Bibi’s stoelendans

Nu beoogd premier Benjamin Netanyahu officieel de opdracht heeft gekregen van president Isaac Herzog een regering te vormen, maakt hij haast. Bibi voert gesprekken met zijn beoogde coalitiepartners uit het ultrareligieuze en extreemrechtse kamp. Daarbij valt op dat het tot nu toe meer om de poppetjes gaat dan om de inhoud van het regeringsbeleid. Wie de ego’s van de politici in kwestie kent, zal dat misschien niet verrassen, maar op inhoudelijk moeten toch spijkers met koppen worden geslagen. 

Het was al bekend dat alle partijen van het bondgenootschap – het conservatieve maar in naam nog steeds seculiere Likoed, de ultraorthodoxe partijen Shas en Verenigd Tora Jodendom, en de extremistische religieus-zionisten – de rechterlijke macht op de schop willen. De bedoeling is dat het in rechtse ogen te onafhankelijke hooggerechtshof buitenspel wordt gezet. Om dat te doen, willen Netanyahu en zijn bondgenoten dat de Knesset de opperrechters gaat benoemen. Nog belangrijker is het voorstel dat het hooggerechtshof niet langer door politici aangenomen wetten buiten werking kan stellen omdat ze strijdig zijn met het Israëlische constitutionele recht.

Beknot

Daarnaast bereiden de religieus-zionisten en de ultraorthodoxie een aanval op het seculiere onderwijs voor, dat in hun ogen ‘niet Joods genoeg’ is. Ook moeten de rechten van de lhbt-gemeenschap beknot worden. Een zeer omstreden eis van religieus rechts is een aanpassing van de Wet op de Terugkeer. Niet langer is daarvoor één grootouder voldoende, dat moet één ouder worden. Opnieuw omdat fanatici de huidige oliem niet Joods genoeg vinden. Ten slotte willen de religieuze partijen dat de staat niet langer liberale of conservatieve bekeringen erkent. De voorstellen stuiten op enorme weerstand in de diaspora, met name in de Amerikaans-Joodse gemeenschap. William Daroff, het hoofd van de Conferentie van Voorzitters van Grote Amerikaans-Joodse Organisaties, sprak deze week de vrees uit dat de maatregelen van de religieuze partijen in Israël ‘de basis van het zionisme’ in gevaar brengen. 

De lijst namen voor de ministersposten lijkt door een satirisch weekblad samengesteld

Dan de poppetjes. De lijst namen voor de belangrijkste ministersposten lijkt door een satirisch weekblad samengesteld: de meervoudig veroordeelde Itamar Ben-Gvir is de grootste kanshebber om als minister van Veiligheid de leiding over de gehele Israëlische politiemacht te krijgen. De veroordeelde fraudeur Aryeh Deri (Shas) is de belangrijkste kandidaat op Financiën. En Bezalel Smotrich hoopt nog steeds op Defensie, ondanks het feit dat hij slechts veertien maanden in de IDF diende … op een kantoorbaan. De leiding van het Israëlische leger gruwelt bij de gedachte van een extremist zonder defensie-ervaring als haar hoogste baas. Dus kwam Netanyahu met het voorstel Smotrich Financiën te geven en Deri op Defensie onder te brengen. Dat is zo mogelijk nog vreemder: de overgrote meerderheid van Deri’s kiezers gaat niet in dienst. Bovendien wil Shas liever Financiën, omdat de charedigemeenschap financieel zo afhankelijk is van de staat. Intussen broeit er onrust bij Likoed, omdat partijkopstukken met lede ogen aanzien hoe alle interessante ministersposten naar Bibi’s extremistische bondgenoten gaan.

Een stap achteruit

Het aantal vrouwelijke Knessetleden bedraagt 29 (van in totaal 120) na de verkiezingen van 1 november. Dat is op zich niet slecht voor Israëlische begrippen – Nederland telt 57 vrouwen onder 150 Tweede Kamerleden – maar de verdeling van de vrouwelijke Knessetleden over de fracties is verontrustend. Van die 29 maken er slechts 9 deel uit van de beoogde regeringsfracties in het rechts-religieuze blok. Bij Likoed zitten zes vrouwen op een totaal van 32 parlementariërs, bij de religieus-zionisten zijn dat er drie van de 14. De twee ultraorthodoxe partijen hebben zelfs helemaal geen vrouwen onder hun 18 afgevaardigden. Daarmee zijn Shas en Verenigd Tora Jodendom de enige fracties zonder vrouwen, zelfs het islamistische Ra’am heeft een vrouwelijk fractielid.

Een deze week verschenen foto spreekt boekdelen. Sara Netanyahu ontving de echtgenotes van de partijleiders van het rechts-religieuze bondgenootschap. De kiek zal veel moderne, seculiere Israëlische vrouwen een doorn in het oog zijn. Vooral wanneer wordt bedacht dat Ayala Ben-Gvir (tweede van rechts) het nodig vond met een pistool op haar heup op te komen dagen. Een journalist van Haaretz vroeg zich daarop af hoe gevaarlijk het Waldorf-Astoriahotel in Jeruzalem eigenlijk is.