Gammele gammele

Voor het eerst sinds een tijdje weer eens naar sjoel geweest. De kinderen van Talmoed Tora, het zondagochtendonderwijs van de LJG, zouden participeren, dus ik moest wel. Keurig alles klaargelegd: talliet, sidoer en keppel. Dus we vertrokken zonder deze onontbeerlijke artikelen, omdat dat nou eenmaal de normale gang der zaken is. David, mijn jongste, bracht ik naar zijn lokaaltje; die zou pas bij het uitnemen van de Tora met zijn klasje aan de dienst gaan deelnemen. “Papa, waar is mijn pauzehapje?” Vergeten, huilde ik. “Dat is niet de eerste keer,” sprak zijn juf. Ik zei dat ik me dat realiseerde en sloeg mezelf voor het voorhoofd. “Papa’s mogen zichzelf geen pijn doen!”

Mitswe
Afijn, beschaamd strompelde ik het lokaaltje uit en de sjoelzaal in – nadat ik uiteraard van de hartelijke gastvrouw een talliet, een tenach en een sidoer had mogen lenen. Daar zat ik dan onder mijn geleende lap en deed dapper mee. Dan hoop ik maar dat niemand me ziet, stel je voor dat je een mitswe krijgt, een taakje tijdens de dienst. Mijn faalangst steekt dan altijd de kop op. Maar jawel hoor, vanuit mijn waterige ooghoek zag ik een man mijn kant opkomen, Jullie kennen hem wel, hij schrijft ook voor dit blad zo eens per maand. Zijn vader ook trouwens.

Dus ik staar strak voor me uit, want dan gaat het vanzelf over, maar neen: ik word aangesproken of ik de ‘peticha gammele gammele’ wil doen. Hij zei natuurlijk niet echt ‘gammele gammele’ maar wat anders maar ik verstond het niet goed, dus ik vroeg wat dat was. “Kastje open, kastje dicht,” zei hij. Oké, zelfs ik, schlemiel der schlemielen, zou dat moeten kunnen. Ongetwijfeld zou de talliet van mijn schouders glijden, zou ik daarover struikelen en dan plat op mijn grote hoofd landen vlak voor het kastje … ik bedoel de aron hakodesj, de ark.

Alsof het Jom Kipoer was! Ik stelde nog voor mijn dochter Roos, onlangs bat mitswa geworden, deze taak te laten verrichten. Maar helaas, ik mocht het doen. Helaas zeg ik, maar het is natuurlijk een enorme eer.

Meisje
Dus ik bladerde met mijn zweterige klauwtjes door de sidoer om te kijken wanneer ik aan de beurt was. Oei. Er waren wel drie open-en-dichtmomentjes. Dan maar voorbereiden op alle drie. Eerst kwamen nog de kindjes van Joodse les binnen. Ik ben dan een weekhartig meisje van dertien met een ontregelde hormoonbalans, zo ontroerd zit ik te kijken naar al die kleine aapjes. Echt hoor. Sommigen van hen mochten helpen de torarol weer mooi aan te kleden. De vaders en moeders die werden opgeroepen om uit de Tora te lezen, namen veelal hun nabestaanden op de arm. Mooi!

De kindjes gingen na de Toralezing weer terug en nog steeds had ik mijn taak niet verricht. Uiteindelijk bleek het te gaan om het openen van de aron bij het gebed Nederland-Israël. Het ging helemaal goed, ik stond daar met mijn hand op mijn hart en niks ging mis. Ik struikelde niet, het gordijn ging niet stuk en ik vergat ook niet de rollen respect te betonen zoals het hoort. Zo knap van mij! Kastje open, kastje dicht