Onverschilligen en kwaadwilligen

Er zou eens een jaar voorbijgaan zonder heibel rond 4 en 5 mei. Zonder dat onwetendheid, politiek opportunisme, ranzige humor, kwaadwilligheid en antisemitisme de dodenherdenking en Bevrijdingsdag bezoedelen. Het is ons niet gegeven.

Tot begin van de week dacht ik dat we er dit jaar met wat achterlijke incidenten van af zouden komen. Daar was de montere oproep van NH Nieuws, onderdeel van de regionale omroep voor Noord-Holland, op zo’n hè-jongens-moet-dat-nou-toon: ‘Moeten we op 4 mei blijven herdenken?’ Let wel, 5 mei komt niet ter sprake, dat (bevrijdingspop)festijn stelt de omroep veilig; het is de herinnering aan de oorlog en de Holocaust die ze een relletje waard vinden. Wie de oorlogsdoden niet meer wil herdenken, begrijpt geen snars van vrede en waarom die gevierd moet worden. Dat is iets wat ze bij de regio-omroep niet begrijpen. Daar besmeuren ze de herdenking met de paneldiscussie ‘Moet dit zo blijven, of heeft het z’n langste tijd gehad?’.

Modegril
Er is geen beginnen aan deze gekoesterde ignorantie, de knieval voor de onverschilligen en de sensatiezucht ten koste van oorlogsdoden te duiden. Hoofdredacteur Ib Haarsma moet maar goed in de spiegel kijken en zichzelf afvragen waarom hij zulke hetzerige ‘panelvragen’ de wereld instuurt. Al verwacht ik van zo’n gladderik geen inzicht en erkenning van fouten. Dat slag verwijt ons eerder dat we niet ruimdenkend genoeg zijn om toe te geven dat de Holocaust een modegril van eergisteren is.

Dan speelde nog iets onzindelijks bij het onlineblaadje Metro. Daar repte een freelancer naar aanleiding van de nieuwe film Over mijn beste vriendin Anne Frank van ‘de legende’ Anne Frank, ‘het beroemde Jodinnetje uit de Tweede Wereldoorlog.’ Ach, die legendes toch, die volksverhalen die mensen elkaar maar blijven doorvertellen op 4 en 5 mei, je weet niet eens meer hoe het precies zat. Wie was de Metrodwaas die ‘het Jodinnetje’ uit z’n pen kreeg? Marijn van den Berge, onderwijsassistent en leraar in spe, blijkens zijn Twitterprofiel. Hij heeft inmiddels excuses aangeboden, maar begrijpt hij ook wat hij fout deed? Want de zultkop die ‘de legende van het Jodinnetje’ bedacht, is niet ineens gevuld met historische feiten, historisch besef, inzicht in de herdenkingscultuur, de correcte betekenis van woorden en kennis van taalregisters – dit alles ontbrak bij het componeren van zijn jofele typeringen van Anne Frank. Deze ongekende onbenul staat straks voor de klas. Arme, arme leerlingen van meester Marijn.

Het houdt niet op, het wordt niet minder. Viruswaanzinnigen gingen schuimbekkend aan de haal met het logo van het Comité 4 en 5 mei. Eerst was het mondkapje een Jodenster, nu marcheren de gestoorden met vaandels waarop de vrijheidsstrijd tegen Rutte wordt aangekondigd als verzet in oorlogstijd, met het levensgrote logo van het Comité erop. Want mitigatie en vaccinatie zijn net zo erg als Hitlers oorlog in hun zieke fantasie, Mengele leeft nog en werkt als krasse honderdtienjarige voor het RIVM.

Mataglap
Bij hen kun je denken: ach ja, gekjes. Maar toen ging de politiek onzindelijke Thierry Baudet daar nog eens overheen: ‘Op 5 mei Herdenken we 75 jaar Vrijheid 1945-2020.’ De jongste boodschap van zijn partij. Ook daarin is het fakkellogo gefröbeld. Waar moeten we beginnen? Met hoe Bevrijdingsdag kwaadaardig bezoedeld wordt als dag waarop de vrijheid sneuvelt, volgens de borealen in het parlement? Met het kwaadaardige gelijkstellen van het oorlogsleed en de Holocaust aan de coronapolitiek? Met de malicieuze provocatie van de nog levende Holocaustoverlevenden en de nabestaanden van de uitgemoorden? Met de vileine associatie van Joden bij Baudets verdacht vaak raciaal geobsedeerde agitaties? Vergeefse moeite. Wie kwaad wil, luistert niet.

Negeer hem, klinkt het alom. Maar dat kan niet. Dan normaliseer je dit extremisme, dan geef je het lucht en laat je het woekeren. Juist daarom moet je deze politicus blijven ontmaskeren, degene die mataglap wordt zodra je hem met zijn fascistoïde uitlatingen confronteert. Juist daarom moet je blijven herdenken. Op 4 mei en dankzij partijen als het Forum eigenlijk elke dag.