Musicus Roger Waters mag dan geen James Brown zijn, Johnny Cash of Bruce Springsteen, laat staan André Hazes, als medeoprichter van de legendarische popgroep Pink Floyd wordt hij wel beschouwd als een van de muzieklegendes van de vorige eeuw. De lp The dark side of the moon uit 1973 is het op twee na bestverkochte album in de geschiedenis, het nummer Another brick in the wall uit 1979 staat in mijn top tien aller tijden. Fundamentele onenigheid over politieke zaken dreef leden van de band al lang geleden uit elkaar, maar solo treedt Waters nog regelmatig op.
Dit voorjaar staat een grootse Europese afscheidstour gepland ter gelegenheid van zijn tachtigste verjaardag, met onder andere drie optredens in de Ziggo Dome in Amsterdam. De ruzie in Pink Floyd is mede ontstaan omdat Waters zijn mondiale bekendheid stelselmatig misbruikte voor het verspreiden van dubieuze politieke en maatschappelijke standpunten. En daar wringt mijn schoen. Hoe ver gaat de vrijheid van een artiest, kunstenaar, schrijver? Die is onbegrensd, zeg ik als journalist, tenzij. Tenzij de artiest discriminatie, racisme of fascisme, dus haat propageert.
Uitverkorenen
Dat heeft Waters volgens de gemeente Frankfurt in zo ernstige mate gedaan dat het stadsbestuur heeft besloten de geplande concerten in mei in de Festhalle te verbieden. Zijn aanhoudende vergelijkingen tussen het racistische apartheidsregime van de vorige eeuw in Zuid-Afrika en de regeringen in Israël, zijn oproep tot een culturele boycot van Israël en daaraan gekoppelde aanzet tot ouderwetse Jodenhaat, maken hem volgens Frankfurt tot ‘een van de grootste antisemieten ter wereld’ die met zijn opvattingen ver voorbij de grens van artistieke vrijheid van de stad gaat.
Ausgerechnet Frankfurt, waar in 1938 in diezelfde Festhalle duizenden Joodse mannen werden bijeengedreven, mishandeld en naar de eerste concentratiekampen gedeporteerd om op een uitzondering na nooit meer terug te keren. De Engelse complotdenker David Icke, die vorig jaar om zijn uitlatingen over Joden en de Holocaust een inreisverbod naar Nederland kreeg, is niet toevallig een fan van de activist Waters. Het past in de mediastrategie van beiden dat ze ontkennen antisemiet te zijn, ze kennen immers ook goede Joden.
Nog even en Nederland heeft de inval van de nazi’s volgens Roger Waters ook over zichzelf afgeroepen
Overigens behoren niet alleen Joden in Israël tot de uitverkorenen op wie Waters zijn haat richt. Zo hebben de Oekraïners en hun president Zelenski de Russische bombardementen volgens de wereldverbeteraar aan zichzelf te wijten. De ambassadeur van de Oekraïne bij de Verenigde Naties reageerde op een online toespraak van Waters voor de VN met: “Wat triest voor de vroegere fans van Waters om te moeten zien hoe hij tegenwoordig pleit voor ‘just a brick in the wall,’ voor de muur van Russische desinformatie en propaganda.” Nog even en Nederland heeft de inval van de nazi’s in 1940 onder Adolf Hitler in de ogen van Roger Waters ook over zichzelf afgeroepen.
Wil ik begin april naar een van zijn concerten, los van de prijs van zo’n 150 euro per kaartje? De vraag stellen, is hem beantwoorden.
Dwaze moeders
Kortom, het is tijd voor acties als in 1978, toen cabaretduo Neerlands Hoop met de voorstelling Bloed aan de paal protesteerde tegen het wereldkampioenschap voetbal in het Argentinië van dictator Jorge Videla en ‘papa’ Jorge Zorreguieta. Tijdens de openingswedstrijd van dat WK spraken mijn collega Henk van Dorp en ik voor Vrij Nederland de ‘dwaze moeders’ op het Plaza de Mayo in Buenos Aires. Elke donderdagmiddag om vier uur demonstreerden zij daar om aandacht te vragen voor hun verdwenen – lees: vermoorde – zusters en broeders, dochters en zonen.
Het is tijd voor acties als in 1989, toen Joodse jongeren via de actiegroep Alle Cohens aan dek op ludieke wijze demonstreerden tegen de opvoering van het toneelstuk Het vuil, de stad en de dood van de Duitser Rainer Werner Fassbinder door leerlingen van de Toneelschool in de Rode Lantaarn in Rotterdam. Helaas ging acteur Jules Croiset zo op in zijn rol van actievoerder dat hij zijn eigen ontvoering in België ensceneerde, waarna een aantal betrokkenen enige weken extra beveiliging nodig had, maar dat terzijde.
Hopelijk realiseren de gemeente Amsterdam en de Ziggo Dome zich alsnog dat een optreden van Waters Mokum-onwaardig is, zodat Frankfurt niet de enige stad is van een reeks dappere steden. Amsterdam, laat je horen! Ik heb al een leus: “Geen Waters bij de Amstel!”
Abonneer op het NIW
