Journalist, NIW-columnist en onderzoeker Ben-Dror Yemini hield een lezing over de disproportionele aandacht voor Israël. ‘Mensen zijn verslaafd aan concepten.’
Dinsdag sprak de Israëlische onderzoeker en journalist Ben- Dror Yemini op uitnodiging van de Europe Israel Press Association over mythen rond het Midden- Oosten-conflict, maar het thema was eigenlijk breder: waarom houden mensen koppig vast aan een wereldbeeld, terwijl de weerlegging meestal al na enkele toetsaanslagen te vinden valt? Tijdens zijn lezing voor journalisten in het Amsterdamse Memphishotel noemde de spreker als zijn intellectuele keerpunt de beruchte Durban Conferentie van begin september 2001, die over racisme moest gaan, maar een ‘festival van haat’ tegen Israël werd – tien dagen later was 9/11, ‘en er was een connectie’. Yemini verbaasde zich over het gebrek aan kennis van de basale feiten – en dat over het meest besproken conflict van de laatste decennia. Wie weet nog dat Emir Faisal, koning van een deel van het huidige Saoedi-Arabië, op 3 januari 1919 een principeovereenkomst sloot met Chaim Weizmann over de vestiging van een Arabische en Joodse staat? Yemini, die dan weer als links en dan weer als rechts is beschouwd, ging op onderzoek uit en stuitte op een vloed van onjuiste berichtgeving (‘er is geen enkel zwembad op de West Bank’) en onbegrijpelijke meningen, ook van bekende politicologen als John Mearsheimer, die de verdrijving van de Palestijnen in 1948 ‘een van de grootste misdaden van de moderne geschiedenis’ noemde (Rwanda? Cambodja? Soedan?), een voorbeeld van het gebrek aan proportie waarmee over het conflict wordt gesproken. Yemini wijst erop dat in de jaren 40 52 miljoen mensen uit hun land werd verdreven (alleen al twaalf miljoen etnische Duitsers), maar dat men zich uitsluitend de Palestijnen herinnert. En dezelfde Mearsheimer pleitte in de jaren 90 voor ‘etnisch homogene’ staten – specimen van het meten met twee maten waar Yemini zo’n hekel aan heeft. In de Arabische landen werden in de jaren 50 miljoenen Joden onteigend en verdreven, maar dat is iedereen vergeten. De wereld herinnert zich ‘Deir Yassin’, maar de vele Arabische moordpartijen op Joden in Marokko, Syrië, Irak en Egypte zijn vergeten. Na 1945 vielen er 85 miljoen doden in vele oorlogen, in het Palestijns-Israëlische conflict slechts 9000 vanaf 1967 – qua percentage is dat zo goed als nul. Waarom dan die excessieve aandacht voor Israël? Waarom noemde de kleinzoon van Gandhi Israël en de Joden ‘de grootste spelers in een cultuur van geweld?’ „Maar als Israël zou verdwijnen, verandert er aan het geweld en onrecht níéts in de wereld,” zegt Yemini vurig. „Het is een fabeltje dat Israël daar enige invloed op heeft.”
Retoriek
Het veelbesproken recht op terugkeer is een ander staaltje van retoriek. In juridische zin bestaat er niet zoiets. Na 1945 waren er miljoenen vluchtelingen, maar na enkele maanden of hooguit enkele jaren waren die doorgestroomd; alleen de Palestijnen slagen erin om na ruim 65 jaar nog steeds ‘vluchtelingen’ te zijn – in 1948 waren het er maar 700.000, en nu 5,1 miljoen. Die situatie heeft niets met Israël te maken: van 1949-1967 was de West Bank niet bezet, kansen genoeg om een Palestijnse staat te stichten – maar er gebeurde niets, ook niet bij uitgelezen gelegenheden in 2000 en 2008. Het recht op terugkeer is in feite de eis op de vernietiging van Israël. Yemini begrijpt dan ook niet dat Nederland NGO’s steunt die een terugkeer ondersteunen. Volgens Yemini hebben de Palestijnse leiders die staat nooit echt gewild, zoals Hamas hem ook niet wil: ze willen de vernietiging van Israël, geen Palestijnse staat, zegt Yemini na zijn lezing in een kort onderonsje, ‘en de extremisten onder de moslims hebben disproportioneel veel invloed’. „Er moet tegen de Palestijnen worden gezegd dat ze moeten stoppen met dromen hierover.” Ja, de Palestijnen lijden onder het gebrek aan visie van hun leiders, maar de levensverwachting in de Gazastrook is hoger dan in Glasgow, de kindersterfte lager dan het wereldgemiddelde, het percentage academici het hoogste in de Arabische wereld – dat is ook de verdienste van Israël. Israël spant zich in om burgerdoden te voorkomen, maar het krijgt daarvoor geen waardering. „ Voor Israël wordt een hogere staandaard gehanteerd. Maar dat betekent dat voor Arabische volken een lagere standaard wordt gehanteerd. Dat moet stoppen!” Voor een tweestatenoplossing, zegt Yemini na zijn lezing tegen me, is het nog altijd niet te laat. „Als er bij een gebiedsuitruil nog pakweg 100.000 kolonisten in Palestijns gebied overblijven, verhuizen die wel uit zichzelf.” En waarom zijn mensen niet geïnteresseerd in ‘de feiten’? „Omdat ze verslaafd zijn aan meningen en concepten, vooral journalisten.” En het Iraanse gevaar? „Ik heb geen idee hoe ik Iran moet inschatten. Dat geeft een journalist niet graag toe. Je kunt daar van alles over vinden. Maar we weten domweg niet hoe het zit.”