Woensdagmiddag moest Saleh A., de man die de ruiten van HaCarmel inbeukte, voor de rechter verschijnen. Een verslag.
Bizar. De 29-jarige Saleh A. blijft de komende maanden gewoon op vrije voeten. De rechter besloot woensdagmiddag dat er nader onderzoek nodig is naar de geestelijke gesteldheid van de man die bij HaCarmel de ramen aan diggelen sloeg. En dat onderzoek mag hij in vrijheid afwachten. Dat A. ze niet allemaal op een rijtje heeft, werd tijdens de rechtszitting snel duidelijk. Zo kwam uit het reclasseringsrapport naar voren dat hij ervan is overtuigd dat de Israëlische geheime dienst hem achtervolgt: “De Mossad is overal,” verklaarde hij met behulp van een tolk. Uit dat rapport kwamen nog gevaarlijker uitspraken van A. naar voren. Zo verklaarde hij tegen de reclassering dat hij een “vulkaan is die op uitbarsten staat,” en dat hij veel woede in zich heeft. Toen de rechter om uitleg vroeg, antwoordde Saleh A.: “Al mijn woede komt door Israël.” In de periode tussen het vergrijp en de zitting, heeft A. twee keer uitgebreid met de reclassering gesproken. Die kon geen duidelijke inschatting maken van de man en adviseerde daarom hem te laten onderzoeken door een psycholoog en psychiater. Wel kwam uit het rapport naar voren dat de man zijn daden graag goedpraat en dat dit de kans op herhaling velen malen groter maakt.
Zwaaien met de koran
Als de rechter vraagt of meneer niet nogmaals de fout in zal gaan, trekt Saleh A. een koran uit zijn zak en begint ermee te zwaaien. Uit de vertaling van de tolk kan de zaal opmaken dat A. “het nóóit meer zal doen.” Dat klinkt natuurlijk veelbelovend, maar doet eerder denken aan een driejarig kind dat belooft nooit meer zijn broertje te slaan. Ook spreekt hij zichzelf tegen: tegenover de reclassering verklaarde hij dat de aanval op HaCarmel slechts “de eerste stap” was. Wat hij daarmee precies bedoelt, wil A. niet nader uitleggen. Het wil maar niet lukken duidelijk antwoord te krijgen op de vragen die rechter Eric Diepraam hem stelt. De verdachte gebruikt elke spreekruimte om zijn eigen overtuigingen te verkondigen. Zo zou zijn rechtszaak er volgens A. voor moeten zorgen dat men zich gaat buigen over “de gehele Palestijnse zaak.” Met zijn daad wil hij “een boodschap overbrengen.” De in Damascus geboren man wil overigens graag terugkeren naar “zijn” land, waarmee hij “Palestina” bedoelt. Met ons land heeft hij blijkbaar geen binding, want: “Ik kwam naar Nederland voor papieren.” De zitting werd twee keer geschorst en zelfs doorgewinterde rechtbankjournalisten als Saskia Belleman van De Telegraaf vonden het een rommelige gang van zaken. Aan het gedrag van de verdachte was in ieder geval geen touw vast te knopen.
Sowieso in hoger beroep
De rechters besluiten uiteindelijk dat er verder onderzoek nodig is naar de geestelijke gesteldheid van de man. Zo’n onderzoek duurt minimaal vier maanden en die mag A. in vrijheid afwachten op voorwaarde dat hij ‘netjes’ meewerkt aan het onderzoek. A. mag niet in de buurt komen van restaurant HaCarmel of de Kastelenstraat, de straat waarin zich veel Joodse middenstand bevindt. Eerder al diende Loonstein, de advocaat van de familie Baron, eigenaar van HaCarmel, een verzoek in tot een zogeheten Artikel 12-procedure. Hij vraagt daarmee te laten onderzoeken of de verdachte kan worden vervolgd voor actie met een terroristisch oogmerk. Deze procedure kan wel acht tot negen maanden kan gaan duren. Dat het OM waarschijnlijk zelf ook is gaan twijfelen aan de magere tenlastelegging van A. (vernieling en inbraak) werd duidelijk toen de Officier van Justitie liet weten dat het Openbaar Ministerie “bij welk vonnis dan ook” in hoger beroep zal gaan, waarna die tenlastelegging opnieuw bekeken kan worden. Er komt dus sowieso een tweede zitting en waarschijnlijk ook een derde waarin A. de tenlastelegging zal krijgen waarvan velen vinden dat hij die verdient.