Bendigamos, heet het nieuwe sefardische minjan. Zaterdag vindt de eerste sjoeldienst plaats in Buitenveldert.
We willen een plek creëren waar mensen, vooral jongeren, weer zin krijgen om naar sjoel te gaan. Dat moet volgens ons snel gebeuren om de toekomst van het Portugese jodendom te kunnen waarborgen,” aldus Nachson Rodrigues Pereira. Hij was jarenlang voorzanger bij de PIG en gaf er Joodse les. Hij zegt twaalf jaar lang geprobeerd te hebben om er jongerenactiviteiten op poten te zetten, maar tevergeefs. „Daarom hebben we met een groep van twaalf mensen, voornamelijk PIG-leden, besloten om op deze manier de jongere generaties aan te trekken en op te leiden.” Volgens historicus Bart Wallet – expert op het gebied van Nederlands-Joodse geschiedenis – zou Bendigamos best weleens revolutionair kunnen zijn, omdat er nooit eerder sprake is geweest van een afscheiding binnen de PIG sinds de oprichting in 1639. „De vraag is natuurlijk of het ze gaat lukken om een reguliere minjan te vormen en of ze over vijf jaar nog bestaan. Maar het heeft zeker de potentie.” Van een echte scheuring is nog geen sprake volgens Wallet: „Dat is pas aan de orde als ze het lidmaatschap van de PIG opzeggen of dat de PIG deze mensen uit de gemeente zet. Spannend is het zeker, want het aantal leden, tussen de vier- en zeshonderd, is al niet zo groot.”
Betreurenswaardig
Uri Coronel, de onlangs aangestelde PIG-bestuursvoorzitter, noemt het initiatief van Rodrigues Pereira ‘betreurenswaardig’. „Maar ik kan niemand verbieden om een minjan te vormen en dat zal ik ook niet doen. Wat de grote achterliggende irritatie is snap ik echter werkelijk niet. Ik ben afgelopen maand drie keer naar de Snoge geweest en daar zie ik een dwarsdoorsnede van alle leeftijden. Van de jongeren die onze diensten bezoeken heb ik geen enkel signaal gekregen dat ze bij ons weg zullen gaan.” Libni Beck (23) is een van de jongeren die zich aansluit bij het nieuwe minjan. „De laatste tijd vond ik het bij de PIG niet meer aangenaam,” zegt hij. „Er waren alleen maar oudere mensen en niemand probeerde ons bij de dienst te betrekken. Vroeger mochten kinderen vanaf negen jaar al dingetjes doen, maar dat gebeurde niet meer. Je zat er eigenlijk alleen maar bij,” aldus Beck. „Voor mijn drie broers en mijn vriendin geldt hetzelfde. Toen wij hoorden over Bendigamos dachten we: daar willen we bij horen.” Ook voormalig PIG-secretaris Jacqueline Jacob (57) gaat zich actief inzetten voor het nieuwe minjan. „Mijn zoon, die nooit meer naar sjoel gaat, zei laatst tegen me: ‘Heb jij van Bendigamos gehoord? Ik vind het superleuk en wil daarnaartoe.’ Ik heb hem toen verteld dat ik bij de organisatie betrokken ben. Hij had geen flauw idee,” zegt Jacob. „Ik heb ook een dochter, die zit nu in het leger in Israël. Veel kinderen trekken weg. Als je iets van een Joodse gemeenschap wil overhouden, dan moet je er actief aan werken.”
Leiderschap
De naam ‘Bendigamos’ komt van een bekend Spaans-Portugees Joods lied dat gezongen wordt na de maaltijd en betekent ‘laten we samen zegenen’. De eerste bijeenkomst vindt plaats in het centrum van Haboniem in Buitenveldert. Een anonieme geldschieter betaalt de huur. „De boeken lenen we deels of hebben we gekregen,” vertelt Rodrigues Pereira. „Voor halachische vraagstukken of spiritueel leiderschap hebben we rabbijn Nathan Lopes Cardozo bereid gevonden om ons vanuit Israël te steunen. Als je enthousiaste mensen hebt, gaat de rest vanzelf.” Rodrigues Pereira verwacht zo’n dertig tot vijftig mensen, maar droomt van een uiteindelijk aantal van rond de tachtig. Twee rabbijnen zijn aangetrokken voor de eerste twee bijeenkomsten en Rodriques Pereira zal een deel van de dienst leiden. Wie de rabbijnen zijn kan hij niet zeggen: „Zo gevoelig ligt het nu eenmaal.” Vanaf de zomer worden er ook bar en bat mitswa-lessen aangeboden evenals lezingen en maaltijden. „We zijn een orthodox minjan en Portugese en sefardische Joden zijn onze primaire doelgroep, maar iedereen is natuurlijk welkom.”
Spilpositie
Coronel ziet geen reden om een kijkje te nemen bij het nieuwe minjan. „Ik heb geen behoefte om me daarmee te identificeren. Ze maken geen deel uit van de PIG. Wij zullen zelf nieuwe activiteiten gaan ontplooien. Het is jammer dat het Nachshon bij ons niet is gelukt om jongerenactiviteiten van de grond te krijgen, want hij nam daar een spilpositie in. Binnen het nieuwe College van Parnassiem zal Ephraim Rosenberg de jongerenportefeuille behartigen en hij ontwikkelt samen met anderen plannen om er in de toekomst wel een succes van te maken.” Op de vraag of samenwerking met Bendigamos ooit mogelijk is antwoordt Coronel dat dit niet het geval is, maar, voegt hij er vervolgens aan toe: „zeker weten doe ik dat niet. Ik weet dat ze eens in de veertien dagen een dienst gaan houden, maar voor de rest weet ik niets. Dus ook niet hoe we zouden kunnen samenwerken.” Rodrigues Pereira: „Ik heb het PIG-bestuur gevraagd of we op een of andere manier onder één paraplu kunnen functioneren. Tot nu toe zeggen ze nee en dat moet dan maar zo zijn. Ik wil, en dat is echt ons hoofddoel, ervoor zorgen dat de tradities worden voortgezet, al het andere is bijzaak.”
Abonneer op het NIW
