De Overgang van Beth Shalom

Per 1 januari gaat Beth Shalom op in zorginstelling Cordaan.  Het NIW blikt vooruit met bestuursvoorzitter Eelco Damen. 

De afgelopen maanden was  het stil rond Beth Shalom. Er werd geen nieuws over de voortgang van het overnameproces naar buiten gebracht.  Achter de schermen waren Cordaan, de banken, de gemeente Amsterdam en de zorgkantoren druk in de weer om de overname van het Joodse zorgcentrum rond te krijgen. En dat had nogal wat voeten in de aarde; niet in de laatste plaats omdat Beth Shalom op het randje van faillissement bungelde. Schulden moesten verdwijnen, het negatief eigen vermogen moest worden aangevuld en de exploitatie moest kloppend worden gemaakt. „Het was een zeer complex traject dat veel tijd heeft gekost,” vertelt Eelco Damen, bestuursvoorzitter van zorginstelling Cordaan, tijdens een telefonisch interview. Over anderhalve week moet zijn instelling de nieuwe eigenaar van Beth Shalom zijn.

Hoe staat het ervoor met de overname?
Goed. Alle noodzakelijke stappen om het faillissement van Beth Shalom te voorkomen, zijn doorlopen, zodat het Joodse zorgcentrum op 1 januari 2014 onderdeel kan worden van Cordaan. Alle handtekening zijn gezet en de ondernemings- en cliëntenraden zijn akkoord. Het is nu wachten op de notaris. Zij zal op 31 december de overname-akte laten passeren.

Wat is de belangrijkste ingreep om het faillissement te voorkomen?

We hebben besloten om de locatie in Amstelveen over te dragen aan de Zonnehuisgroep Amstelland. Uit onze bevindingen – en het due diligence-onderzoek van de externe accountant – bleek dat de locatie in Amstelveen op langere termijn voor ons niet te exploiteren is. Er is maar een beperkt aantal Joodse cliënten dat gebruikmaakt van die locatie, waardoor er te veel leegstand is. En dat terwijl we een stevige huurverplichting hebben. Simpel gezegd: de kosten zijn te hoog en er komt te weinig geld binnen.

Wat betekent deze overdracht voor de huidige Joodse bewoners in Amstelveen?

Voor hen verandert er na 1 januari niks. Ze krijgen gegarandeerd Joodse zorg. Dat hebben we expliciet afgesproken met de Zonnehuisgroep Amstelland. Ze hoeven niet te verhuizen, alles blijft hetzelfde. Tot en met het kosjere eten aan toe.

Stel dat er na 1 januari Joodse patiënten zijn die per se naar de locatie in Amstelveen willen. Kan dat?

Iedereen mag zich melden waar hij wil, ook in Amstelveen. Maar de Zonnehuisgroep Amstelland zal op de langere termijn niet doorgaan met het aanbieden van ouderenzorg met een Joods karakter. Deze zorg wordt afgebouwd. Want, en zo hebben we het ook afgesproken, Beth Shalom in Buitenveldert wordt dé plek voor Joodse zorg. We zullen daarom ook het aanbod in Buitenveldert verbreden en ontwikkelen voor verschillende groepen cliënten, van lichtere tot zwaardere zorg.

Een van de voorwaarden die u zelf stelde voor de overname was dat Beth Shalom per 1 januari 2014 schuldenvrij moet zijn en kostenneutraal (zonder verlies) moet opereren. Gaat dat lukken?

Ja, dat lijkt te lukken. We hebben daar echt veel werk voor moeten verzetten. Ten eerste zijn er financiële toezeggingen gedaan van 4,5 miljoen euro door verschillende Joodse organisaties, de Joodse Invalide voor 3,5 miljoen euro, Maror voor 500.000 euro en Niisa zal een schuld kwijtschelden van 150.000 euro. Zij zorgen er met hun bijdragen voor dat het negatieve vermogen en het exploitatietekort in 2013 wordt aangevuld en dat er een buffer gerealiseerd kan worden.

Ook hebben we afspraken kunnen maken met de zorgkantoren Achmea en Zorg en Zekerheid dat de overproductie in 2013 wordt vergoed. Het afgelopen jaar hebben we namelijk meer zorg geleverd dan was afgesproken; dat verlies moesten we oorspronkelijk zelf opvangen. We hebben ook meteen voor 2014 goede afspraken met de zorgkantoren gemaakt over de financiering van de zorg. Dit moet als basis dienen voor een gezonde exploitatie. Een van de gevolgen daarvan is dat we de afgelopen maanden een reorganisatie hebben moeten doorvoeren bij Beth Shalom. De omvang van het personeelsbestand van het zorgcentrum was gewoon te groot voor het aantal cliënten van Beth Shalom.

Wat houdt de reorganisatie in?

We hebben afscheid moeten nemen van vier werknemers en van enkele arbeidskrachten met tijdelijke contracten. Daar zitten geen gedwongen ontslagen bij. Daarnaast hebben we de externe contracten voor verschillende behandelfuncties beëindigd. Dat scheelt ons 600.000 euro per jaar. Vanuit Cordaan kunnen we die behandelfuncties voor minder dan de helft leveren.

In juni maakte u al bekend dat er per 1 januari een nieuwe bestuurder komt en dat de Raad van Toezicht van Beth Shalom wordt opgeheven. Hoe verloopt deze overgang? En wie wordt na de overname de nieuwe baas van Beth Shalom?

In januari gaan we een afscheid organiseren voor de Raad van Toezicht. We willen zorgen dat alles netjes wordt afgerond. En Trudy Prins neemt deze week afscheid. Zij wordt per 1 januari bestuurder bij Rijnhoven, een zorginstelling voor ouderen in West-Utrecht. Sinds 1 december is Albert Oomen, een van de zorgdirecteuren binnen Cordaan, verantwoordelijk voor Beth Shalom Buitenveldert. Nico Groen van de Zonnehuisgroep Amstelland wordt dat voor de locatie in Amstelveen. Albert Oomen loopt nu drie dagen per week mee, zodat hij goed weet wat er speelt op de vloer. Na de overname gaan we op zoek naar een nieuwe manager voor Buitenveldert. Tot die tijd zal Oomen naast zijn directeurschap fungeren als locatiemanager.

Hoe staat het met de door u aangekondigde instelling van een adviescommissie die de Joodse identiteit van Beth Shalom moet gaan waarborgen?

Vorige week is de Raad van Advies geïnstalleerd, met Joop Krant als voorzitter. De andere commissieleden zijn Uri Coronel, rabbijn Menachem Sebbag, Karien Anstadt en David Kornmehl. Zij moeten het management van Cordaan gaan adviseren op alle aspecten van de Joodse identiteit, van kosjere voeding tot rituele gebruiken tot beveiliging. Hun eerste inhoudelijke advies komt begin 2014.

U sprak eerder over de wenselijkheid van ‘het vernieuwen van de Joodse identiteit’. Kunt u inmiddels concreet aangeven wat u daarmee bedoelt?

De meest concrete vernieuwing op dit moment is dat het zorgaanbod en de Joodse identiteit die daarmee gepaard gaat binnen de financiële kaders moet passen. Verder kan ik er nog niks over zeggen. De kosjere maaltijden blijven, maar hoe we dat precies gaan doen – met kosjere catering of een complete kosjere keuken – weet ik nog niet. Het komende jaar gaan we onderzoeken wat gewenste vernieuwingen kunnen zijn. Wat betreft de mogelijkheid van het doen van giften of donaties aan Beth Shalom, zullen we in januari een aparte stichting oprichten, zodat bijdragen aan het Joodse zorgcentrum op de juiste plek terecht komen.

Wat gaan de bewoners en hun familie in Buitenveldert concreet merken van de overname?

Helemaal niks. Behalve dan dat de onzekerheid weg is. Beth Shalom is en blijft een veilige plek voor Joodse ouderen. In de nieuwe constructie zal de locatie in Buitenveldert ruimte bieden aan 121 bewoners.

Het gebouw aan de Kastelenstraat is redelijk verouderd. Heeft Cordaan plannen om te renoveren?

Ja, we willen het gebouw zeker gaan opknappen. Hoe en wanneer, dat onderzoeken we nu. Sommige ruimtes zullen we gaan aanpassen. Op dit moment zijn er gewoon te veel kantoor- en algemene ruimtes. Sommige worden zelfs gebruikt  als opslagplek. Dat moet veranderen. Daarvoor in de plaats kunnen we meer cliëntenkamers creëren, zodat wij bijvoorbeeld ook cliënten van het Sinai Centrum kunnen onderbrengen. Zo zullen we op optimale wijze de Joodse ouderenzorg ook voor de toekomst  garanderen.