Op een koude dag in 2014 trok een grote delegatie vertegenwoordigers van de Joodse gemeenschap, onder wie ook ik als directeur van het CIDI, naar het hoofdkantoor van pensioenreus PGGM.
Inzet was het voornemen van het fonds om zich terug te trekken uit vijf Israëlische systeembanken die ook actief waren op de Westbank. Dit in het kader van ethisch beleid dat de instantie wilde gaan voeren. Daartoe was een speciale commissie in het leven geroepen, naar aanleiding van een reportage uit 2007 van Zembla, waarin werd onthuld dat PGGM investeerde in clusterbommen.
Aan de andere kant van de tafel bij PGGM zat de voorzitter van de Raad van Bestuur Hans Alders, tot 2007 commissaris van de Koningin in Groningen (en de man die daar nu de kastanjes uit het vuur moet halen voor Den Haag). Alders, PvdA’er, heeft een zeer uitgebreid netwerk. De sfeer ging van vriendelijk, naar gereserveerd, naar onvriendelijk en was op een gegeven moment zelfs vijandig. Al onze zeer plausibele argumenten werden rigoureus van tafel geveegd. Bijvoorbeeld het feit dat landen volgens internationale verdragen verplicht zijn om systeembanken en andere voorzieningen in betwiste of bezette gebieden te implementeren, ter bevordering van de levensstandaard van de bewoners. Daarnaast vonden wij het behoorlijk hypocriet dat PGGM, haar ethische commissie ten spijt, wel investeerde in landen waar het echt niet pluis is, zoals Nigeria. Was dat niet meten met twee maten?
Het was tegen dovemansoren, PGGM bleef bij haar beslissing en hele volksstammen die gebruikmaakten van het pensioenfonds voelden zich gevangen. Ze waren het totaal oneens met deze – op z’n minst twijfelachtige – beslissing van PGGM, maar ja, hoppen naar een ander fonds lukt niet één, twee, drie. Dan pleeg je contractbreuk.
Kwade genius
Wie zaten er nu precies in die ethische commissie van PGGM waarnaar Hans Alders de oren zo liet hangen? Het ging om drie personen, van wie één de kwade genius bleek: hoogleraar Cees Flinterman. Expert op het gebied van mensenrechten, voormalig medewerker op het ministerie van Buitenlandse Zaken, graag geziene gast bij de Palestijnse BDS-organisatie Al Haq en verbonden aan The Rights Forum, de hobbyclub van Van Agt. Daarnaast bleek Flinterman, inmiddels emeritus hoogleraar rechten van de mens, ook lid van allerlei commissies in de Verenigde Naties te zijn geweest, waaronder tot 2010 the UN Committee on the Elimination of Discrimination Against Women. Verder heeft hij banden met de Evert Vermeerstichting (PvdA-denktank), zat hij in de adviesraad van de regering en heeft hij allerlei korte lijntjes met, daar zijn ze weer, de Nederlandse Raad van Kerken, BDS-organisaties als Icco, Cordaid en PAX. Ook is hij dikke maatjes met vakbond FNV-AbvaKabo. Goed, het was in ieder geval duidelijk waar PGGM haar twee maten vandaan haalde. Wij konden op ons kop gaan staan. Alders werd zelfs even woedend toen ik de naam Flinterman durfde te noemen, met de vraag of de organisatie zich niet al te veel door deze man had laten beïnvloeden.
Enfin. Vorige week, Nieuwsuur. Een item over de onverklaarbare toetreding van uitgerekend het meest vrouwonvriendelijke land op aarde, Saoedi-Arabië, tot de Vrouwenrechtenraad van de VN. CU-fractievoorzitter Gert-Jan Segers, en velen met hem, begrepen niet waarom ‘deze pyromaan hoofd van de brandweer’ werd gemaakt. Maar wie vond het wel een uitstekend idee? Ja hoor, daar was hij: Cees Flinterman. Hij ontpopte zich als een groot voorstander van het ‘inclusief denken’. Zelfs Saoedi-Arabië mocht volgens Flinterman meedoen. Hij was zo enthousiast dat ik me afvroeg of hij ook vrouwenbesnijdenis een ‘recht’ zou gaan vinden.
Want zover gaat het inclusief denken van Flinterman, ethisch adviseur van PGGM. Maar Israël? Nee. Israël is een heel ander geval… Opvallender voorbeelden van ‘intellectuelen’ die het meten met twee maten zonder pardon bezigen zijn er niet.
Ethiek? Ammehoela.