Het zal in 2023 niet makkelijk worden het bestaansrecht van Israël te verdedigen. Dat is het nooit geweest, maar de nieuwe extreemrechtse, theocratische regering zal de Israëlhaat doen oplaaien. Dan kom je niet ver met de argumenten dat de Israëlische democratie en de liberale samenleving zo uniek en waardevol zijn in de regio. Met zoveel ammunitie voor de critici dreigt de al fors vertroebelde grens tussen antisemitisme en politieke kritiek verder te vervagen. Zoals zovelen vraag ik me af wat de beste manier is om daarop te reageren, zonder de politieke realiteit te bagatelliseren. Tegelijkertijd wil je ferm blijven tegenover de antisemitische haat, terwijl de akelige, maar terechte bezwaren tegen de politieke situatie je om de oren vliegen.
Nou, bedankt, Bibi, je had het nauwelijks erger kunnen maken voor eenieder die Israël een warm hart toedraagt.
Ik kijk diepbedroefd naar wat in het land gebeurt. Naar hoe democratische vrijheden om zeep dreigen te worden geholpen en hoe de liberale samenleving klap na klap moet verduren. Bijna dagelijks zijn er berichten over mensenrechten die wettelijk geschonden zullen worden zodra de religieus-orthodoxen hun zin krijgen. En over de machtsgreep op de politie en de rechterlijke macht.
Dieven
Het lijkt net Roemenië, denk ik als ik het enige hoopvolle bekijk: de demonstranten die hun afschuw uiten over dit onwerkelijke Israël. Zij doen me denken aan de demonstraties vorig decennium op het Victoriaplein in Boekarest. Die hielden maandenlang stand, soms kwamen er meer dan een miljoen mensen. Ze waren gericht tegen de corruptie, het wanbestuur en de antiliberale politiek van totalitaire kabinetten die de trias politica afbraken. In de lente van 2017 was ik met mijn dochter op dat plein. Middenin de nacht waren nog steeds een paar honderd mensen aanwezig. “Hotii, hotii!”, ‘dieven’, schreeuwden ze naar het regeringsgebouw en “Jos penalii!”, ‘Weg met de veroordeelde criminelen’. De Roemeense regering stond namelijk op het punt een wet aan te nemen die corruptie legaliseerde, opdat corrupte ministers hun rijkdom en posten konden behouden. Het is niet gelukt. Het volk kwam massaal in opstand en eiste een regering zonder criminelen. Als ik daaraan terugdenk, begrijp ik de wanhoop van de Israëlische demonstranten nog beter.
In Roemenië kwam het volk massaal in opstand en eiste een regering zonder criminelen
Gelukkig is het verzet tegen deze afbraak en discriminatoire wetten groot. Banken, artsen, verzekeraars, juristen en ondernemers kondigen aan dat ze er geen gehoor aan zullen geven. Politiek verplichte, religieuze wetten die hele groepen uitsluiten, staan haaks op Israël als land van diversiteit, moderniteit en vrijheid. Het land dat ik moeiteloos kon verdedigen tegen de haters.
Sancties
Maar wanhoop niet. De kromme argumenten van de antisemieten zullen krom blijven. Ze krijgen niet plots gelijk door de nieuwe politieke realiteit in Israël. Nee, de huidige regering is niet ‘het ware gezicht’, zoals gezegd zal worden. Zou een ultrarechts kabinet in Nederland ook als ‘het ware gezicht’ worden geduid? Nee, eerder als het gevolg van een zeer ongelukkige samenloop van politieke omstandigheden en de opkomst van groeperingen die de samenleving verzieken. Het zou als een ramp voor de bevolking worden gezien. Dat geldt ook voor Israël, behalve voor degenen die vinden dat Joden per definitie niet deugen. En dat de Joodse staat niets anders kan zijn dan de verpersoonlijking van het kwaad.
En bovendien: de democratische erosie in Israël ontneemt het land geen bestaansrecht en biedt ook geen reden voor sancties. Wordt dat ook geroepen over alle wankele en wrakke democratieën overal ter wereld, bijvoorbeeld in de Arabische landen? Dan zouden er heel wat staten moeten verdwijnen. Moeten die ook economisch geboycot worden vanwege theocratische wetten en conservatieve despoten aan de macht? Nee, daar zul je de usual suspects die het op Israël gemunt hebben nooit over horen. Simpelweg omdat daar geen Joden wonen.
Eén ding zal zeker niet veranderen in 2023: de antisemitische hetze tegen Israël blijft, zelfs gelardeerd met voorbeelden uit de beschamende politiek van deze regering, goed herkenbaar als racistisch. Het is zaak die scherp te blijven ontmaskeren. Aan het werk.
Abonneer op het NIW
