34 partijen doen op 22 januari mee aan de verkiezingen, maar er is slechts een handvol dat werkelijk de dienst uitmaakt. De strijd zal gaan tussen het rechtse blok en het centrum-linkse blok.
Op 22 januari wordt de 19e Knesset gekozen en daarna kan de 33e regering worden geformeerd. De verkiezingen werden vervroegd omdat Netanyahu meende dat zijn regering de begroting voor het fiscale jaar 2013 niet door de Knesset zou krijgen. De regering-Netanyahu, die begon op 31 maart 2009, was betrekkelijk stabiel. Netanyahu’s populariteit had geen grote dips, maar wel lastige momenten. Hij steunde voor het eerst openlijk een Palestijnse staat, in een toespraak uit 2009, maar dat kostte hem geen steun. In november 2009 kondigde hij een beperkte bouwstop voor tien maanden af in de nederzettingen (maar niet in Oost-Jeruzalem), wat niet tot een doorbraak leidde in het vredesproces. In mei 2010 volgde het incident met de Mavi Marmara, waarna de relaties met Turkije snel verslechterden. Begin 2011 redde Ehoed Barak Netanyahu’s coalitie met een nieuwe partij die Netanyahu’s meerderheid in de Knesset hielp te handhaven. In de zomer van 2011 waren er de massale sociale protesten tegen de hoge kosten van levensonderhoud van miljoenen Israëli’s. Er werd op daadkrachtige wijze een commissie benoemd en alles bleef bij het oude; het ongenoegen werd tijdelijk gecamoufleerd door de vrijlating, in oktober 2011, van Gilad Shalit. In november 2012 had Netanyahu met Pillar of Defense ‘zijn’ eerste militaire operatie als premier, waarbij over winnaar en verliezer wordt doorgediscussieerd tot aan de volgende schermutselingen. En op de valreep raakte zijn minister van Buitenlandse Zaken, Lieberman, in de problemen, waardoor hij moest aftreden. Netanyahu geldt als een premier zonder veel ideologische bagage, maar hij maakt een solide indruk en lijkt op weg naar zijn derde termijn.
Manoeuvreren
In de Israëlische politiek gaat het vaak niet over ideeën, maar over ambitieuze individuen die onvermoeibaar manoeuvreren om zelf in een gunstige positie terecht te komen. Desnoods richten ze hun eigen partij op, die bij gebrek aan ideologische rechtvaardiging geen lang leven beschoren is. Ehoed Barak stichtte in januari 2011 zijn partij Onafhankelijkheid, maar hij verliet recentelijk de politiek en zijn geesteskind neemt niet eens meer deel aan de verkiezingen; Livni’s nieuwe partij, Hatnuah, zal na deze verkiezingen volgens insiders weer in het niet verdwijnen. Politiek is in Jeruzalem een hard en opportunistisch spel; een journalist schreef over ‘het van haaien vergeven water van de Israëlische politiek’. Het hele land rukte sinds 2000 op naar rechts, maar volgens columnist David Horowitz is rechts ‘zélf extreem-rechts geworden’ en zijn de kiezers nauwelijks opgeschoven. Netanyahu’s alliantie met Yisrael Beiteinu is matig succesvol en links meent dat de strijd nog niet is gestreden. Recentelijk maakt de jonge politieke upstart, Naftali Bennett, avances naar Netanyahu. In het centrum-linkse blok zoekt men steun bij elkaar, maar twee krachtige vrouwen, Shelly Yacimovich van de Arbeid en Livni van Hatnuah, gunnen elkaar niet de leiding over een eventueel niet door Netanyahu geleid kabinet.
De strijd om de macht gaat tussen twee blokken, een centrum-links blok met Kadima, Hatnuah, Yesh Atid en de Arbeid, en een rechts blok met Likoed, Yisrael Beiteinu, United Torah Judaism en Shas. Sinds kort is er een nieuwe machtsfactor, de snel populair geworden partij Habayit HayEhoedi (Het Joodse Huis) van hightech miljonair Naftali Bennett. Traditionele Joden stemmen doorgaans op Likoed-Beiteinu, orthodoxen op Bennett. Dertig procent zou nog geen keuze hebben gemaakt; de meeste onbesliste kiezers stemmen centrum-links.
Abonneer op het NIW
