Bankrassjoel geopend

Foto: Dirk P. H. Spits, DPHOTO

Zondagavond 9 december was het zover: Sjoel Amstelveen nieuwe versie, ook bekend onder zijn bijnaam Bankrassjoel, opende zijn deuren.

 Tijdens de feestelijke opening van de nieuwe sjoel in Amstelveen bracht een aantal sprekers het in herinnering: het heeft nogal wat voeten in de aarde gehad om de voormalige PKNkerk tot synagoge om te toveren. Het was een zware bevalling, om het zo maar te zeggen, met een aanlooptijd van wel tien jaar. Daar was zondagavond niets van te merken. De sfeer was feestelijk en de sjoel was tot aan de spiksplinternieuwe nok toe gevuld.

Wat vooraf ging

 Ooit lag er op de plek van de gloednieuwe synagoge een meertje. Het werd ingepolderd en de wijk die er gebouwd werd ernaar vernoemd: ‘Bankras’. In 1970 werd in de wijk een kerk gebouwd, de ‘Bankraskerk’, huis van onder meer de Samen-op-Weg-kerk en de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). De kerk trok niet meer genoeg bezoekers en op 27 november 2008 besloot de toenmalige raad van de NIHS, de orthodoxe gemeente van Amsterdam, tot de aankoop van de Bankraskerk met als doel het gebouw te verbouwen tot synagoge. Kosten: 2,7 miljoen euro. Al veel eerder was duidelijk dat het noodzakelijk was het gebouw van Sjoel Amstelveen aan de Straat van Messina te vervangen. De sjoel werd te klein en voldeed niet meer aan de eisen van deze tijd. Het was het begin van een reeks rellen rondom de sjoel. Architect Mosje Zwarts, die onder meer voetbalstadions in Alkmaar en Utrecht ontwierp, maakte in opdracht van de NIHS een plan voor een nieuwe synagoge. Zwarts moest via de media vernemen van de aankoop van de Bankraskerk door de NIHS, en dat daarmee de plannen voor nieuwbouw definitief van de baan waren. Hij was ‘not amused’. Opperrabbijn Ralbag dreigde nog even roet in het eten te gooien door in een brief te stellen dat het ombouwen van een voormalige gebedsruimte van een andere religie ‘niet de kedoesja heeft’ om sjoel te worden. En dan was er nog het balkon. Ralbag vond dat de sjoel om halachische redenen een vrouwenbalkon (en een sjabbatlift) moest krijgen, terwijl de oude sjoel een mechietse (afscheiding tussen mannen- en vrouwengedeelte) had. De kosten hiervoor werden geraamd op drie ton. Zonde van het geld en onnodig, vonden tegenstanders. Het balkon werd uiteindelijk afgeblazen. Uit de gelederen van de NIHS werd herhaaldelijk bezwaar opgeworpen tegen de kosten die aan de aankoop en verbouw van de Bankraskerk verbonden waren. Alles bij elkaar zo’n vijf en een half miljoen euro. En dat voor een sjoel die veel van zijn vaste bezoekers is kwijtgeraakt aan de nieuwe, onafhankelijke modern-orthodoxe sjoel AMOS. Het leek tegenstanders (wederom) een gevalletje weggegooid geld om zoveel uit te geven aan een sjoel die waarschijnlijk alleen met de Hoge Feestdagen vol zit, terwijl AMOS uit zijn voegen barst en nauwelijks plaats kan bieden aan de vele bezoekers die het elke sjabbat trekt.

Opening

Dit alles is nu water onder de brug. De Bankrassjoel werd geopend in aanwezigheid van diverse hoogwaardigheidsbekleders, waaronder ook rabbijnen van andere gemeenschappen, zoals chacham Toledano van de Portugees Israëlietische Gemeente en Menno ten Brink van de LJG Amsterdam.

Lees verder in het NIW 12