Tijd voor een nieuwe aanpak

Dit artikel verscheen eerder in NIW 11, 5779/ 2018.
Credit portretfoto Chloé Valdary: Micky Cornelissen.

‘Ik kom uit een atypische christelijke familie,” vertelt Chloé Valdary (25). Bij haar thuis werd sjabbat gehouden, werden Joodse feestdagen als Jom Kippoer en Rosj Hasjana gevierd en was de keuken kosher style, zonder varkensvlees of schaaldieren. “Hierdoor zag ik de wereld van jongs af aan vanuit een Joods perspectief en mijn interesse in het volk en de staat Israël groeide naarmate ik ouder werd.” Valdary groeide op in New Orleans en staat bekend als onvermoeibare pro-Israëlactiviste op Amerikaanse universiteiten. Ze begon de enige pro-Israëlorganisatie op de universiteit van New Orleans en reist de wereld over om jongeren handvatten te geven in de strijd tegen Jodenhaat en anti-Israëlactivisme. Op uitnodiging van de Israëlische ambassade deed ze Nederland aan om te spreken op een bijeenkomst van de jongerenorganisatie van het CIDI.

Valdary begon aan een studie Film aan de Universiteit van New Orleans maar stapte in 2012 over naar Internationale Studies, toen zij het antisemitisme in Europa zag toenemen. Bij die studie startte zij de enige pro-Israëlische studentenvereniging van de universiteit, Allies of Israel. “Alle landen waren vertegenwoordigd, alleen Israël nog niet. We hadden tussen de tien en vijftien leden, aangezien ik al mijn vrienden lid liet worden,” lacht Valdary. Datzelfde jaar sprak zij voor het eerst in het openbaar, no big deal, zegt zij zelf. “Ik had een club opgericht dus daar hoorde het spreken bij.”

En dat spreken was nodig. Volgens Valdary was er op haar universiteit toentertijd geen sprake van systematisch antisemitisme, maar kwam het met vlagen. “In de nasleep van de Gaza-oorlog in 2014 organiseerde de Arabische studentenvereniging evenementen met een antisemitische inslag. Ook werden er BDS-sprekers uitgenodigd op de universiteit.” Hoewel het in New Orleans bleef bij incidenten, geeft Valdary aan dat het elders in Amerika een stuk slechter gesteld is. “Zoals op Columbia University in New York en Berkeley in California, waar echt problemen zijn met hoogleraren en antisemitische uitingen.” Vorige week nog werd het kantoor van een Joodse hoogleraar op Columbia beklad met hakenkruizen.

Zelf kreeg de activiste aan het begin van haar carrière te maken met heftige racistische uitingen vanuit het BDS-kamp. Blogger Richard Silverstein schreef over de Afro-Amerikaanse Valdary dat zij een ‘huisslaaf’ zou zijn ‘met de Israël-lobby als baas’. Daarbij schreef Silverstein over het toen zeventienjarige meisje: “Het is ze eindelijk gelukt een negro zionist te vinden”. Valdary: “Ik zou nu willen zeggen dat het me niets deed, maar dat is niet zo. Het was de eerste keer dat iemand mijn afkomst tegen me gebruikte. Ik kreeg gelukkig ook veel steun, ook via sociale media,” blikt Valdary terug. “Ik denk dat het belangrijk was mee te maken hoe het is op deze manier gediscrimineerd te worden, omdat ik er daardoor mee heb leren omgaan. Zo kan ik anderen leren erop in te spelen. Maar hoe sneu is het dat een man van in de vijftig zich zo afzet tegen een zeventienjarige?”

Popcultuur
Om ongegronde kritiek en zelfs haat te kunnen bestrijden bedacht Valdary na haar afstuderen een nieuwe manier om de relatie tussen jongeren en Israël te verbeteren en elkaar beter te begrijpen, die zij de theory of enchantment noemt, de theorie van bekoring. “Ik had het gevoel dat pro-Israëlorganisaties, waaronder die van mij, niet goed wisten hoe ze jonge mensen van Israël konden laten houden. Ik heb veel onderzoek gedaan en een van de eerste ‘aha’-momenten kwam toen ik mij realiseerde dat wij als organisaties twee belangrijke vragen door elkaar halen. De eerste vraag is hoe we antisemitisme moeten bestrijden, de tweede vraag is hoe je jongeren kan leren te houden van Israël en de Israëli’s.” legt Valdary uit. “Toen ik mij ging afvragen hoe ik mensen kon overhalen lief te hebben in plaats van te haten, ging ik kijken waar deze generatie al van houdt. En dat is popcultuur,” aldus Valdary. “Mensen herkennen zichzelf in bedrijven en popsterren, ze verbinden zich met een persoon of merk. Om meer affiniteit te krijgen met Israël, moeten jongeren zich ook daarmee kunnen identificeren.”

Het tweede deel van Valdary’s theorie is gebaseerd op dichter bij elkaar komen door in gesprek te gaan. “Als we mensen willen bekritiseren, moet dat gebeuren met de intentie die persoon te laten groeien, niet om hem naar beneden te halen. Bijvoorbeeld, als je de Israëlische regering bekritiseert, zou je dat moeten doen omdat je wilt dat de Israëlische bevolking bloeit. Hetzelfde geldt voor de Palestijnse.”

Valdary vindt het belangrijk om mensen die zich afzetten tegen je eigen gedachtengoed of over de schreef gaan met beledigende opmerkingen, uit te nodigen voor een gesprek. “Breek brood samen, drink koffie of een borrel, whatever. Op die manier realiseer je je pas dat je echte mensen tegenover je hebt en geen politiek statement.” Daarmee wil Chloé af van het over en weer smijten met cijfers en feiten wanneer het gaat om het Israëlisch-Palestijnse conflict. “We hoeven het niet op alle punten met elkaar eens te zijn, maar we moeten elkaar wel leren respecteren. We moeten af van die BDS-mentaliteit van ‘jullie tegenover ons’ en focussen op het positieve en dat stimuleren.”

‘Breek brood samen, drink koffie of een borrel, whatever’

Apartheid
Waar Valdary ook graag mee afrekent is de vergelijking tussen Israël en de voormalige apartheid in Zuid-Afrika. “Die vergelijking werd in Amerika vooral in 2014 en 2015 gemaakt, inmiddels niet meer zo vaak. Mijn eigen ervaringen in Zuid-Afrika hebben mij doen inzien dat apartheid een heel specifiek systeem van rassendiscriminatie is, gebaseerd op huidskleur. Ik heb apartheid bestudeerd en het Apartheidsmuseum in Johannesburg bezocht en dat maakt voor mij die vergelijking op zijn minst intellectueel oneerlijk en zelfs een belediging voor de mensen die de apartheid daadwerkelijk hebben meegemaakt. Het is een instrument dat mensen gebruiken om te zeggen dat Joden niet thuishoren op de Westbank, wat ik fascinerend vind, aangezien het jodendom mede is ontstaan in het gebied dat wij nu de Westbank noemen. Dat is hetzelfde als een katholiek persoon vertellen dat hij Rome niet in mag.”

Er is meer actualiteit waar Valdary op inspeelt. Ook bij de kwestie over de IHRA-werkdefinitie van antisemitisme, die vorige week nipt werd aangenomen in de Tweede Kamer, ziet Valdary een parallel met haar theorie. De partijen die tegen stemden zeiden dat voornamelijk te doen omdat de definitie kritiek op Israël onmogelijk zou maken. “Maar kijk naar de intentie: natuurlijk mag je kritisch zijn op Israël, maar als je elk land het recht gunt zich te verdedigen, alleen Israël als Joodse staat niet, waar ben je dan mee bezig?”

‘Zeggen dat Joden niet thuishoren op de Westbank is hetzelfde als een katholiek persoon vertellen dat hij Rome niet in mag’

Imperium
Voor de toekomst heeft Valdary grootse plannen. “Uiteindelijk wil ik een media-imperium opzetten rond de theory of enchantment,” vertelt ze. Binnenkort loopt haar contract bij haar huidige werkgever, het Amerikaanse mediabedrijf Jerusalem U, af en gaat ze zich volledig op die droom richten. “Ik begin binnenkort mijn eigen bedrijf en hoop zo deze methode door te geven aan nog meer studenten en bedrijven.” Ook is Valdary begonnen aan haar eerste boek. “Het schrijven gaat als een speer, ik hoop het zo snel mogelijk uit te kunnen geven.”