Afgelopen week interviewde ik trainer-coach Guus Hiddink voor het sportblad Helden over BLM, Black Lives Matter, mede omdat hij al vele jaren over de wereld reist en leeft met zijn zwarte vrouw. Op het moment dat ik deze zin schrijf, denk ik meteen: waarom begin ik daarover? Hiddink staat symbool voor al die voetbaltrainers die niet denken in kleur. Sportcoaches werken met alle soorten en maten, om het zo uit te drukken. Voetbal staat symbool voor een wereld waarin kleur, afkomst en geloof geen rol spelen. Denk en hoop je.
Mede daarom was het schrikken toen ik las wat American football-ster DeSean Jackson van de Philadelphia Eagles, winnaar van de Super Bowl in 2018, zei over Joden en Hitler. “De witte Jood weet dat de zwarten de echte kinderen van Israël zijn. Om dit Amerikaans geheim in stand te houden chanteren de Joden Amerika. Daarom zullen de witte inwoners van Amerika in doodsangst leven nu wij weten dat ze al die tijd de ware kinderen van Israël hebben mishandeld, gediscrimineerd en gelyncht. Kortom: Hitler had gelijk.” Diverse beroemde sportsterren en rappers steunden Jackson met vergelijkbaar antisemitisme. Pas toen hij openlijk steun kreeg van een van de grootste antisemieten en homohaters van Amerika en voorman van de extremistische Nation of Islam, Louis Farrakhan, schrok de footballvedette, of deed alsof en bood excuus aan.
De vraag blijft wat Amerikaanse topsporters en voorbeelden voor de jeugd beweegt tot het verspreiden van rabiaat antisemitische gedachten. Zouden ze echt niet weten dat juist Joden hebben ervaren wat discriminatie is, uitmondend in de moord op zes miljoen? Alleen omdat ze Jood waren? De voormalige voorzitter van de Philadelphia Eagles, de club van Jackson, reageerde adequaat: “Als een witte speler had gezegd over een Afro-Amerikaan wat Jackson zegt over Joden, zou hij meteen zijn ontslagen.” Wat is het toch dat ‘wij Joden’ altijd weer de schuld van alles krijgen, dat mijn kleindochter van zeven begin dit jaar serieus aan haar moeders vroeg: “Waarom hebben mensen een hekel aan Joden?” Zo’n vraag snijdt door je hart.
Moslim Abdul-Jabbar ziet parallellen tussen de antisemitische uitlatingen van sportvedettes en de nazisympathieën van de Ku Klux Klan
Schouderophalen
Gelukkig was er een andere ster die enige hoop verschaft, de precies een week voor Johan Cruijff in 1947 geboren basketballer Kareem Abdul-Jabbar. Even wat cijfers om zijn grootheid aan te tonen: Abdul-Jabbar won met zijn club Los Angeles Lakers tussen 1971 en 1988 zes keer het NBA-kampioenschap, werd zes keer uitgeroepen tot beste speler en behoort tot de top vijf van beste basketballers ooit. Hij trok in zijn wekelijkse column in de Hollywood Reporter fel van leer: “Antisemitische tweets en posts op sociale media van beroemdheden als DeSean Jackson, voormalig NBA-speler Stephen Jackson en rapper Ice Cube zijn een zeer slecht voorteken voor de toekomst van de Black Lives Matter-beweging – net zo verachtelijk als het totale gebrek aan massale afkeuring van hun tweets. Ik had een veel grotere publieke verontwaardiging verwacht, zeker van mensen die altijd klaar staan om elke vorm van racisme te veroordelen. Jackson en Ice Cube hadden moeten worden veroordeeld door iedereen met het denkvermogen van een beginnende middelbare scholier, maar wat we zagen was niet meer dan een schouderophalen en ook nog eens steun van de antisemiet Louis Farrakhan.” Overigens kreeg de voormalige vedette van de Lakers steun van een andere basketbalgrootheid, Charles Barkley, winnaar van Olympisch goud in 1992 en 1996, die zei: “Ik zal antisemitisme nooit accepteren en ben zeer teleurgesteld dat anderen via hun mediaplatforms haat bestrijden met nog meer haat.”
Abdul-Jabbar ziet parallellen tussen de antisemitische uitlatingen van de genoemde sterren en de nazisympathieën van de racisten van de Ku Klux Klan en spreekt in dit verband over “hypocrieten die zich inzetten tegen discriminatie en niet aarzelen zelf net zo hard te discrimineren. Beroemdheden moeten hun verantwoordelijkheid nemen, de juiste woorden kiezen en geen voorbeeld van destructiviteit zijn. Als we ons druk maken over onrecht, laten we dan ook verontwaardigd zijn over onrecht tegen Joden.” Kareem Abdul-Jabbar werd geboren als Ferdinand Lewis Alcindor en bekeerde zich in 1970 tot de islam. Een wereldberoemde moslim die in 2020 het meest uitgesproken Joden verdedigt: er is hoop.