Hoog bezoek Snoge

De afsluiting van de restauratie van de Portugese Synagoge in Amsterdam werd, hoe toepasselijk, op de eerste avond van Chanoeka, gevierd. In goed gezelschap. De Esnoga werd de afgelopen twee jaar ingrijpend gerestaureerd. Doel: het geheel toegankelijker te maken voor een groot publiek. Amsterdam heeft er een museum bij, schreef Het Parool. Op dinsdagmiddag, vooravond Chanoeka, in aanwezigheid van koningin Beatrix en andere hoogwaardigheidsbekleders, werd het gebouw opnieuw geopend. De pers zit rechts van de teba, de Portugese naam voor de verhoging, achter de steunberen van anderhalve meter breed. Vóór ons, dichter bij de teba, zit het koor Santo Servicio, gekleed in zwarte pakken en met hoge zwarte hoeden. Aan de overkant het college van parnasiem, het bestuur van de synagoge. Ook zij dragen hoge hoeden. De hele synagoge zit vol. Over enkele ogenblikken zal de koningin binnentreden. Terwijl de genodigden en de pers wachten, wordt zij nog rondgeleid door de schatkamers van het museum. Als ze binnenkomt staat iedereen op. Ze strijkt neer op een van de chataniem-banken, waar normaal gesproken gemeenteleden zitten die Chatan Tora zijn.

Huwelijk
Voorzitter van het college van parnasiem, Jacques Senior Coronel, geeft met zijn toespraak de aftrap van de bijeenkomst. De koningin was al eerder te gast in de synagoge, zo laat hij weten. In 1975, ter ere van het driehonderdjarig bestaan van de synagoge, toen nog als kroonprinses. De teba is nu, net als toen, getooid met het zogenaamde ‘Oranjekleed’. Het werd vervaardigd voor het bezoek van koning Willem III in 1883 en is gemaakt van zijde en vijfhonderd jaar oud kant. Het is een van de schatten van de Snoge en wordt alfoto’s leen gebruikt in geval van koninklijk bezoek en op koninginnedag.
Daarna is de beurt aan Hans van Veggel, voorzitter van het Bestuur van de Stichting Cultureel Erfgoed. Hij vertelt dat de PIG, toen die tien jaar geleden op sterven na dood was, een liaison aanging met het Joods Historisch Museum (JHM), de mensen van ‘de overkant’. Hij schetst een beeld van CEPIG (Stichting Cultureel Erfgoed Portugees- Israëlietische Gemeente) als het arme Portugese bruidje en het JHM, de Hoogduitse bruidedom. In 2009 werd het huwelijk gesloten in bijzijn van toenmalig burgemeester Cohen, die zowel Portugese als Hoogduitse Joden onder zijn voorvaderen heeft.

Muziek
Het feest wordt muzikaal omlijst door muziek uit de Ets Haim bibliotheek, uitgevoerd door ensemble Siècle des Lumières. Ceremoniemeester Judith Belinfante kan het niet laten; in haar inleidende woorden zegt ze tussen neus en lippen door dat vrouwen nooit, en nu nog steeds niet, geacht worden te zingen in de synagoge. Hugo Heymans, de president van de parnasiem, vergelijkt het heropenen van de Portugese Synagoge met het wonder van Chanoeka, en stelt: een wonder is niet iets wat je overkomt, maar waar mensen zich voor inzetten. Hij leidt daarmee het laatste en belangrijkste onderdeel van de middag in.
Terwijl de avond valt, de schemer inzet en de synagoge nog slechts verlicht is door duizenden kaarsen, zingt chazan Nachshon Rodriguez Pereira het Hanoteen Tesjoea, het gebed voor de Koningin en het koninklijk huis. Daarna ontsteekt Chacham Toledano het eerste licht van de Farar Chanoekalamp (1629). Santo Servicio heft het lied Chisjki Chizki aan en met langzame tred verlaat de koningin de schemerige synagoge.