De vorige minister van Buitenlandse Zaken, Uri Rosenthal, inmiddels weer hoogleraar, blikt terug maar vooral vooruit. „Er is altijd sprake geweest van een evenwichtige benadering jegens Israël en de Palestijnse Autoriteit, ook in mijn tijd.”
Ik heb helemaal niets toe te voegen aan wat al is geschreven in de Nederlandse media over mijn tijd als minister van Buitenlandse Zaken,” zegt Uri Rosenthal (1946) in de lounge van een gloednieuw hotel aan het strand van Tel Aviv. In zijn stem klinkt enige ergernis door, maar zijn woorden blijven vriendelijk, zorgvuldig afgewogen in lange zinnen met een duidelijke kop en staart. Toch zal het ministerschap, dat hem plots zo nadrukkelijk in de internationale schijnwerpers plaatste, regelmatig terugkeren in het gesprek, dat plaatsvindt daags voor het bezoek van premier Rutte aan Israël en de Palestijnse Gebieden. Het doel van Ruttes door diplomatieke incidenten ontsierde bezoek was het aanhalen van de economische betrekkingen met zowel Israël als de Palestijnen. Maar de basis van het daartoe op te richten samenwerkingsforum met Israël legde Rosenthal tijdens zijn ministerschap, waarin hij samen met het CDA en met gedoogpartner PVV een uitgesproken pro-Israëlische koers voer. „Er is altijd sprake geweest van een evenwichtige benadering jegens Israël en de Palestijnse Autoriteit, ook in mijn tijd. Maar ik durf wel te zeggen dat Nederland en Israël op het gebied van wetenschap, technologie en veiligheid zeer gelijkwaardige partners zijn die het nodige aan elkaar kunnen hebben. In de richting van de Palestijnse Autoriteit ligt dat anders en zoekt Nederland het meer in de sfeer van een politieke geste dan naar het delen van ‘cutting edge-technologie’.”
Wassenaarse diplomaten
Rosenthal is voorzichtig. Hij zegt zich niet vanaf de zijlijn te willen mengen in het Midden-Oosten beleid van zijn partijgenoot Rutte, die hij ‘regelmatig spreekt’. Toch zijn het de politieke aardverschuivingen in de regio – tijdens Rosenthals bewind nog optimistisch tot ‘Arabische Lente’ gedoopt – die hem nu naar Israël brengen. Als alumnus en hoogleraar van de Universiteit Leiden hield hij op 26 november in Israël de Cleveringa-lezing. In deze lezing, vernoemd naar de Leidse professor Rudolph Cleveringa die in 1940 openlijke protesteerde tegen het ontslag van zijn Joodse collega’s, behandelt Rosenthal de ontwikkelingen in de Arabische wereld en hun invloed op Israël. Toch weer een thema dat in volle hevigheid speelde tijdens zijn bewindsperiode. Het onderwerp koos hij zelf. „Laat ik helder zijn. We zagen de opstanden in Egypte en Tunesië totaal niet aankomen. Veel van de inzichten in de Arabische wereld kwamen vooral via contacten in het Engels met het establishment, terwijl de echte gebeurtenissen zich in het Arabisch afspeelden in de sociale media.”
Lees verder in NIW 14