Jewcy: Ruimtejoden

Zondagochtend in huize Cornelissen. Mijn vriend, die altijd uren eerder uit bed is dan ik, zit beneden aan zijn derde kop koffie. Ik strompel slaapdronken de trap af en zodra ik de huiskamerdeur open, word ik verwelkomd door de stem van Dave Chappelle. Vanaf het televisiescherm dan, hij zit niet bij ons op de bank.

“Is het wat?” vraag ik terwijl ik in de keuken rommel. “Ja hoor, hij neemt zoals altijd iedereen op de hak.” Het gaat over Chappelles nieuwe show The closer, die hij voor streamingdienst Netflix maakte. Aan het begin van de uitzending zegt de Amerikaan meteen dat dit voorlopig zijn laatste optreden is, wellicht omdat hij weet dat hij mensen boos gaat maken met zijn uitspraken.

“Ik heb een filmidee,” hoor ik de komiek zeggen door het geratel van de espressomachine heen. “In mijn film ontdekken we dat buitenaardse wezens oorspronkelijk van de aarde komen. Ze zijn afkomstig uit een oude beschaving die interstellair heeft leren reizen en de aarde duizenden jaren geleden heeft verlaten. Op elke planeet waar ze naartoe gaan, gaat het verschrikkelijk slecht met hen, dus ze keren terug en besluiten dat ze de aarde willen opeisen voor hun eigen land. Dat is best een goede verhaallijn, hè?” Dan laat hij een korte stilte vallen. “Ik noem het Ruimtejoden.” Een paar mensen in het publiek grinniken, ik ook. Vind ik het een hilarische grap? Neuh, maar zoals al eerder gezegd, Chappelle neemt zo’n beetje elke bevolkingsgroep op de hak. Dat is nou eenmaal zijn specialiteit.

Storm van kritiek
Daarbij moest ik direct denken aan een Amerikaanse die er daadwerkelijk van overtuigd is dat Joden zich in de kosmos ophouden. Marjorie Taylor Greene, lid van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, stelde begin dit jaar dat de grote bosbranden in Californië waren veroorzaakt door een Joodse ruimtelaser. Ook de familie Rothschild zou betrokken zijn bij die branden, want die heeft volgens Greene en andere fanatieke antisemieten uiteraard de wereldmacht in handen.

Met zulke uitgesproken Jodenhaters in hun politiek zou je misschien denken dat Amerikanen zich over ernstiger zaken druk moeten maken dan een komiek die zijn kunstje vertoont op een podium, maar dat bleek niet het geval. Vlak nadat Chappelles show verschenen was op Netfl ix, barstte een storm van kritiek los. Volgens de Amerikaanse tv-recensent Eric Deggans was de grap van van de satiricus ronduit antisemitisch. “Het kan me niet echt schelen welk punt hij probeert te maken; een grap die klinkt als antisemitisme haal ik genadeloos neer,” schreef hij.

Ook scenarioschrijver Lee Kern maakte zich boos. “Ik heb net Dave Chappelles antisemitische Holocaust-inversie gezien, zijn onwetendheid van de Joodse geschiedenis en zijn instinctieve keuze om Joden af te schilderen in klassiek antisemitische, niet-menselijke termen,” twitterde hij. Bovendien nam hij het de komiek kwalijk dat hij het woord ‘Jood’ te vaak zou herhalen. Voor zover ik weet, is dat geen scheldwoord. Maar hé, wie ben ik.

In de schaduw
Een deel van het internet was het er dus over eens: Chappelle moest naar het cancel-hoekje voor zijn grap. Tot hun grote wrok moesten deze roepers echter achteraan aansluiten bij de anti-Chappelleclub. De komiek had namelijk later in zijn show ook grappen gemaakt over de lhbt-gemeenschap en transseksuelen. Als reactie daarop werden protesten georganiseerd en ontsloeg Netflix een medewerker die uit wraak vertrouwelijke bedrijfsgegevens naar de pers had gelekt.

Nu het overgrote deel van de anti-Chappellegroep moord en brand schreeuwt vanwege het vermeende homo- en transfobe deel van zijn show, blijft de eerdergenoemde groep in de schaduw achter. Maar ja, om nou open en bloot op Twitter te zeggen dat dat oneerlijk is, daar durft geen mens aan te beginnen.

En de komiek zelf? Die trekt zich er allemaal weinig van aan. “Als dit is wat het betekent gecanceld te zijn, dan vind ik het geweldig.”

Beeld: Netflix