Meer dan honderdduizend demonstranten in Tel Aviv en 130 duizend in het hele land zijn er niet in geslaagd de regering van gedachten te doen veranderen. Evenmin als de zeventien grootste advocatenkantoren van het land. Ook naar de huidige en twee voormalige presidenten van de centrale bank wordt niet geluisterd. Alle drie waarschuwden zij dat de ‘hervormingsplannen’ voor de rechterlijke macht ernstige gevolgen voor de Israëlische economie kunnen hebben. Benjamin Netanyahu en zijn extreemrechtse en ultraorthodoxe bondgenoten lijken immuun voor de smeekbedes van grote sectoren van de maatschappij, van stakende werknemers in de technologiebranche tot de voorzitter van het hooggerechtshof.
Sterker nog, deze week liet minister van Justitie Yariv Levin weten dat het pakket maatregelen om de rechterlijke macht minder onafhankelijk van de politiek te maken, verder gaat dan tot nu toe was aangekondigd. Naast de al bekende voorstellen wil het kabinet de rol van de procureur-generaal verkleinen door die functie in tweeën te splitsen. Ook wil Levin de mogelijkheid beperken voor burgers om overheidsbesluiten bij de rechter aan te vechten. Bovendien wil de regering de zogeheten Basiswetten aanpassen, die tot op zekere hoogte de rol van een in Israël niet-bestaande grondwet vervullen. Zo zou een wet die mensenrechten garandeert een mindere status krijgen en krijgen andere basiswetten juist extra bescherming tegen beslissingen van het hooggerechtshof.
Met pijn in het hart
Kortom, Netanyahu en de zijnen kiezen de vlucht naar voren. Levin wil zijn voorstellen in april aan de Knesset voorleggen, zodat hem niet verweten kan worden dat de nieuwe wetten te snel en zonder de noodzakelijke voorbereiding zijn gepresenteerd. Dit alles lijkt de kans op een frontale botsing met het hooggerechtshof alleen maar te vergroten, zeker nu de opperrechters hun tanden hebben laten zien met hun uitspraak dat de veroordeelde Aryeh Deri onterecht was benoemd. Netanyahu heeft Deri naar eigen zeggen ‘met pijn in het hart’ ontslagen; diens dubbelfunctie op Binnenlandse Zaken en Huisvesting zal nu door twee partijgenoten van de Shasleider vervuld worden. Bibi verzekerde zijn bondgenoot dat zijn ontslag slechts tijdelijk zou zijn. Zodra het hooggerechtshof dankzij de nieuwe wetgeving buitenspel is gezet, zal Deri terugkeren als minister, verzekerde de premier.
Ook binnen de coalitie lopen de spanningen op. Begin deze week boycotten de religieus-zionistische ministers Bezalel Smotrich en Itamar Ben-Gvir de kabinetsvergadering omdat minister van Defensie Yoav Gallant (Likoed) een illegale nederzetting op de Westelijke Jordaanoever had laten ontruimen. Gallant maakt hiermee duidelijk dat hij en niet zijn twee extreemrechtse collega’s op Financiën en Veiligheid de scepter zwaait over de regio die internationaal als ‘bezet gebied’ wordt aangemerkt. Smotrich en Ben-Gvir eisten vervolgens dat ook een illegale bedoeïenennederzetting ontmanteld zou worden: alsof de bedoeïenen gestraft moesten worden voor een besluit van het kabinet waar het tweetal zelf in zit.
Segregatie
Intussen doen ook voorstellen van de regeringsfracties die niet over de rechterlijke macht gaan de wenkbrauwen van veel Israëli’s fronsen. Zo wordt gewerkt aan een maatregel die het gemakkelijker moet maken Arabische parlementariërs uit de Knesset te zetten. Ofir Katz (Likoed) wil dat Knessetleden die bijvoorbeeld de familie van een terrorist bezoeken, uit hun ambt gezet kunnen worden. Op dit moment kan dat alleen wanneer er stevig bewijs is dat een parlementariër daadwerkelijk terreur steunt. Experts denken dat met de nieuwe criteria van Katz in de hand, vrijwel alle Arabische Knessetleden hun zetel permanent zouden kunnen verliezen.
Ook de Asjkenazisch-ultraorthodoxe regeringspartij Verenigd Tora Jodendom zit niet stil. VTJ komt met een voorstel om gedurende 15 procent van de openingstijden van de Israëlische natuurparken, de bezoekers naar geslacht te segregeren. De huidige gemengde praktijk zou discriminerend zijn voor ultraorthodoxe bezoekers van de parken. Avodaleidster Merev Michaeli noemde de plannen ‘nog een stap in de halachische revolutie die Netanyahu’s krankzinnige vrienden promoten’.
Foto: Flash90
Abonneer op het NIW
