schoorstenen.
Abonneer op het NIW
