Domoor

De filosofen hebben de wereld slechts verschillend geïnterpreteerd; het komt erop aan haar te veranderen.’ Volgens Karl Marx moesten filosofen meevechten met onderdrukte medemensen voor maatschappijverandering. Hoe dat uitpakte, hebben we geweten. Marx’ aanhangers moordden een maximum aan medemensen uit, zo’n 150 miljoen, met Mao als kampioen. Ooit was filosoof Hans Achterhuis aanhanger van deze Mao. In 2011 tot Denker des Vaderlands uitgeroepen, reed Achterhuis sowieso een ererondje langs alle moorddadige denkers en modieuze kletskoek van de twintigste eeuw. Hij promoveerde op de existentialist Camus uit de jaren vijftig, schakelde in de jaren zestig naar Mao en Che Guevara, om via welzijnswerk, milieu en verzet tegen neoconservatieven uit te komen bij Occupy en de asielzoekers. Blijkens een recent interview in Trouw zijn nu de Joden aan de beurt.

Zo besteedde het voormalig verzetsblad op 8 april aandacht aan de Joodse herdenkingsdag voor zes miljoen vermoorde Joden: “Hoe vreselijk het verhaal van de Joden ook was, toch was het in zekere zin een zegen dat ze verspreid werden in de diaspora. Ze hadden geen macht, en daarmee ook geen mogelijkheid om religieus gemotiveerd geweld uit te oefenen. En je ziet ook hoe het mis kan gaan als die macht er wel is, in de staat Israël.” Ofwel: zet die Joden niet bij elkaar, want dan gaat hun geloof over in geweld – het thema van Achterhuis’ meest recente boek Geloof in geweld.

Zijn beste vrienden
Tsja. Geloof leidt tot geweld – doe nog eens een open deur, dokter. De mof zette Gott mit uns op de koppelriem, en de huidige jihadisten prediken op hun groene vlag dat hun god groter is dan die van de rest. Maar als Joden enkel met een bontmuts op aan een muur staan, zijn het meteen religieus geïnspireerde geweldplegers. Aldus Achterhuis. Kijk, filosofen moeten ideeën ontwikkelen, zoals de boer zijn radijsjes bewatert. Alleen zou Achterhuis’ bittere redenering strafbaar kunnen zijn. Wie ervan uitgaat dat Joden, eenmaal samen, onvermijdelijk gewelddadig worden, discrimineert hen als groep. Strafbaar volgens art. 137c Wetboek van Strafrecht. Was ik mevrouw Flesschendrager te Buitenveldert, die zo de schuld krijgt van het hele Midden-Oostenconflict, dan zou ik Achterhuis aanklagen wegens smaad (art. 261 Sr.).

Ja, macht corrumpeert in grote groepen. Zoals bij elke ideologie of geloof. Dat is domme filosofie van ‘dank je de koekoek’. Had de voormalige Maomeeloper Achterhuis zelf kunnen bedenken. Maar nee, hij verwijt liever de Joden hun vermaledijde Israël. Uitgerekend op de dag dat daar die miljoenenmoord gememoreerd wordt. Maar goed dan, Achterhuis, dat die Duitsers hun dodenkampen over heel Duitsland en Polen spreidden. Je moet er niet aan denken wat er was gebeurd als die allemaal op één plek hadden gelegen.

In zijn reactie aan The Times of Israel maakt Achterhuis het enkel erger. “Uiteraard heeft het Joodse volk recht op zelfbeschikking.” Nou, dank u wel, dokter. Maar als hij verwijst naar ‘de Joodse vrouw’ Hannah Arendt als lievelingsdenker en zijn ‘vele Joodse vrienden’, klinkt hij toch als de klassieke antisemiet met Joden onder zijn beste vrienden.

Vermomde Jodenhaat
Achterhuis rommelde wel vaker op die rand. Tien jaar terug, in De utopie van de vrije markt, gaf hij de Amerikaanse bankbaas Alan Greenspan en diens goeroe, de romanschrijfster Ayn Rand, beiden Joods, de schuld van de financiële crisis. En negen jaar geleden betoogde hij in, alweer, Trouw dat “Israël een normaal land moet worden. Daarvoor is het nodig de begrippen antisemitisme, antizionisme, en kritiek op Israël uit elkaar te halen.” Tsja. Het probleem is dat Israël nooit normaal zal worden zolang abnormale buren alle Joden daar willen afmaken. En dat antizionisme in feite antisemitisme blijft, zolang de antizionist discrimineert door alleen Joden dat nationalisme (want zionisme is gewoon Joods nationalisme) te ontzeggen. Joden mogen immers niet trots zijn op Israël. Joden mogen niks. Antizionisme is simpelweg vermomde Jodenhaat.

En daarom had Marx hierboven ongelijk. Een filosoof is niet verplicht het op te nemen voor onderdrukten. Maar als hij het doet, moeten het wel de echte onderdrukten zijn – zoals, na Shoa en zeven keer oorlog, de Joden van Israël. Niet de goedbetaalde buren. Dat ziet Achterhuis niet in zijn huiskamerwijsheid. Waarover een andere politieke filosoof zijn protagonist Faust laat zeggen: “Nu heb ik dan filosofie, rechten en artsenij, / en ach helaas, ook nog theologie terdege beoefend, / nacht en dag. Daar sta ik nu, ik arme dwaas / Zo wijs als in ’t begin helaas.” En daarom is de Denker een domoor. Goed geformuleerd, Goethe.