Ronit Palache, Ontroerende onzin, uitgeverij Prometheus, € 19,95
125 interviews uit de NIW-rubriek Mensch van Ronit Palache is gebundeld. Afgelopen week verscheen Ontroerende onzin. Ronit vertelt hoe en waarom het boek tot stand kwam.
“Waarom het boek Ontroerende onzin heet? Harry Goldsteen, een van de geinterviewden voor ‘Mensch’, bracht me op deze titel. Hij zei: ‘Joods bleef ik. Je kunt er niet voor kiezen, je blijft het altijd. Die onzin van het jodendom emotioneert me zeer.’
Zoals ik in mijn inleiding beschrijf, illustreren zijn woorden een ambivalentie die in de meeste gesprekken naar voren kwam, en die ook kenmerkend is voor mijn eigen Joodse identiteit. Door de buitenwereld worden Joden over het algemeen als een uniforme groep gezien. Ik wil de niet-Joodse wereld laten zien dat er zoveel verschillende manieren van Joodse beleving zijn.
Daarnaast hoop ik dat het boek door de Joodse gemeenschap gebruikt wordt om kritischer naar zichzelf te kijken. Ik bedoel daarmee dat het nooit goed is om taboes te hebben. Waarom zou je, als je kritiek hebt op Israël, meteen als verrader moeten worden uitgestoten bijvoorbeeld? Ik ben heel erg voor in vrijheid dingen kunnen zeggen, voor inhoudelijke discussie, en voor een inclusief jodendom. In mijn laatste Mensch [NIW 3, 28 oktober j.l.] schreef ik al dat wat mij betreft het Joods onderwijs veel meer aandacht zou moeten besteden aan Joodse literatuur, aan schrijvers als Philip Roth. Niet alleen maar de regeltjes van de religie bijbrengen, Joodse eeuwenoude geschiedenis en oorlog, maar vooral ook het gevoel en de cultuur.
‘Thema’s als vroom en vrij, de oorlog, antisemitisme, vader-Joden, Israël, ambivalentie, samenklitten, ruziemaken, geloven in God en ga zo maar door’
Mijn eigen Joodse gevoel heb ik deels te danken aan mijn ouders. Die hebben er bewust voor gekozen om me een positief jodendom mee te geven en me niet met de oorlog te injecteren. Toch heb ik daar, zwaar op de hand als ik ben, altijd een grote belangstelling voor gehad. Wat ik leerde toen ik mensen naar hun oorlogservaringen vroeg en erover las, zette me aan tot denken over hoe je zelf in de wereld staat en hoe je positie als Jood is in een seculiere maatschappij. Het idee voor dit boek kwam van een dierbare vriend, Elsevier-hoofdredacteur Arendo Joustra. Hij voorspelde dat er tijdens de vier jaar dat ik wekelijks de Mensch-interviews deed, collectieve thema’s zouden oprijzen die de individuele verhalen overstijgen. Thema’s als vroom en vrij, de oorlog, antisemitisme, vader-Joden, Israël, ambivalentie, samenklitten, ruziemaken, geloven in God en ga zo maar door. Ik heb de verhalen bewust alfabetisch op naam gerangschikt, want als ik dat op thema of leeftijd had gedaan kwamen alle oorlogsverhalen op een rij, wat mijns inziens een vertekend beeld zou hebben gegeven. Alfabetisch komen ook de hele positieve en gezellige verhalen naar voren.
En last but not least. Waarom ik onbekende mensen nam voor de rubriek? Het maakt niet uit wat je doet of welke baan je hebt om een Joods leven te hebben.”
Op 29 november om 20 uur wordt Ronit Palache geïnterviewd, door Michaël ‘de Hokjesman’ Schaap. Locatie: boekhandel Blankevoort, Rembrandtweg 649, Amstelveen. Aanmelden: boekhandelblankevoort@planet.nl of 020-6455694.
Abonneer op het NIW
