In zijn boek Islam and the Future of Tolerance: A Dialogue gaat Maajid Nawaz, een Britse moslim met een radicaal verleden die zich nu hardmaakt voor een liberale interpretatie van de islam, de dialoog aan met de Amerikaanse atheïst Sam Harris. Hij bespreekt de term ‘regressief links’, waarmee hij de aanval opent op de houding van bepaalde linkse denkers. Nawaz stelt dat zij met de mantel der cultuurrelativisme misstanden binnen de moslimgemeenschap, zoals misogynie, homohaat en antisemitisme, bedekken.
Door Kitty Herweijer
Hij meent dat, hoewel er voor autochtonen universele waarden gelden, voor mensen uit de moslimgemeenschap een oogje toe wordt geknepen als het om diezelfde waarden gaat. Dit is in Groot-Brittannië bijvoorbeeld te zien in de door promovenda Machteld Zee recentelijk onderzochte sharia-rechtbanken, waar een vrijbrief wordt gegeven om Britse moslimvrouwen te onderwerpen aan ernstige vormen van misogynie. Ook in Nederland werd de omgang met de eerste immigranten vanuit Marokko en Turkije vooral gekenmerkt door de focus op het behoud van eigen cultuur. Terwijl na de jaren 60/70 de Nederlandse vrouw de vruchten mocht plukken van de emancipatie bleken de verworven rechten niet van toepassing op moslimvrouwen. Dat zij gehoofddoekt en ongeïntegreerd thuis werden gehouden daar bekommerde men zich niet om. Want, ‘dat is nou eenmaal hun cultuur’.
Dat zij gehoofddoekt en ongeïntegreerd thuis werden gehouden daar bekommerde men zich niet om
Het is wat Nawaz ‘het racisme van de lage verwachtingen’ noemt; een paternalistische houding, waarin geen oog is voor diversiteit en ontwikkeling binnen een gemeenschap, maar zij als een uniform geheel wordt gezien. De leden van deze gemeenschap worden in feite niet voor vol aangezien en zitten gevangen in hun rigide cultuur, zonder mogelijkheid tot verandering. Althans, het idee van de westerling over ‘hun cultuur’, want iedereen die zich verdiept in islamitische geschiedenis weet dat zij progressieve tijden heeft gekend. Tijden waarin bijvoorbeeld de homoseksuele liefde uitvoerig in dichtvorm werd beschreven.
Dit racisme van de lage verwachtingen is in wezen een nieuw soort oriëntalisme, waarin er nog altijd van een primitieve en irrationele aard van de Arabier wordt uitgegaan. In hem is er weinig vertrouwen en daarom verdient hij niet veel meer dan een aai over zijn bol. Het is deze zienswijze waarin alle misère in het Midden-Oosten aan het Westen verweten wordt, en waarin een opgedrongen slachtofferschap de autonomie van de Arabier ontkent.
Ontwikkelingsgeld
Het is eenzelfde soort houding die we vanuit Europa tegenover de Palestijnen kunnen waarnemen. Zij hoeven geen verantwoordelijkheden voor hun beslissingen te dragen, lijkt het wel; niet als zij in democratische verkiezingen Hamas verkiezen, en niet als er raketten in VN-scholen worden gevonden. Ook Syrië en Libanon zijn nooit ter verantwoording geroepen voor het feit dat, na bijna zeventig jaar, Palestijnen aldaar nog steeds in vluchtelingenkampen wonen. In tegenstelling tot hun neefjes en nichtjes van dezelfde gevluchte generatie, die inmiddels glansrijke carrières hebben kunnen opbouwen in onder andere Chili en de Verenigde Staten.
Naar de Griek wordt geschreeuwd dat hij moet terugbetalen, en snel een beetje ook, terwijl de 1 miljard aan jaarlijks ontwikkelingsgeld dat de UNWRA ontvangt, en dat in de zakken van de corrupte Palestijnse leiders en de bouw van nieuwe terreurtunnels verdwijnt, onbesproken blijft. Deze lage verwachtingen ontwikkelen zich zo tot objectificering van de Palestijnen. Hun aandeel in het conflict wordt niet aan dezelfde blik onderworpen als dat van de Joden, omdat van die laatsten simpelweg meer verwacht wordt, zo betoogde de Deense ambassadeur Vahr bij een Europa-Israël-panel eind 2014.
Door dit racisme van de lage verwachtingen ten aanzien van de Palestijnen draagt Israël, als enige volwaardige partij, ‘de schuld’ van het conflict alleen. Zij moet hierdoor aan een morele maatstaaf voldoen die per definitie onhaalbaar is.
Abonneer op het NIW
