Bij het Joods Historisch Museum zijn extra veiligheidspalen rond het gebouw geplaatst. Foto: Ronald Olsthoorn
De bloedbaden in Parijs zorgen voor bange, boze en strijdvaardige reacties binnen Joods Nederland. Hoe om te gaan met de dreiging van moslimterrorisme binnen onze grenzen? „De overheid staat achter ons, dat was in de oorlog niet het geval.”
Er zijn maatregelen genomen,” sprak minister-president Rutte cryptisch, enkele uren nadat in Parijs de aanslag op de Charlie Hebdo– redactie had plaatsgevonden. Wat die veiligheidsmaatregelen in Nederland inhouden, kon hij in verband met diezelfde veiligheid niet zeggen. Twee dagen later, toen ook in een kosjere supermarkt een gijzeling had plaatsgevonden met vier dodelijke slachtoffers tot gevolg, zat de schrik er helemaal in, zeker in Joods Nederland.
Moeten wij ons nog meer zorgen maken dan we al deden, vroeg menigeen zich af. Is er ook hier een verhoogde terreurdreiging? „Het dreigingsniveau van de AIVD staat al twee jaar op ‘substantieel’, de op een na hoogste schaal. Dat blijft zo, maar er is wel sprake van een directe operationele opschaling, zowel door de overheid als door ons,” zegt voorzitter Dennis Mok van Stichting Bij Leven en Welzijn (BLEW), adviesorgaan ter bescherming van de Joodse gemeenschap. „Dat betekent dat er een verhoogde alertheid is en inzet van extra middelen. Hoewel er geen concrete aanleiding of informatie is, bestaat op korte termijn altijd risico op ‘copy cats’.” Wat die extra middelen precies inhouden kan ook Mok niet prijsgeven. Bij het Joods Historisch Museum in Amsterdam zijn extra veiligheidspalen rond het gebouw geplaatst, maar die maatregel was al eerder gepland.
Veeg teken
In Parijs was men direct na de gijzeling in de kosjere supermarkt Hyper Cacher rigoureuzer: in synagoges in de hele stad vonden geen vrijdagavonddiensten plaats. Het was voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog dat er geen sjabbatdiensten in Parijs werden gehouden. Een verstandige keuze, of een knieval voor de terroristen? Dennis Mok: „Vanuit veiligheidsstandpunt heb ik daar begrip voor. Het risico was te groot. Natuurlijk hebben mensen behoefte om samen te komen na zo’n gebeurtenis, om troost te vinden. Maar beter niet precies op dat moment. Ik kan me voorstellen dat je op zo’n moment de deur dichthoudt. Als je dat structureel gaat doen, hebben de terroristen gewonnen. Maar daar is geen sprake van.”
Opperrabbijn Binyomin Jacobs van het IPOR: „Ik zou mensen oproepen om juist naar sjoel te gaan, en niet terug te deinzen voor terreur. Natuurlijk is er dreiging, maar in principe is die er altijd.”
Ron van der Wieken, voorzitter van het Nederlands Verbond voor Progressief Jodendom (NVPJ) en woordvoerder van BLEW is het daarmee eens: „Het Joodse leven moet gewoon doorgaan, dreiging of niet. Je moet natuurlijk niet met levens gaan spelen, maar ik zou alles op alles zetten om gewoon sjabbat te vieren. Anders krijgen de extremisten hun zin en dat gun ik ze geenszins.” Esther Voet, directeur van het CIDI: „Ik begrijp het vanuit de synagoges wel. Veiligheid voor alles. Maar het is een veeg teken, waarvan ik, net als iedereen, enorm geschrokken ben. Dan denk je, waar gaat dit heen? ‘May G’d have mercy on Europe,’ heb ik meteen getwitterd.”
Nog zo’n veeg teken was dat een eerder geplande solidariteitsbijeenkomst met Israël, een particulier initiatief dat zondag 11 januari op de Dam zou plaatsvinden, werd afgelast. Ron van der Wieken: „Opmerkelijk, als je bedenkt dat de donderdag ervoor nog 18 duizend mensen op diezelfde plek stonden te protesteren. Waarom kan dan een handvol mensen die zich solidair met Israël tonen niet beveiligd worden? Dat is onbegrijpelijk.” „Het was een duidelijke beslissing vanuit de organisatie van de demonstratie,” laat een woordvoerder van de gemeente Amsterdam weten.
Lees verder in NIW 14
Abonneer op het NIW
